Các bài suy niệm & chú giải Lời Chúa
Lời Chúa: Is 35,4-7a; Gc 2,1-5; Mc 7,31-37
1. Hãy mở ra
Michel
Angelo là một trong những nhà danh hoạ đã để lại nhiều tác phẩm tuyệt
vời vì giá trị vượt thời gian đã đành, mà còn vì sự sống động mà ông đã
mặc cho những tác phẩm ấy, điển hình là bức tượng Maisen.
Người
ta kể lại rằng: Sau khi hoàn thành bức tượng này, ông đã đứng chiêm
ngắm một cách say sưa. Và sự sống động của pho tượng đã làm cho ông ngây
ngất, đến độ ông đã cầm chiếc búa gõ vào pho tượng và thốt lên: Hãy nói
lên đi.
Thực
vậy, ngôn ngữ và tiếng nói là phương tiện Chúa trao ban đẻ chúng ta
truyền đạt tư tưởng và ước muốn cho người khác, để tạo lấy một sự hiểu
biết và cảm thông. Khi chúng ta nói là chúng ta đang sống cùng, và sống
với người khác. Sự hiện diện của chúng ta trong xã hội cần phải được
biểu lộ bằng tiếng nói. Vì thế những người câm điếc một phần nào đã bị
hạn chế trong mối liên hệ với thế giới chung quanh, sự hiện diện của họ
dễ bị người khác quên lãng. Họ luôn sống trong thảm trạng cô đơn và lẻ
loi.
Tuy
nhiên, đáng thương hơn nữa có lẽ là những kẻ thấp cổ bé miệng, những kẻ
bị tước đoạt quyền được lên tiếng, quyền được được sống. Để sóng xứng
với phẩm giá con người, thì cần phải có tiếng nói. Cũng trong chiều
hướng ấy, phép lạ chữa người câm điếc qua đoạn Tin Mừng vừa nghe, không
phải chỉ là một sự chữa lành bệnh tật phần xác, mà còn là một dấu chỉ
cho một thực tại cao siêu hơn, đó là sự sống đích thực mà Chúa Giêsu
muốn mang lại cho con người. Khi phục hồi cho người câm điếc khả năng
nghe và nói, có lẽ Ngài muốn nhắn nhủ chúng ta rằng con người không chỉ
sống bằng cơm bánh, mà còn sống bằng Lời Chúa. Con người chỉ có thể sống
thực, sống trọn phẩm giá của mình khi biết mở rộng tâm hồn đón nhận lời
hằng sống của Chúa.
Cử
chỉ của Chúa Giêsu khi chữa lành người câm điếc, đã có một thời được
Giáo Hội lặp lại khi cử hành bí tích Rửa tội. Thực vậy, bí tích Rửa tội
cũng là một phép lạ, trong đó chúng ta được chữa lành với tái sinh trong
đời sống mới. Với phép lạ này, Chúa Giêsu cũng nói với mỗi người chúng
ta: Épphatha, hãy mở ra. Hãy mở rộng đôi tai để lắng nghe tiếng Chúa
trong từng biến cố, trong từng giây phút của cuộc sống. Hãy mở rộng con
tim và đôi tay để cảm thông và chia sẻ với người khác. Hãy mở miệng lưỡi
để cảm tạ, chúc tụngchúc tụng và loan báo tình thương của Chúa, để nói
những lời yêu thương và hoà bình, của cảm thông và tha thứ, nhờ đó chúng
ta sẽ trở thành những chứng nhân sống động co Tin Mừng của Chúa giữa
lòng cuộc đời.[Mục Lục]
2. Câm và điếc
Qua việc Chúa Giêsu chữa lành cho một người câm và điếc, chúng ta cùng suy nghĩ về việc sử dụng đôi tai và miệng lưỡi của mình.
Trước hết là đôi tai.
Chúa đã ban cho chúng ta đôi tai để nghe, nhất là nghe những lời cha mẹ
thầy cô và những người có trách nhiệm giáo dục chúng ta, để rồi chúng
ta sẽ đem ra thực hành những lời khuyên nhủ đó, hầu trở thành những
người hữu ích. Hơn thế nữa, chúng ta còn phải lắng nghe lời Chúa qua
việc học hỏi Phúc Âm, qua việc tìm hiểu giáo lý, để sống xứng đáng người
con ngoan của Chúa. Thế nhưng tội lỗi cũng thường hay đột nhập vào tâm
hồn chúng ta qua đôi tai của mình. Bởi vì có những đôi tai đóng lại
không muốn nghe những lời khuyên bảo và khiển trách, thế nhưng lại mở ra
để lắng nghe những câu chuyện nhảm nhí do những người bạn xấu thổi vào.
Vậy chúng ta thử xét xem mình có như thế hay không?
Tiếp đến là miệng lưỡi.
Chúa đã ban cho chúng ta miệng lưỡi để chúng ta thân thưa với Chúa, để
cùng với gia đình, chúng ta dâng lên Chúa những lời kinh ban tối và ban
sáng, để chúng ta hát những bài thánh ca chúc tụng Chúa, để chúng ta
xưng thú tội lỗi nơi toà cáo giải, để chúng ta luôn có những lời nói ôn
tồn và thành thực đối với người khác. Trên môi miệng chúng ta phải luôn
có những lời lẽ lịch sự, chẳng hạn như hai chữ: Cám ơn. Miệng lưỡi của
chúng ta không phải chỉ mở ra đón nhận của ăn phần xác mà còn mở ra để
đón nhận của ăn phần hồn, đó là rước lấy Chúa Giêsu trong bí tích Thánh
Thể. Ước chi chúng ta sử dụng miệng lưỡi chúng ta như thế.
Ngày
xưa ở vùng Bretagne, có một em nhỏ đạo đức và thánh thiện. Em chưa biết
đọc biết viết nhưng lại rất yêu mến Chúa Giêsu và Mẹ Maria. Trong một
ngày, nhiều lần em đọc lên lời kinh Ave Maria, kinh Kính Mừng. Ít lâu
sau em bị bệnh và chết, nhưng rồi trên mộ em, có một loại huệ mọc lên.
Và trên mỗi cánh huệ người ta đều thấy có hai chữa Ave. Người ta từ khắp
nơi đến kính viếng và sau cùng đã xây một ngôi thánh đường kính Đức Mẹ
trên phần mộ của em nhỏ.
Thế
nhưng miệng lưỡi cũng chính là con đường dẫn tới tội lỗi. Thực vậy, có
những miệng lưỡi tham ăn tục uống, lúc nào cũng nghĩ đến cái ăn được,
lúc nào cũng đòi phần to hơn, tốt hơn và ngon hơn, nếu không được thì
vùng vằng và phụng phịu. Chính vì thế chúng ta phải biết làm chủ miệng
lưỡi của mình như một câu danh ngôn đã bảo: Người ta ăn để mà sống chứ
không phải sống để mà ăn, hay như thánh Phaolô đã cảnh cao: Đừng lấy cái
bụng của mình làm chúa. Ngoài ra còn có những miệng lưỡi điêu ngoa, xảo
trá và gian dối, không tôn trọng sự thật, luôn tìm cách lừa đảo người
khác, nói những lời đầy ác ý, hạ nhục uy tín của người khác và tạo nên
sự chia rẽ, hay nói những lời tục tĩu làm hoen ố tâm hồn trong trắng của
mình. Đồng thời có những cái miệng cái lưỡi bị câm, không biết cầu
nguyện và thân thưa cùng Chúa, Không biết nói lời bênh vực đức tin,
không biết can ngăn người khác trước những ý đồ đen tối của họ.
Hãy
cầu xin Chúa mở tai chúng ta để biết lắng nghe lời Chúa, cũng như mở
miệng chúng ta để biết nói về Chúa cho những người chung quanh.[Mục Lục]
3. Câm và điếc
Tám
thế kỷ về trước, tiên tri Isaia đã loan báo một thời đại mới, khi Đấng
cứu thế đến, Ngài sẽ canh tân và đổi mới. Sẽ không còn đui mù, câm điếc,
bệnh tật. Và phép lạ hôm nay chứng minh thời gian cứu độ đã đến, và Đức
Kitô chính là Đấng giải phóng thiên hạ đợi trông, bởi vì Ngài đã thực
hiện lời tiên tri Isaia: Cho kẻ mù được thấy, kẻ điếc được nghe, người
câm nói được và người què quặt được nhảy như nai.
Thế
nhưng Chúa Giêsu không phải chỉ chữa lành những tật bệnh phần xác, điều
quan trọng là Ngài chữa lành những tật bệnh phần hồn. Ngày hôm nay, qua
Giáo Hội Ngài vẫn tiếp tục mở mắt mở tai cho một nhân loại câm điếc đối
với lời Chúa, đối với Tin Mừng Phúc Âm.
Chúa
Giêsu đem người câm điếc ra một nơi và Ngài chữa lành cho anh ta. Với
chúng ta, Ngài cũng chăm sóc đến mọi người như thế, Ngài lo lắng cho mọi
người như người mẹ lo lắng cho con mình. Chúng ta hãy tin tưởng và phó
thác cuộc đời chúng ta trong bàn tay quyền năng và đầy tình thương xót
của Ngài. Đồng thời chúng ta hãy kêu cầu Ngài: Lạy Chúa, xin mở miệng
con để con không nói lời vu khống, phạm thượng, nhưng để ca ngợi Thiên
Chúa và xây dựng tình bác ái huynh đệ.
Ngày
xưa, khi lãnh nhận bí tích Rửa Tội, vị linh mục đã diễn lại động tác
của Chúa, khi ngài đặt tay trên tai và trên miệng chúng ta rồi bảo:
Ephata, nghĩa là hãy mở ra, để chúng ta biết lắng nghe lời Chúa và biết
tuyên xưng những kỳ công của Ngài. Khi lãnh nhận bí tích Thêm Sức, Chúa
Thánh Thần tăng cười nghị lực để chúng ta có đủ can đảm làm chứng cho
đức tin.
Thế
nhưng chúng ta đã sử dụng miệng lưỡi chúng ta như thế nào? Một giáo dân
đã phải đau khổ thốt lên: Có những người cho đến cuối đời đã chẳng mở
miệng nói về Chúa Giêsu cho một ai, ngay cả cho những người muốn tìm
hiểu về Ngài. Chúng ta đã thua những người quảng cáo hàng hoá trên vỉa
hè thành phố và những em bé bán báo, cũng như những người cổ động cho
một nhân vật chính trị hay một thiên đàng trần thế.
Chúng
ta hãy có can đảm như Bazin, một tiểu thuyết gia, trong một bài diễn
văn đọc giữa hàn lâm nước Pháp, đã long trọng tuyên xưng đức tin của
mình như sau: Với triệu triệu sinh linh, tôi sung sướng và tuyên xưng
Đức Kitô là Thiên Chúa.
Tuy
nhiên trước khi nói với người khác về Chúa, thì trong âm thầm chúng ta
phải biết lắng nghe tiếng Chúa, qua những giây phút tâm sự và cầu
nguyện, vì chúng ta chỉ có thể cho cái chúng ta đã có, chúng ta chỉ có
thể nói về những cái chúng ta đã biết và đã kinh nghiệm. Chính vì thế mà
Đức Thánh Cha Phaolô VI đã tuyên bố: Nếu không có một đời sống cầu
nguyện sâu xa, làm sao người công giáo, giữa muôn vàn tiếng nói ô hợp
của thế giới, có thể lớn tiếng ca ngợi Thiên Chúa, làm cho mọi người
phải xao xuyến và được cứu rỗi. Và hơn nữa, thế giới đang mong đợi nơi
chúng ta một thứ ngôn ngữ được diễn tả bằng hành động, tức là một đời
sống trong sạch và ngay thẳng, một đời sống đạo đức và thánh thiện, một
đời sống bác ái và yêu thương.
Bởi
vì đời sống gương mẫu của chúng ta cũng chính là một tiếng nói hùng hồn
nhất để giới thiệu Đức Kitô cho những người chung quanh.[Mục Lục]
4. Đức Giêsu- Dấu chỉ Thiên Chúa hiện diện
(Suy niệm của Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm)
Đức
Giêsu xuất hiện ở đâu, thì mang niềm vui và bình an cho những người
“thiện tâm” ở đó. Ngài là biểu tượng của tình yêu và là chứng từ cho
thấy con người là một giá trị tuyệt đối. Ngài cũng là Đấng cho thấy
Thiên Chúa là Đấng Tuyệt Vời.
I. Đức Giêsu- niềm vui và hy vọng của người đương thời
Sau
khi Đức Giêsu chữa người câm điếc bằng cách kéo anh ta ra khỏi đám
đông, đặt tay vào tai anh, và bôi nước miếng vào lưỡi anh ta, thì dân
chúng khen Đức Giêsu: “Người làm mọi sự tốt đẹp”. Danh tiếng Đức Giêsu
được loan ra cho dù Ngài không muốn người ta biết Ngài đã làm sự lạ cả
thể này. Qua cách chữa người câm điếc này, người ta có cảm tưởng Đức
Giêsu đã làm phép lạ thật “vất vả”. Ngài đã phải đặt ngón tay vào tai
anh ta, bôi nước miếng của Ngài vào lưỡi anh ta. Dường như Ngài nghĩ
rằng sự đụng chạm của thân xác Ngài, sẽ giúp người khác được biến đổi,
được chữa lành.
Qua
Đức Giêsu, người ta nhận ra Thiên Chúa đang hiện diện với con người.
Nơi nào Đức Giêsu hiện diện, người ta tìm thấy lòng thương xót, chữa
lành, niềm vui, và chiến thắng sự dữ. Cái chết của Đức Giêsu, và cũng
vậy, cái chết của các thánh tử đạo, cho thấy sự dữ đã thất bại. Người ta
tìm cách hủy diệt hay giết người khác, bởi vì người ta thua người đó.
Khi kẻ dữ muốn hủy diệt người công chính, là họ thấy họ không thể thắng
người công chính, và hơn nữa, họ thấy họ bị thua. Cain giết Abel, vì
thấy người em hơn mình; Cain không muốn người em hơn mình, nhưng anh ta
đã không thể tốt hơn Abel. Hêrôđiađê giết Yoan Tẩy Giả, vì nếu để ông
sống, bà không thể làm điều bà muốn: lấy Hêrôđê làm chồng.
Đức
Giêsu, con người nghèo hèn khiêm tốn, nhưng là niềm vui và hy vọng của
con người thời đó. Ngài rảo khắp đất nước Do Thái, để loan tin mừng Nước
Thiên Chúa. Ngài là Thiên Chúa hiện diện với con người. Ngài cần rảo
khắp đất nước Do Thái, để con người thời đó được nhìn thấy Thiên Chúa
“hữu hình” hiện diện. Ngài là ân sủng cho những người được gặp gỡ Ngài.
Có thể những người thời đó không nhận ra ân sủng và tình yêu đang viếng
thăm họ, đang hiện diện với họ, nhưng thực sự là Thiên Chúa đang hiện
diện với con người một cách rất cụ thể, con người có thể nhìn thấy và
đụng chạm tới Thiên Chúa được.
II. Đừng thiên vị nhưng hãy tôn trọng mọi người vì họ là người
Con
người của mọi thời đại vẫn “trọng phú khinh bần”. Người giầu luôn được
người ta kính trọng, còn người nghèo thường bị khinh dể. Đây là cách cư
xử của người “đời”. Nếu một người tin vào Đức Giêsu, mà còn cư xử như
người “đời”, thì liệu họ có niềm tin vào Đức Giêsu một cách thực sự
không! Thư thánh Giacôbê cho thấy cách cư xử của người tin vào Đức Giêsu
phải khác với cách cư xử của người “đời”. Những người tin vào Đức
Giêsu, phải nhận ra giá trị đích thực của con người không hệ tại nơi của
cải, nhưng hệ tại họ là người.
Mỗi
người, là một giá trị tuyệt đối đối với Thiên Chúa và ngay cả đối với
con người. Giầu sang không có giá trị gì khi đem so với giá trị của một
con người. Niềm tin Đức Giêsu là Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể, cho người
ta thấy con người có giá trị như thế nào trước Thiên Chúa. Vì nếu không
có giá trị cao quý, tại sao Thiên Chúa đã vĩnh viễn làm người, tại sao
Thiên Chúa phải chấp nhận sinh ra và sống nghèo hèn như thế, tại sao
Ngài phải chấp nhận cái chết đau đớn và nhục nhã trên thập giá. Với Kitô
giáo, nhờ biến cố Lời Thiên Chúa nhập thể, con người nhận ra giá trị
tuyệt vời của con người. Con người là một giá trị tuyệt đối chỉ sau
Thiên Chúa.
Đối
xử với con người, là đối xử với Thiên Chúa. Thiên tư tây vị, trọng phú
khinh bần, trọng người giầu khinh người nghèo, là coi trọng vật chất hơn
con người. Đây là cách đối xử sai lầm của nhiều người. Thiên Chúa không
đối xử như vậy; người của Thiên Chúa cũng không đối xử như vậy. Nếu
người nào trọng người giầu và khinh người nghèo, là người đó đang có
“vấn đề”. Đối xử như vậy, là dấu chỉ cho thấy người đó chưa là một với
Thiên Chúa, chưa hiểu biết và chưa sống theo Thiên Chúa thật sự.
III. Thiên Chúa- Đấng Tuyệt Vời
Thiên
Chúa tạo dựng con người giống hình ảnh Thiên Chúa, nghĩa là, Ngài tạo
dựng con người biết yêu thương, cho con người có lý trí để làm chủ vũ
trụ thiên nhiên. Con người được mời gọi để làm thế giới này trở nên đẹp
hơn, nơi con người biết sống cho người khác, biết phục vụ và giúp người
khác; và như vậy con người sẽ sống hạnh phúc. Yêu thương không là một
điều gì đã hoàn toàn thể hiện, nhưng là chính con người với tất cả cuộc
sống của mình. Con người được mời gọi trở nên con cái Thiên Chúa bằng
tất cả đời sống của mình, từng giây từng phút của cuộc sống mình.
Khi
con người không yêu thương, không yêu thương Thiên Chúa và không yêu
thương anh chị em mình, thì bầu khí không còn là bầu khí tin tưởng lẫn
nhau. Lúc đó không có hạnh phúc nữa. Lúc này, con người là một mối đe
dọa cho nhau. Thiên Chúa lại tiếp tục có sáng kiến mới để làm con người
trở lại với Thiên Chúa, để con người sống yêu thương và sống hạnh phúc.
Sáng kiến của Thiên Chúa đạt tới tuyệt đỉnh nơi Đức Giêsu Kitô, và điều
này vẫn còn được tiếp tục trong dòng lịch sử, nơi cuộc đời của mỗi con
người. Thiên Chúa vẫn đang mời gọi, và làm con người sống yêu thương
từng ngày trong cuộc sống mỗi người.
Đức
Giêsu là Đấng sống yêu thương con người. Nhiều người được mời gọi để
trở thành dấu chỉ Thiên Chúa hiện diện và yêu thương con người hôm nay.
Hành vi cứu độ là hành vi đang thực hiện, đang hoàn tất. Công cuộc này
sẽ hoàn tất vào ngày cánh chung, ngày Con Người vinh quang ngự đến để
xét xử địa cầu, để làm tất cả nên hoàn hảo, để làm tất cả đạt tới tầm
mức tuyệt vời của nó trong chương trình của Thiên Chúa. Thiên Chúa thật
là Đấng Tuyệt Vời trong hành vi sáng tạo và liên tục làm người ta sống
yêu thương qua Đức Giêsu và trong Thánh Thần Tình Yêu của Ngài.
Câu hỏi gợi ý chia sẻ
- Thiên Chúa là ai, với bạn?
- Đức Giêsu mang gì lại cho bạn?
- Làm gì để môi trường bạn sống tin tưởng nhau hơn và hạnh phúc hơn?[Mục Lục]
5. Thiên Chúa vẫn ở bên tôi
(Suy niệm của Lm. Giuse Tạ Duy Tuyền)
Có
một câu chuyện vui kể về một tín đồ rất ngoan đạo, bị kẹt trong một cơn
lũ lụt mà nước mỗi lúc một dâng cao. Anh ta từ chối việc di tản. Anh
nhất quyết phải chứng minh rằng Thiên Chúa sẽ giải cứu anh.
Nước
lụt mỗi lúc lại dâng cao hơn, và người ấy đến lúc đã bị kẹt trên mái
nhà mình, đang cầu nguyện xin Chúa một phép lạ. Ba lần người ta dùng
thuyền tới cứu, song anh không chịu lên thuyền, bảo họ hãy đi đi. Anh
quyết bám vào mái nhà để chờ phép lạ của Chúa. Cuối cùng anh bị nước
cuốn đi và bị chết chìm. Khi ra trình diện tại cửa thiên đàng, anh ta
phẫn nộ thưa với Chúa:
– Lạy Chúa, vì sao Ngài không tôn trọng đức tin của con?
Chúa trả lời:
– Ta đã ba lần đưa thuyền đến cứu con, nhưng con đã không chịu bước vào!
Vâng,
Thiên Chúa luôn cứu giúp chúng ta qua trung gian con người là hình ảnh
của Chúa. Ngài vẫn luôn thể hiện tình thương của Ngài qua tha nhân, qua
bạn bè. Đó là lý do mà Ngài tao dựng con người theo hình ảnh của Ba Ngôi
Thiên Chúa. Ba Ngôi vị liên kết với nhau thành một cộng đoàn tình yêu.
Con người cũng được mời gọi liên kết với nhau trong một cộng đoàn của
yêu thương và hiệp nhất. Sự liên đới, chia sẻ với nhau đó chính là dấu
chỉ sự hiện diện của Chúa giữa thế gian.
Bài
tin mừng hôm nay nói về một người câm điếc từ thuở mới sinh. Sinh ra
trong tật nguyền là một thiệt thòi mà chẳng ai mong muốn điều đó xảy đến
với mình. Cuộc đời câm điếc đã giới hạn mọi giao tế của anh. Anh không
thể nghe người khác tâm sự, và anh cũng không thể thổ lộ hết nỗi lòng
của mình cho tha nhân. Một con người sinh ra mà không thể hiểu và thông
cảm với tha nhân là một đau khổ triền miên. Có lẽ anh đã sống trong đau
khổ thầm lặng và cả những người thân của anh cũng khổ đau như anh.
Nét
đẹp của bài phúc âm hôm nay quan yếu là ở tấm lòng những người thân và
tình thương của Chúa. Anh sinh ra trong tật nguyền nhưng anh lại được
mọi người thương mến, cảm thông với nỗi bất hạnh của anh. Cha mẹ và hàng
xóm láng giềng đều mong muốn cho anh có ngày nói được, có ngày nghe
được như bao người khác. Họ đã nghe về một Giêsu quê làng Nagiaret đầy
tình thương và đầy quyền năng. Một vị cứu tinh của nhân trần có thể sẽ
giải thoát và cứu chữa anh khỏi tật nguyền. Họ đã đem anh đến với Chúa.
Sự nỗ lực của mọi người đã được Chúa Giêsu bù đắp bằng sự đáp ứng nguyện
vọng của họ và chữa lành cho anh.
Thế
giới hôm nay vẫn còn đó những con người bị câm điếc do bẩm sinh, do môi
trường tác động. Câm điếc về thể xác đã khổ, câm điếc tâm hồn lại còn
khổ hơn. Câm điếc tâm hồn khiến họ mất tương quan nghĩa thiết với Thiên
Chúa và với tha nhân. Họ không còn nghe được tiếng Chúa và tiếng của tha
nhân. Họ không nghe được sự thật và không nói được sự thật. Họ không
nghe được tiếng nói của lương tri và không nói được tiếng nói của con
tim. Họ đang chôn vùi cuộc đời trong đam mê lầm lạc. Họ là những người
cần được khôi phục khả năng để hiểu, để cảm thông và để sống tình liên
đới với Chúa và mọi người.
Biết
bao người vì những đam mê, những dục vọng, những toan tính, những ích
kỷ, những lười biếng trói buộc cuộc đời của họ trở thành kẻ tật nguyền
đáng tội. Biết bao người đã trở thành câm điếc lương tri, vì ngay từ nhỏ
đã không được cha mẹ khai trí mở lòng bằng những lời dạy bảo, những lời
hay lẽ phải. Họ không được huấn luyện để nói những lời yêu thương, để
lắng nghe tiếng nói của sự thật. Dần dà với thời gian môi miệng của họ
không còn khả năng nói lời yêu thương, chân thành đối với tha nhân. Dần
dà với thời gian con tim của họ không còn có khả năng để nghe và cảm
thông nỗi đau khổ, bất hạnh của anh em. Thay vào đó là những lời độc ác,
hận thù, gian dối, và với một trái tim chai cứng, thờ ơ, lãnh đạm với
nỗi khổ của anh em. Sự câm điếc tâm hồn khiến họ không còn khả năng để
yêu thương, để trao ban và chia sẻ với nỗi bất hạnh của người khác. Điều
tệ hại nhất là họ không còn nghe được tiếng nói của lương tâm luôn nhắc
nhở họ từ bỏ lối sống u mê, tội lỗi để sống theo lẽ phải, theo lề luật
của Thiên Chúa. Họ thật đáng thương vì họ sống trong lầm lạc mà họ không
biết. Họ thật bất hạnh vì họ thiếu đi những cảm giác vui tươi, an bình
của tâm hồn.
Đôi
khi trong cuộc đời chúng ta cũng trở nên kẻ câm điếc giữa tha nhân. Có
thể vì thói ích kỷ mà chúng ta làm ngơ trước nỗi khổ của anh em. Có thể
vì đam mê và lười biếng chúng ta làm ngơ trước tiếng nói của lương tri.
Nguyện
xin Chúa là Đấng đã đến để phục hồi những gì đã bị hủy hoại bởi tội
lỗi, xin Người giúp chúng ta biết lắng nghe tiếng nói của sự thật và
biết sống yêu thương với mọi người. Xin Người ban cho chúng ta một tấm
lòng quảng đại để chúng ta biết giúp đỡ anh chị em vượt qua những giới
hạn và yếu đuối của bản thân để sống hoàn thiện con người mình mỗi ngày
nên tốt hơn. Amen. [Mục Lục]
6. Hãy mở lòng ra
(Suy niệm của Lm. Jos Tạ Duy Tuyền)
Cuộc
sống vốn vồn vã với cơm áo gạo tiền. Con người cứ lao vào cuộc chiến để
dành phần thắng cho mình. Dường như họ đã quên đồng loại hay cố tình bỏ
rơi đồng loại để chỉ lo cho mình. Con người đi vào vòng xoáy danh lợi
thú tựa như nhiều vòng tròn mà chẳng bao giờ gặp nhau.
Đọc
bài Tin Mừng hôm nay khiến tôi nghĩ đến căn bệnh của rất nhiều người,
nhất là những người sống trong xã hội ích kỷ ngày nay, đó là căn bệnh
“đóng cửa”, đóng mắt, đóng tai, đóng tay, đóng lòng. Căn bệnh khiến
người ta sống bên cạnh nhau mà không hề để ý tới nhau và quan tâm cho
nhau. Căn bệnh có tên là “Macke no” đã khiến con người kinh tởm và xa
rời nhau. Họ giả điếc làm ngơ trước nỗi thống khổ của anh em.
Xem
ra con người ngày nay cần được Chúa Giê-su chữa trị. Cần được Chúa mở
tai để nghe những nỗi khổ của tha nhân. Cần được mở miệng để nói những
lời yêu thương. Cần được Chúa nói vào trong tâm hồn “Hãy mở ra” để mở
tấm lòng yêu thương mà đến với tha nhân.
Phải,
cần phải mở tấm lòng để sống không phải vì mình mà phải vì tha nhân. Vì
mình chúng ta sẽ ích kỷ và bỏ rơi đồng loại. Vì tha nhân chúng ta sẽ
sống có ích cho đời. Xã hội sẽ đẹp biết bao nếu ai cũng biết sống mình
vì mọi người nhưng không bao giờ đòi mọi người vì mình.
Tiếc
thay, con người lại thích sống trong vỏ ốc ích kỷ hơn là ra khỏi chính
mình. Bằng chứng cho lối sống ích kỷ và mackeno là việc phá thai. Người
ta ước tình rằng: mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 2 triệu ca nạo phá thai.
Thật không gì nhẫn tâm khi phải chứng kiến những em bé bị cắt thành
nhiều mảnh rồi lôi ra khỏi lòng mẹ. Còn đâu nữa ‘lòng mẹ bao la như biển
Thái Bình’, còn đâu nữa ‘Lương y như từ mẫu”, vì bây giờ thai nhi được
xem là cục nợ – là kẻ thù mình phải nhanh tay trừ khử, để trốn được
trách nhiệm về sự buông thả của mình và bác sỹ thì có thêm thu nhập.
Người ta nhận định ‘tệ nạn phá thai là sự phá sản của lương tâm’, vì
tình mẫu tử rất thiêng liêng mà nay cũng không còn – mạng sống con người
không được tôn trọng thì sự vô cảm với tha nhân quanh ta là điều tất
yếu.
Đây
là vấn đề thuộc về giáo dục phải khởi từ gia đình là trường học đầu
tiên phải dạy cho con ý thức sống chung với đồng loại. Gia đình đừng dậy
cho con trẻ sống chỉ biết mình, mà phải biết sống có ích với xã hội
loài người. Gia đình phải giúp con trẻ sống có ích cho đồng loại. Rất
mong mỗi gia đình biết giáo dục các thành viên biết nhường nhịn và tôn
trọng nhau, có vậy ‘nó’ mới biết tôn trọng người khác khi ra xã hội và
mới hạnh phúc khi lập gia đình hay tu trì. Thật đáng sợ khi xã hội nào
đó đào tạo ra một lớp người chỉ biết sống theo chủ nghĩa ‘mackeno’. Lòng
hào hiệp và sự vô cảm là hai mặt của ‘một đồng tiền’ lương tâm, hãy
cảnh giác sự biến thái đạo đức xảy ra ngay trong lòng mình và môi trường
sống quanh ta. Đừng để cho chuỗi tình thương ta nhận được từ Đấng Tạo
Hóa và từ cuộc đời nầy kết thúc nơi bản thân mình.
Xin
Chúa phục hồi và chữa trị thói ích kỷ hẹp hòi nơi mỗi người chúng ta.
Xin cho chúng ta biết cởi mở lòng mình ra với thế giới để yêu thương và
chia sẻ với mọi người đang khó khăn quanh ta. Amen. [Mục Lục]
7. Giải thoát – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
Sứ
vụ giảng dậy của tiên tri Isaia tại Giêrusalem vào khoảng năm 742-701
trước Công Nguyên, dưới thời các vua Giuđêa là Uzziah, Jotham, Ahaz và
Hezekiah. Isaia đã nói tiên tri về Đấng sẽ đến và giải thoát con dân
khỏi sự cùng khổ. Một niềm hy vọng bừng sáng lên cho những ai biết đặt
niềm tin tưởng vào Thiên Chúa: “Can đảm lên, đừng sợ! Thiên Chúa của anh
em đây rồi; sắp tới ngày báo phục, ngày Thiên Chúa thưởng công, phạt
tội. Chính Người sẽ đến cứu anh em” (Is 35, 4). Tiên tri đã loan báo ơn
cứu độ sẽ đến như suối nước chảy vào nơi đồng vắng, tràn ngập vào hoang
địa khô cằn và lòng người hoan hỉ được chữa khỏi bệnh hoạn tật nguyền.
Họ sẽ được nghe loan báo tin mừng giải thoát khỏi sầu khổ, tội lỗi và sự
ràng buộc của ma quỷ.
Isaia
nhìn thấy những khổ đau chất chồng trong đời sống của cộng đồng và cá
nhân. Những hoang mang xao xuyến, lo lắng sầu muộn và những khiếm khuyết
của cá nhân như mù, què và câm điếc. Thiên Chúa sẽ quan tâm chữa lành
cho từng người: Bấy giờ mắt người mù mở ra, tai người điếc nghe được (Is
35, 5). Những khuyết tật của con người như những cửa ngõ để lãnh nhận
lòng thương xót của Chúa. Chúng ta thường không lo lắng chi, khi đang
sống an vui khỏe mạnh. Chỉ lúc đau yếu, bệnh hoạn, khiếm khuyết, chúng
ta mới cảm nhận được những ân phước may mắn đã lãnh nhận. Khi đau yếu
bệnh hoạn chúng ta mới trân qúi sức khỏe. Khi mắt mờ hay mù lòa mới nhận
ra hồng ân ánh sáng. Khi tai bị nghễnh ngãng hay câm điếc mới tiếc nuối
âm thanh giao tiếp.
Đấng
Cứu Thế đến mang lại niềm vui mừng và hy vọng chan hòa cho mọi người
đang lữ hành trong đêm tối thế trần. Bài phúc âm hôm nay kể câu truyện
Chúa Giêsu chữa người câm điếc bằng cách đặt ngón tay vào tai và bôi
nước miếng vào lưỡi anh ta. Đoạn Ngài cầu nguyện và bảo “hãy mở ra”, tức
thì tai anh ta mở ra và lưỡi nói được. Hành động của Chúa Giêsu xem ra
thật dễ dàng. Chúa không cần đến thuốc thang và thời gian chữa lành. Với
ý muốn, Chúa dùng quyền năng biến đổi và chữa lành ngay lập tức. Đây là
phép lạ. Ứng nghiệm lời tiên tri Isaia đã loan báo từ xưa là Người sẽ
đến mở miệng người câm và mở tai người điếc. Chúng ta nhận biết rằng
Chúa Giêsu có thể chữa lành qua ý muốn, cử chỉ, hành động của Ngài và
nhờ qua chính đức tin của bệnh nhân.
Bất
cứ một sự khiếm khuyết nào trong thân xác cũng gây nỗi phiền muộn ám
ảnh cả tinh thần lẫn thể xác. Nếu chúng ta có dịp vào các Trung Tâm
Khuyết Tật, chúng ta sẽ nhìn thấy có muôn vàn chứng bệnh khác nhau. Tất
cả mọi thứ khuyết tật đều có thể xảy ra nơi thân xác con người. Có những
người dị tật, người mù, kẻ đui, người điếc, kẻ thiếu tay, người thiếu
chân, tứ chi bất thường, đa số khi sinh ra họ đã mang thân phận như thế.
Đạo Phật gọi là Nghiệp. Chúng ta xem đây như là số phận đã an bài. Hầu
như những khiếm khuyết tự bẩm sinh rất khó có thể chữa lành. Khoa học kỹ
thuật có thể can thiệp để chữa lành một phần qua các cuộc giải phẫu.
Cách tốt nhất mà khoa học có thể giúp là sáng chế những dụng cụ thích
hợp để những người bị dị tật hay khiếm khuyết có thể tự xử dụng để bước
vào đời.
Những
người bị khuyết tật rất cần sự giúp đỡ và thông cảm của những người
chung quanh. Họ không thể di chuyển nhanh, không nhìn thấy cảnh vật xung
quanh, không nghe thấy âm thanh tiếng nói và không thể giãi bày tư
tưởng cảm thông. Họ bị đóng kín, bị giới hạn và bị thiệt thòi đủ thứ.
Nhiều người khuyết tật và tàn tật đã phải đi xin ăn hay sống tựa dựa vào
lòng bác ái của người khác hay các cơ quan từ thiện. Tuy nhiên, cũng có
rất nhiều anh chị em dù bị khiếm khuyết nhưng đã phấn đấu vượt lên trên
số mệnh. Nhiều người đã thành công để tự đứng trên chính đôi chân của
mình. Trong khi có rất nhiều người lành lạnh, có khả năng, có tiền bạc
và có sức khỏe nhưng lại lười biếng và lạm dụng ăn bám vào xã hội.
Tôi
có quen biết một ông bị mù cả hai mắt mà rất linh hoạt trong cộng đoàn.
Ông đã làm việc nhiều hơn những người bình thường. Để có tiền tiêu pha
trong gia đình và giúp đỡ việc bác ái, ông làm nghề nấu rượu. Ông tự làm
men, nấu cơm, ủ cơm lên men, nấu rượu và pha chế rượu. Ông còn chế rượu
ngâm thuốc bắc và các loại rượu bóp dẹo để bán và để tặng. Đôi khi ông
ấy còn làm đồ nhắm rất tuyệt vời đãi bạn bè với rượu đế và thịt nai đồng
quê nữa. Có những người bị sút lưng, trật gân hay trẹo tay chân đều tìm
đến ông để được xoa bóp và chữa trị. Tuy không nhìn thấy nhưng đôi tay
và đôi tai rất bén nhậy. Ông rất nhiệt tình trong việc nuôi dưỡng ơn gọi
linh mục như giúp đỡ tiền bạc và nhận đỡ đầu các chủng sinh. Lập hội
bác ái giúp người nghèo khổ, phong cùi và các trẻ mồ côi ở Việt Nam.
Không quản ngại mưa nắng và gió tuyết lạnh lẽo, ông trung thành trong
việc đưa rước tượng Đức Mẹ Maria tới từng gia đình trong cộng đoàn quanh
năm suốt tháng. Được biết trong thời gian mới nhập cư tại Hoa Kỳ, ông
là người cộng tác đắc lực của linh mục quản nhiệm, là cố vấn và là giáo
lý viên đặc biệt dạy tất cả các lớp giáo lý cho các em từ lớp vỡ lòng,
xưng tội, rước lễ lần đầu, Thêm Sức, Tân tòng và cả Hôn Phối. Nghĩ rằng
ít có ai chạy theo cho kịp những sinh hoạt và nhân đức tốt lành của ông.
Nay ông đã về yên nghỉ bên Chúa.
Chúa
Giêsu thương yêu và cảm thông những khiếm khuyết của họ. Bất cứ người
tàn tật nào đến van xin, Chúa đều chữa lành. Dân chúng đã nhận ra dấu
chỉ sự hiện diện của Thiên Chúa đang ở giữa họ: Họ hết sức kinh ngạc, và
nói: “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả: ông làm cho kẻ điếc nghe
được, và kẻ câm nói được.” (Mc 7, 37). Qua sự chữa lành phần xác, Chúa
đưa dẫn họ đến sự chữa lành tâm hồn. Đây là mùa hồng ân, Đấng Cứu Thế
xuất hiện rao giảng và làm các phép lạ chỉ trong vòng thời gian rất
ngắn. Chúa không xuống thế chỉ để làm phép lạ hóa bánh nuôi dân hay chữa
lành các loại bệnh hoạn tật nguyền, nhưng Chúa đến mang tin vui giải
thoát. Giải thoát tâm hồn con người khỏi những ràng buộc của sự dữ và
tội lỗi. Chúa mở con đường cứu độ qua sự đau khổ, sự tha thứ và yêu
thương. Tất cả những khổ đau ở đời là những nấc thang đưa dẫn chúng ta
đến gần Chúa hơn. Chấp nhận đau khổ như những thánh giá vác mang đi theo
Chúa:Ai không vác thập giá mình mà đi theo tôi, thì không thể làm môn
đệ tôi được (Lc 14, 27).
Thánh
Giacôbê khuyên dạy chúng ta đừng thiên vị khi xét xử anh chị em. Chúng
ta thường chú ý và đánh giá người khác qua diện mạo bề ngoài. Điều này
dễ bị lầm lẫn: Anh em kính cẩn nhìn người ăn mặc lộng lẫy và nói: “Xin
mời ông ngồi vào chỗ danh dự này”, còn với người nghèo, anh em lại nói:
“Đứng đó! “ hoặc: “Ngồi dưới bệ chân tôi đây! (Giac 2, 3).Con mắt phàm
trần dễ đưa đến những phán đoán sai lạc. Có những sự việc xảy ra ngay
trước mắt nhưng chúng ta cũng chẳng nhận ra. Không phải chúng ta có mắt
sáng là có thể nhìn biết mọi sự. Chỉ có con mắt tâm linh mới nhìn thấy
thấu tỏ và quán chiếu mọi sự. Kho tàng cao qúy của con người nằm ở trong
tâm. Chúa Giêsu chữa lành mắt cho người mù, khi được sáng mắt cả thể
xác và tâm hồn, anh đã nhận biết Chúa.
Lạy
Chúa, xin Chúa mở mắt tâm hồn để chúng con được nhìn, được nghe và được
biết rõ hơn. Cho chúng con biết cảm thông những nỗi bất hạnh, những đớn
đau và những muộn phiền của những anh chị em chung quanh. Chúng con
dâng lời cảm tạ ơn Chúa đã ban cho chúng con một thân xác đầy đủ vẹn
toàn. Xin cho chúng con biết dùng tất cả ngũ quan và các khả năng đặc
thù để phục vụ Chúa và anh chi em. Chúng con xin phó thác cuộc đời trong
tay Chúa, xin Chúa chúc lành và giải thoát chúng con. [Mục Lục]
8. Hãy mở ra – ViKiNi
(Trích trong ‘Xây Nhà Trên Đá’ – Lm. Giuse Vũ Khắc Nghiêm)
Bức tường Bá Linh (Berlin).
Ngày 13/08/1961, người ta xây một bức tường chưa từng thấy trong lịch
sử loài người: cao 8 mét, dài 700 cây số ngăn đôi một gia đình, một
thành phố, một dân tộc, một nước Đức, không ai được qua lại với nhau. Nó
chia đôi thế giới ra hai phe: tư bản và cộng sản thù nghịch nhau, coi
nhau như kẻ thù ghê gớm. Ai vượt qua bức tường đó hoặc bị bắt hoặc bị
bắn chết. Mãi đến 28 năm sau, ngày 13/11/1989 bức tường đó bị phá đổ,
chấm dứt hận thù chia rẽ. Gia đình, dân tộc được đoàn tụ với nhau, nước
Đức được thống nhất, thế giới chấm dứt chiến tranh lạnh, trở thành đồng
minh đồng chí với nhau.
Bức tường câm điếc.
Tật câm điếc cũng ngăn cách kẻ câm điếc với gia đình và xã hội. Điếc
không nghe, không hiểu, không thông cảm với ai được ; câm không nói,
không làm cho người ta hiểu tâm tư nguyện vọng của mình. Sống giữa người
khác như bị nhốt tù trong bức tường câm lặng. Kẻ câm điếc dễ bị khùng
khùng mát mát là thế. Không hiểu người khác, dễ hiểu lầm ra thù ghét
người khác. Đức Giêsu đã đến phá đổ bức tường câm điếc cho anh. Khiến
anh có thể nghe được, nói được, thông cảm, hiểu biết được mọi người và
mọi người cũng nghe và hiểu anh được. Tình liên đới, thương mến sống lại
trong anh. Anh được đoàn tụ, hợp tác xây dựng cuộc đời tươi đẹp biết
bao với mọi người. Chính vì thế, Đức Giêsu đã chữa anh câm điếc một cách
đặc biệt. Bao nhiêu bệnh nhân khác, Người chỉ nói mấy lời. Còn đối với
anh, Người đã đặt tay vào lỗ tai anh, bôi nước miếng vào lưỡi anh, ngước
mắt lên trời và thở dài kêu lên: “Hãy mở ra”.
Bức tường giữa Do thái và chư dân.
Cách chữa ân cần và đặc biệt của Đức Giêsu, không phải chỉ cứu anh câm
điếc dân ngoại này khỏi bị ngăn cách với gia đình và xã hội, mà còn chữa
một bệnh quan trọng hơn, đó là bệnh ngăn cách Do thái với dân ngoại,
ngăn cách ơn cứu độ của Thiên Chúa tới muôn dân. Một bức tường ngăn cách
vô hình thật đáng sợ! Nó đã biến Do thái và dân ngoại thành thù hận, Do
thái cấm dân không được liên đới, đi lại với dân ngoại. Ai cố tình vi
phạm là mắc tội ô uế. Về nhà phải tắm rửa nhiều lần mới được khỏi. Đức
Giêsu phải trải qua một cuộc hành trình dài hơn một trăm cây số. Người
bỏ miền Ty và Sidon là hai tỉnh nước Lyban bây giờ, tới phía đông biển
hồ Galilê, vượt qua cao nguyên Gô lăng của nước Syrie và miền Thập tỉnh
của sông Gióc đăng, qua Irăng, Irắc tới vịnh Ba tư, miền mỏ dầu bây giờ
thuộc các nước chư dân ngoài Do thái. Cuộc hành trình đó đã phá đổ bức
tường ngăn cách giữa Do thái và dân ngoại, phá đổ bức tường ngăn cách
tôn giáo, để nước Thiên Chúa đến với muôn dân.
Bức tường giữa loài người và Thiên Chúa.
Một bức tường ghê gớm khủng khiếp đã ngăn cách con người với Thiên
Chúa. Không có một sức mạnh nào của loài người phá đổ được, chỉ có Đức
Giêsu, Đấng Cứu Thế, mới phá đổ được thôi: Đó là bức tường tội lỗi mà kẻ
gieo rắc là satan. Chúa Giêsu đã lấy thánh giá phá đổ bức tường tội lỗi
này. Người còn phá đổ bức tường cuối cùng mà thánh Phaolô nói là kẻ thù
cuối cùng là sự chết. Người đã phá tung nấm mồ đè bẹp loài người để cho
loài người sống lại với Người. Ai tin Chúa Giêsu sẽ chiến thắng sự
chết, sẽ được thập giá như chìa khóa mở cửa nước Trời cho họ vào nhà
Thiên Chúa.
Lạy
Chúa, xin “hãy mở ra”, mở mọi trói buộc thân xác chúng con, mở mọi trói
buộc tâm hồn chúng con. Xin hãy giải thoát chúng con khỏi mọi xiềng
xích bất công, bất hòa, hận thù, tội lỗi. Xin hãy mở cho chúng con được
thấy ơn cứu độ muôn dân, thấy nước hằng sống vinh phúc của Cha chúng con
trên trời. [Mục Lục]
9. Lắng nghe.
Trong
một cuộc hội thảo, anh bạn ngồi bên tôi, không hiểu vì ngủ gật hay vì
chia trí lo ra những chuyện đâu đâu, nên khi được mời lên phát biểu, anh
đã đưa ra một ý kiến và để trình bày ý kiến này, anh đã đi vòng vo tam
quốc, từ chuyện trên trời đến chuyện dưới đất, từ chuyện bên tây đến
chuyện bên tàu, trong khi đó mọi người thì cứ tủm tỉm cười thầm. Cuối
cùng, người điều khiển phải tạm ngắt ý kiến của anh ta và nói: Tất cả
những điều anh diễn tả, cũng như đề nghị, chúng tôi đã trao đổi và bác
bỏ ngay từ lúc mới bắt đầu cuộc hội thảo này rồi. Lúc bấy giờ, mọi người
mới dám cười ồ lên.
Lâu
ngày có người bạn tới chơi vào ban tối, chúng tôi đã nằm tâm sự với
nhau về những ngày tháng xa xưa. Tôi nói và anh bạn gợi lại. Cứ thế cho
tới một lúc tôi cảm thấy hình như chỉ còn mình tôi nói, ngó sang bên
cạnh thì anh bạn tôi đã ngủ thiếp từ lúc nào không biết.
Từ
hai mẩu chuyện trên chúng ta nhận thấy hai anh bạn yêu quí của tôi đã
không biết lắng nghe hay không chịu lắng nghe nữa, cho nên một anh thì
tưởng rằng ý kiến của mình là ý kiến đầu tiên được đề nghị. Còn anh bạn
kia thì lại để tôi nói chuyện một mình với đêm tối.
Trong
cuộc sống, có biết bao nhiêu người cũng đã không biết lắng nghe như
thế. Phải chăng không biết lắng nghe đã trở nên như một lầm lỗi, một cơn
bệnh thông thường.
Qua
đoạn Tin mừng sáng hôm nay, chúng ta thấy Chúa Giêsu chữa lành cho một
người không thể lắng nghe vì anh ta điếc. Cái điếc này không đáng trách.
Điều đáng trách, đó là biết bao nhiêu người có đôi tai thính, nhưng họ
lại không nghe thấy bởi vì họ không lắng nghe.
Kinh
nghiệm cho thấy lắng nghe là một điều kiện rất quan trọng trong mọi
lãnh vực của cuộc sống. Thực vậy, đời sống gia đình sẽ hạnh phúc hơn
nhiều nếu mọi người đều biết lắng nghe, để cố gắng hiểu được điều người
khác muốn nói.
Sự
cảm thông không phải là con đường một chiều. Nói và nghe đúng cách sẽ
giúp chúng ta hiểu nhau hơn và sẽ bắc được nhịp cầu cảm thông giữa chúng
ta với những người chung quanh.
Dĩ
nhiên dưới mái ấm gia đình, con cái phải lắng nghe cha mẹ nhưng đồng
thời cha mẹ cũng phải lắng nghe con cái. Hãy bình tĩnh lắng nghe con cái
mình nghĩ gì, cảm gì, muốn gì để rồi từ đó có những hướng dẫn, vừa
không mang tính cách độc đoán, nhưng lại vừa hợp tình lại và hợp lý.
Ở
trường, học trò phải lắng nghe thày cô, bởi vì nếu không lắng nghe thì
chẳng hiểu được chi về bài vở của mình. Nhưng đồng thời thày cô cũng
phải lắng nghe học trò trả lời hay đặt câu hỏi, nhờ đó mà trắc nghiệm
được sự hiểu biết của học trò mà đổi mới cách thức giảng dạy.
Và
nhất là ở đây, trong nhà thờ này, lắng nghe lời Chúa là một việc hết
sức quan trọng. Lời Chúa muốn nói gì với tôi và Ngài mong muốn nơi tôi
điều chi. Điểm chính của bài giảng hôm nay là gì? Phải chăng là hai chữ
lắng nghe. Chúng ta cần nói với Chúa qua những tâm tình cầu nguyện,
nhưng đồng thời chúng ta cũng phải lắng nghe tiếng Chúa qua những giây
phút thinh lặng. Chúng ta hãy thưa lên với Chúa như Samuel ngày xưa: Lạy
Chúa xin hãy phán vì tôi tớ Chúa đang lắng tai nghe… [Mục Lục]
10. Cho người điếc được nghe
(Suy niệm của Lm. Ignatiô Trần Ngà)
“Trong thiên hạ có anh giả điếc
Khéo ngơ ngơ ngác ngác ngỡ là ngây,
Chẳng ai ngờ: sáng tai họ điếc tai cày…”
(trích bài “Anh giả điếc” của Nguyễn Khuyến)
Sáng tai họ điếc tai cày
Theo
nghĩa đen, khi người cày ruộng ra lệnh cho trâu đi cày thì tai trâu như
điếc chẳng nghe gì, nên cứ đứng ỳ một chỗ. Tật đó gọi là điếc tai cày.
Trái lại khi đang cày ngon trớn mà chợt nghe người cày hô nhỏ: “họ!”
(tức là dừng lại) thì tai trâu trở nên sáng tỏ, trâu bèn đứng lại liền.
Tật nầy gọi là sáng tai họ.
Thành
ngữ nầy ám chỉ có những đôi tai luôn mở ra (sáng tai) đối với những lời
có lợi và thường xuyên đóng lại (điếc tai) trước những lời mà lòng
chẳng muốn nghe.
Tai
của vị hôn quân chỉ sáng trước những lời đường mật của lũ nịnh thần
nhưng điếc đặc trước những lời chân thật của các bậc trung thần, vì thế
mà triều đình băng hoại và sụp đổ.
Tai
của những nhà lãnh đạo tham lam và mù quáng chỉ biết nghe những lời có
lợi cho bản thân và điếc hẳn trước những oán than của dân nghèo, vì thế
mà nhân dân khốn cùng, Nước nhà mạt vận.
Cách
đây 150 năm, giá như triều đình của Vua Tự Đức (trị vì: 1847-1883) sáng
tai trước những lời điều trần kêu gọi cải cách về nhiều mặt của Nguyễn
Trường Tộ (1828-1871) thì Việt Nam ngày nay lớn mạnh biết chừng nào.
Và
giá như nhân loại sáng tai trước những lời giáo huấn của Chúa Giêsu thì
mọi người đã được sống trong yêu thương hạnh phúc, đâu còn cảnh chiến
tranh, khủng bố, áp bức, bất công…
Tuy nhiên, nhận ra sự điếc lác của mình trước một số lãnh vực nào đó và tìm cách chữa trị nó là điều không dễ.
Điếc tâm linh
Trong
tác phẩm “tự thú”, thánh Âu-tinh nhìn nhận đôi tai của người đã điếc
lác trước Lời phán dạy của Chúa trong thời gian lâu dài:
“Con
yêu Chúa quá muộn! Này Chúa vẫn ở trong con mà con cứ tìm Chúa bên
ngoài… Chúa gọi con. Chúa la to và đã phá tan sự điếc lác của con. Chúa
rực sáng. Chúa chiếu tỏa và đã xua tan sự mù loà của con…”
Cho đến năm 33 tuổi, đôi tai điếc của thánh Âu-tinh đã được Chúa Giêsu khai mở để đón nghe Lời Người.
Chúa Giêsu cho người điếc được nghe:
Qua
bài đọc thứ nhất hôm nay, ngôn sứ Isaia đã báo trước một thời đại hồng
phúc, thời Chúa Giêsu đến mở mắt cho người mù, mở tai cho người điếc:
“Bấy giờ mắt người mù mở ra, tai người điếc nghe được. Bấy giờ kẻ què sẽ
nhảy nhót như nai và miệng lưỡi người câm sẽ reo hò” (Is 35, 5-6).
Lời
tiên báo đó đã được ứng nghiệm nơi Chúa Giêsu qua trình thuật của thánh
sử Máccô: “Hôm ấy, Đức Giêsu lại bỏ vùng Tia, đi qua ngả Xi-đôn, đến
biển hồ Ga-li-lê vào miền Thập Tỉnh. Người ta đem một người vừa điếc vừa
ngọng đến với Đức Giêsu, và xin Người đặt tay trên anh. Người kéo riêng
anh ta ra khỏi đám đông, đặt ngón tay vào lỗ tai anh, và nhổ nước miếng
mà bôi vào lưỡi anh. Rồi Người ngước mắt lên trời, rên một tiếng và
nói: “Ép-pha-tha”, nghĩa là: hãy mở ra! Lập tức tai anh ta mở ra, lưỡi
như hết bị buộc lại. Anh ta nói được rõ ràng” (Mc 7, 31-35)
Hôm
nay, nếu không được Chúa Giêsu và Thánh Thần của Người mở tai, chúng ta
cũng chỉ là những người điếc trước những lời ban sự sống. Nếu không
được Chúa Giêsu và Thánh Thần Người mở mắt, chúng ta mãi mãi vẫn chỉ là
những người mù không thể nhận biết Thiên Chúa là Cha.
Lạy Chúa Giêsu,
Chúa đã mở tai cho người điếc ở miền Thập tỉnh được nghe.
Chúa cũng đã thương cho đôi tai điếc lác của thánh Âu-tinh được mở ra để đón nhận những lời thần thiêng của Chúa.
Nay
xin Chúa cũng cúi xuống trên chúng con, đoái thương tình cảnh “điếc
lác” của chúng con, cho tai tâm hồn chúng con được sáng trước những lời
dạy khôn ngoan của Chúa, là những lời có sức mang lại cho chúng con sự
sống muôn đời. [Mục Lục]
11. Sự sống thiêng liêng – Cố Lm. Hồng Phúc
Trong
Thánh Thư gửi giáo đoàn hôm nay, Thánh Giacôbê mời gọi tín hữu kiểm xét
lại cách đối xử với anh em. Ngài viết: “Anh em là những người tin vào
Đức Kitô vinh hiển thì anh em đừng thiên vị ai”. Người ta có cảm tưởng
rằng Thánh Tông đồ đã dự một cuộc họp cộng đoàn, đã mục kích những sự
kiện xảy ra và buộc lòng phải lên tiếng. Người ta hay đặt vấn đề giai
cấp, trọng người giàu, coi thường kẻ nghèo, miệng hô hào tình huynh đệ
bình đẳng, nhưng cách cư xử lại phân chia giai cấp.
“Anh
em xét xử thiên vị và trở nên những quan xét đầy tà tâm”. Không phải
tiền của, sự giàu sang hay nghèo hèn làm nên giá trị của con người,
nhưng là đức tin, nghĩa là sự chấp nhận và đặt để Thiên Chúa vào trong
đời mình. Người giàu hay trở nên bần tiện và người nghèo thường hay cởi
mở, biết chia sẻ với người khác và “trở nên giàu có và được hưởng Nước
Trời”.
Thánh
Marcô là vị ngôn sứ duy nhất đã thuật lại việc Chúa chữa lành một người
câm và điếc. Những chi tiết rõ rệt và thú vị làm liên tưởng đến Phêrô
người đã chứng kiến phép lạ tại chỗ, và đã kể cho đồ đệ chép lại. Chúa
Giêsu từ địa hạt Tyrô, qua Siđan, đến gần biển Galilê giữa miền thập
tỉnh. Người ta dẫn đến một người câm và điếc. Chúa đã chữa lành.
Câm
và điếc là một tật bệnh gây đau khổ nhiều, vì nạn nhân bị cắt đứt mọi
đối thoại với kẻ khác và sống một mình lẻ loi. Chúa tỏ ra thông cảm và
yêu mến anh, nêu gương cho Giáo hội lập nên những tổ chức bác ái để trợ
giúp hạng người xấu số đó, như các nhà gọi là “Nhà Effata” (Hãy mở ra),
danh xưng trích từ đoạn Phúc Âm này.
Chúa
đã làm gì? Phúc Âm nói: Ngài đem anh ra khỏi đám đông. Vì Ngài không
muốn dân chúng coi việc người làm có tính cách phù thủy. Phép lạ là do
quyền năng của Chúa thực hiện, thật ra không cần đến sự việc bên ngoài,
mà do tình thương của Chúa, như trong phép lạ Chúa chữa người đàn bà
loạn huyết. Ở đây, Chúa dùng nhiều tác động bên ngoài, để làm nên phép
lạ, như đặt ngón tay vào tai, bôi nước miếng vào lưỡi và phán:
“Ephpheta”, nghĩa là “hãy mở ra”, tức thì tai anh mở ra, lưỡi anh được
tháo gỡ và nói được.
Phải
chăng những tác động và lời nói ấy tiên báo các phép bí tích mà một
ngày xưa kia Chúa sẽ thiết lập trong Giáo hội, để thông chuyển sự sống
ơn thánh. Chúa sẽ dùng chất liệu bên ngoài như nước, dầu, bánh, rượu,
hiệp với lời thánh hóa để ban sự sống thiêng liêng cho chúng ta.
Phép
lạ Chúa làm cũng là một bài học cho môn đệ. Người môn đệ Chúa phải là
người cởi mở, vừa đón nhận vừa thông chuyển Lời Chúa. Phải mở tai để
nghe Lời Chúa và mở miệng để tuyên xưng đức tin, như nhà Tiên tri Isaia
từng nói: “Đức Giavê đã cho tôi lưỡi của môn sinh, để tôi biết nâng đỡ
người cùng khổ. Và sáng sáng, Người lay tỉnh tai tôi cho tôi biết nghe
như những môn sinh” (Isaia 50, 4).
Chúng
ta hãy cám ơn Chúa đã ban cho chúng ta ơn đức tin, ngày chúng ta lãnh
nhận bí tích rửa tội. Chúng ta lãnh nhận bí tích rửa tội. Chúng ta được
cởi mở khỏi xiềng xích tội lỗi và được đàm đạo với Chúa như với một
người bạn chí thiết. Xin Chúa hãy đặt lên câu “Epphata –Hãy mở ra”, trên
con để con được nghe, được suy niệm, được biết công bố Lời Chúa. Giáo
hội tiên khởi đã đặt nghi thức vào lễ rửa tội.
Hồi
ấy, Hiêrônimô (342-420) là một văn hào lỗi lạc về văn chương cổ điển và
không biết gì mấy về Thiên Chúa. Người say mê đọc các tác phẩm của
Cicéron. Một hôm, người nghe tiếng Chúa hỏi:
– Hiêrônimô, con là môn đệ của ai?
– Thưa con là môn đệ của Chúa.
– Không phải, con là môn đệ của Cicéron!
Từ
đó, Hiêrônimô giác ngộ và quyết chí học hỏi Lời Chúa. Ngài được ơn
Epphata. Ngài qua thánh địa vào ẩn tu trong hang đá Bêlem để phiên dịch
Thánh Kinh, để suy niệm Lời Chúa, sống trong khung cảnh Chúa đã sống.
Ngài đã nói: “Ai không hiểu biết Thánh Kinh là không biết Chúa Giêsu”.
Bản dịch Vulgate (phổ thông) của ngài đã được Công đồng Triđentinô (thế
kỷ XVI) nhìn nhận là phù hợp với đức tin và được coi là bản dịch chính
thức của Giáo hội.
“Lạy Chúa, xin hãy nói, vì tôi tớ Chúa đang lắng tai nghe: Chúa có lời ban sự sống đời đời” (Ga. 1, 14 – Đáp ca). [Mục Lục]
12. Vì không biết nghe
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa)
Loài
vật vốn có tình bầy đàn. Con người thì có tính xã hội. Con người là hữu
thể trong tương quan liên vị. Tôi chỉ thực sự là tôi trong tương quan
với một ai đó. Chính vì thế sự tương quan liên vị là một nhu cầu sinh
tồn của con người. Sự tương quan này được thể hiện rõ nét qua sự tiếp
xúc. Một trong những cách thế để tiếp xúc hữu hiệu với tha nhân là đối
thoại tức là nghe và nói. Thật bất hạnh cho những ai thiếu hay mất khả
năng nói và nghe. Thoạt sinh ra mà bị câm điếc thì đúng là kém may mắn.
Dân gian truyền miệng rằng hễ một người câm, không nói được thì trời cho
điếc luôn để khỏi uất ức, tức tối khi nghe những lời không hay về mình
mà không phản bác lại được. Thế nhưng, y học thì cho thấy ngược lại:
chính vì bị điếc, không nghe được nên người ta mới bị câm. Vì không nghe
được nên con người không thể tập nói. Trẻ thơ nói được là nhờ bắt
chước, lặp lại những gì đã nghe.
Bài
Tin mừng Chúa Nhật 23 TN B kể lại chuyện Chúa Giêsu chữa lành cho một
người câm điếc mà dịch chính xác hơn là điếc và ngọng. Đây là một trong
những dấu chỉ của thời Thiên Sai mà Thánh kinh đã loan báo. Mất đi khả
năng nghe và nói về thể lý là một khốn khổ và bất hạnh. Thế nhưng sự bất
hạnh và khốn khỏ ấy dường như chỉ hạn hẹp ở đương sự và có chăng là nơi
vài người thân thích. Tuy nhiên nếu xét về bệnh điếc, câm hay ngọng về
tinh thần thì sự khốn khổ và bất hạnh nó di hại cho nhiều người và hậu
quả cũng thật khó khắc phục. Dù thuộc bình diện thể lý hay bình diện
tinh thần, thì luôn có mối liên hệ gần như là nhân quả giữa hai phạm trù
nghe và nói. Đó là do bởi sự bất lực hay hạn chế trong khả năng nghe (
không nghe được, không chịu nghe, nghe không rõ, không đúng, không chính
xác ), nên người ta mắc bệnh câm hay ngọng là không nói được, nói không
rõ, không chính xác hay nói không được những điều cần nói, nên nói và
phải nói, hoặc có nói thì cũng như không.
Hẳn
nhiên, chúng ta không chỉ thở dài phiền não mà còn bất bình với những
người đang nắm trọng trách lãnh đạo vì cớ nào đó đã làm kiếp “chó câm”
như kiểu nói của Đức Bênêđictô XVI khi ngài còn là Hồng Y. Chúa Giêsu
chỉ im lặng trước Caipha và trước Philatô sau khi đã nói những gì cần
nói và phải nói: Tôi là Con Thiên Chúa Hằng Sống; Tôi là Vua, đến thế
gian để làm chứng cho sự thật…( x.Mt 26,64; Ga 18,37 ). Ngay phút giây
hấp hối trên thập giá Người vẫn nói lời tình yêu, lời chân lý cho đến
khi “mọi sự đã hoàn tất”. Chúng ta cũng không chỉ bực mình mà còn phẫn
nộ truớc những người thường xuyên nói với kiểu “nói ngọng, nói vẹt”, tức
là nói không đúng hiện thực hay chỉ biết nói những gì được chỉ đạo,
được lập trình sẵn… Có thể có nhiều nguyên nhân chủ quan hay khách quan
gây ra tình trạng này. Tuy nhiên ở đây chúng ta cùng xem xét một nguyên
nhân đó là không biết nghe.
Thiên
Chúa nói với chúng ta bằng nhiều cách thế, tuy nhiên cách thế thông
thường mà Người phán dạy chúng ta là qua con người. Đọc lịch sử thánh
chúng ta nhận ra điều này là không kể các kỳ công của cuộc tạo dựng và
một số dấu lạ điềm thiêng, thì Thiên Chúa thường phán dạy qua những con
người bé mọn, nghèo hèn, cụ thể là các ngôn sứ, những người nghèo của
Giavê. Đến thời kỳ viên mãn Thiên Chúa lại phán dạy chúng ta qua Người
Con. Đó là một người thợ mộc bình thường xuất thân từ Nagiaret, một xứ
sở không có gì đáng nói, một gia cảnh không có gì đáng trọng vọng, như
lời nhận định bộc trực của Nathanael với Philipphê ( x.Ga 1,46 ). Chúa
Giêsu lại chọn gọi 12 người cộng tác để rao giảng Lời Thiên Chúa thì
cũng là những người thấp cổ, bé phận. Thánh Giacôbê Tông đồ qua bài đọc
thứ hai cảnh tỉnh ta về cái lề thói thích thiên tư, gần gủi với những
người sang giàu. Đây là một trong những nguyên cớ khiến ta bị điếc về
tâm linh. Rất nhiều nhà lãnh đạo quốc gia hay tôn giáo vẫn có nghe nhưng
họ thường nghe lời từ những người có quyền có chức. Họ thường nghe nhân
viên thuộc cấp báo cáo, nghe người cộng sự thân cận… mà những người này
thì khó tránh được chước cám dỗ nói những gì thuận tai cấp trên, đẹp
lòng lãnh đạo, thế là nhiều khi có nghe cũng như không nghe vì không nắm
được thực chất của sự kiện hay vấn đề. Một lẽ thường tình: người ta vốn
thích nghe những gì dễ nghe.
Để
khỏi bị điếc, tức là để nghe đúng, nghe chính xác thì không gì hơn là
biết cúi xuống, gần dân, gần những người thấp cổ, bé phận, gần những
người nghèo khổ lầm than. Lịch sử cho biết thỉnh thoảng có được một vài
minh quân đã biết “vi hành” trong lớp vỏ một dân thường để “nghe-nhìn”
cho chính xác hơn tình cảnh dân chúng mà mình đang cai trị. Ngày nay
trong sinh hoạt các Hội Dòng vẫn có được chuyện tốt đẹp này khi các Bề
trên theo định kỳ, đi kinh lý các cơ sở thuộc quyền và gặp gỡ riêng với
từng thành viên của Hội Dòng. Dù mang kiếp “làm dâu trăm họ”, nhưng điều
này không chuẩn chước cho việc mục tử phải biết lắng nghe tâm tư,
nguyện vọng của chiên trong lẫn ngoài đàn. Đã là mục tử thì không thể
không “biết” chiên. Và một trong những điều kiện ắt có để biết chiên là
phải biết lắng nghe. Mong sao việc gặp gỡ giữa mục tử và đàn chiên không
dừng lại ở hình thức “tiếp xúc cử tri” như ngoài xã hội dân sự nước nhà
chúng ta hiện nay.
Vẫn
có những người tuy nghe rõ, nghe đúng nhưng làm như không nghe, không
hiểu. Có thể xem nhiều người biệt phái và luật sĩ thời Chúa Giêsu thuộc
hạng người này. Chính Chúa Giêsu đã từng lấy lời ngôn sứ Isia để nhận
định: ” Các ngươi có lắng tai nghe cũng chẳng hiểu, có trố mắt nhìn cũng
chẳng thấy: vì lòng dân này đã ra chai đá; chúng đã bịt tai, nhắm mắt…”
( Mt 13,14 ). Biểu hiện nơi những người này là không dám nói, có nói
thì nói không đúng hay nói kiểu nói ngọng, tức là nói không đúng với
hiện thực khách quan, nhiều khi còn cố tình đổi trắng thay đen như
trường hợp người ta vu khống Chúa Giêsu dùng tướng quỷ mà trừ quỷ ( x.Mc
3,20-30 ). Không chịu nghe hay không muốn nghe chính là một tình trạng
cố chấp và Chúa Giêsu đã từng lên án thái độ này là “chống lại Thánh
Thần” ( x.Mt 12,32; Mc 3,29; Lc 12,10 ).
Chúa
Giêsu đã từng minh nhiên khen ngợi sự khiêm nhu của vua quan và toàn
dân thành Ninivê khi họ biết lắng nghe lời “tuyên họa” của Giona, để rồi
ăn năn, sữa đổi đời sống ( x.Lc 11,32 ). Quả thật, để biết lắng nghe
thì không nguyên chỉ tìm cách đến với đám đông dân chúng, vì ý của trời
thường phản ánh qua ý của dân, mà chúng ta còn cần phải có một tâm hồn
khiêm nhu, hướng thiện thực sự.
“Lạy
Chúa Trời, xin mở miệng con …” Lời kinh đầu ngày của các Giờ Kinh Phụng
Vụ nhắc nhớ chúng ta chúng ta bổn phận ca ngợi Thiên Chúa. Thiết tưởng
rằng lời ngợi ca đẹp lòng Thiên Chúa nhất là nói lời yêu thương trong sự
thật và nói lời sự thật trong tình yêu thương. Và chắc hẳn chúng ta sẽ
lại nghe lời của Đấng Cứu Độ: Ephrata! Hãy mở ra! Hãy mở tai, mở mắt, mở
lòng để biết lắng nghe! [Mục Lục]
13. Điếc và ngọng – Lm. GB. Văn Hào SDB
“Con
người là một sinh vật xã hội”. Đây là tiền đề của triết gia Bergson
khởi xướng một hệ phái triết học. Ông ta cũng phần nào có lý khi cho
rằng con người không thể sống cô lẻ một mình, nhưng phải sống với những
tương quan xã hội. Sống trong một cộng đồng và tiếp cận với những người
khác, chúng ta cần phải có hai kỹ năng: nghe và nói. Không nói được và
không nghe được, không đơn thuần chỉ là khuyết tật về thể lý, nhưng là
nỗi bất hạnh lớn nhất vì chúng ta bị cắt đứt khỏi những tương giao với
cận nhân. Câu chuyện trong Tin mừng hôm nay kể lại sự kiện Chúa chữa
lành một người bị điếc và ngọng, mang chở nhiều chiều kích: chiều kích
nhân học cũng như chiều kích thần học. Nhưng trên hết, thánh sử Marcô
muốn chúng ta chiêm ngắm dung mạo cứu thế nơi Đức Giêsu. Ngài đến trần
gian để mở tai, giúp chúng ta nghe được những gì Chúa nói. Ngài cũng
dùng quyền uy để mở miệng, giúp chúng ta biết nói về Chúa, và rao giảng
Tin mừng của Chúa cho mọi người.
Giêsu, “vị lang băm” kỳ diệu
Văn
phong của Marcô khá dung dị và mộc mạc. Người bình dân thời bấy giờ rất
dễ hiểu. Marcô mô tả Đức Giêsu chẳng khác gì một lang băm miền quê. Vị
lang băm này “ đặt ngón tay vào lỗ tai, và nhổ nước miếng xuống đất, bôi
vào lưỡi anh” (Mc 7,23). Có lẽ khi vừa nghe thoáng qua, không ít người
khó chịu trước kiểu chữa bệnh xem ra mất vệ sinh và phản khoa học như
thế. Ngài lại còn lẩm bẩm đọc một “câu thần chú”: Ep-pha-ta tựa như
trong câu truyện thần thoại Aladin và cây đèn thần. Chúng ta đừng quá
ngây thơ một cách thô thiển nhìn vào câu chuyện với nhãn quan quá hẹp
hòi như thế. Đây chỉ là những biểu tượng nơi phép lạ của Đức Giêsu nhưng
mang chở ý nghĩa rất sâu xa.
Chắc
chắn Đức Giêsu không phải là một lang băm nhà quê, càng không phải là
một thầy bùa chuyên chữa bệnh bằng cách niệm thần chú. Ngài là một Thiên
Chúa đầy quyền lực. Khi đến trần gian, Ngài sống kiếp con người rất con
người, nhưng Đức Giêsu vẫn là một Thiên Chúa rất Thiên Chúa. Ngài chữa
lành các bệnh nhân để bày tỏ tình yêu vô bờ bến dành cho trao cho con
người, đặc biệt những người cùng khổ và bất hạnh. Điều con người không
thể làm được, nhưng Thiên Chúa vẫn có thể làm được (Mt 19,26). Đức Giêsu
là Đấng quyền năng có thể làm được mọi sự, và chúng ta đừng bao giờ đơn
sơ nghĩ tưởng Ngài chỉ là một lang băm quê kệch và dốt nát.
Phép
lạ Chúa Giêsu thực hiện, xuất phát từ một trái tim yêu thương. Ngài
đồng cảm trước nỗi đau của con người. Câm không nói được và điếc không
nghe được, vẫn là nỗi bất hạnh lớn nhất. Những dạng thức bất hạnh đó có
liên đới với tội lội. Đức Giêsu đến “giải phóng” con người khỏi những
cột trói của Satan và hỏa ngục. Theo não trạng của dân Do Thái thời xưa,
bệnh tật là sự khống chế của ma quỷ nhưng là hậu quả của tội lỗi do con
người gây ra, đặc biệt tội của chính bệnh nhân. Đức Giêsu phá bỏ quan
niệm hẹp hòi này, rõ nhất khi Ngài chữa một người mù bên hồ Silôác mà
Tin mừng Gioan thuật lại. Ngài đến trần gian để giải cứu con người một
cách toàn diện. Trong thơ Rôma, thánh Phaolô đã viết: “ Vì một người duy
nhất mà tội lỗi đã xâm nhập trần gian và tội lỗi gây nên sự chết thì
nhờ một người duy nhất đã thực hiện lẽ công chính, mọi người sẽ được
công chính hóa (Rm 5, 12-21). Đức Giêsu không phải là một lang băm nhà
quê, nhưng Ngài là Đấng Cứu thế, Đấng Công chính hóa. Ngài chính là vị
“Anh hùng Giải phóng” toàn diện và đúng nghĩa nhất.
Điếc và ngọng trong tâm hồn.
Bệnh
nhân được Chúa Giêsu chữa lành mà Tin mừng hôm nay nói tới, có lẽ bị
điếc ngay từ nhỏ. Vì điếc, anh ta không thể nghe người khác nói để bắt
chước, nên dần dần anh ta bị ngọng. Lưỡi anh ta vẫn có thể nhúc nhích,
anh vẫn nói được, nhưng chỉ lờ lợ và chẳng ai hiểu anh ta muốn nói gì.
Đây là hai khiếm khuyết song đôi: điếc và ngọng. Về mặt tâm linh, chúng
ta cũng dễ mắc phải hai khuyết tật này, không phải do bẩm sinh nhưng do
sự xói mòn đức tin trong tâm hồn. Cậu bé Samuel ngủ trong đền thờ với
thầy Hêli giữa đêm khuya đã nghe tiếng Chúa gọi, nhưng cậu không nhận ra
tiếng gọi của Chúa, bởi vì cậu chưa từng gặp Chúa. Cũng vậy, có thể
chúng ta không phải là người điếc, nhưng chúng ta sẽ không nghe được
tiếng Chúa nói nếu không tiếp cận Ngài, không đi sâu vào tương quan thân
tình với Ngài. Chúa nói với chúng ta qua nhiều dạng thức. Ngài ngỏ lời
với chúng ta qua những biến cố trong cuộc sống đời thường. Ngài nói qua
sự nhắc nhở của lương tâm, qua các cử hành phụng vụ, khi chúng ta đọc
hay nghe Kinh thánh. Ngài nói với chúng ta qua từng người chúng ta gặp
gỡ, qua một cụ già ốm yếu đang quặn đau nằm trên giường bệnh, qua một
đứa bé mặt mũi lem luốc đang bới rác tìm cái gì để ăn, qua một bạn trẻ
ngồi trên xe lăn với tay chân không còn lành lặn. Mẹ Têrêsa Calcutta đã
nghe được rất rõ tiếng Chúa Giêsu đang rên la thảm thiết trên Thánh giá
trước khi Ngài tắt thở: “ Ta khát”. Đức Thánh Cha Phanxicô luôn mời gọi
chúng ta ra tận “vùng ven” để gặp Đức Giêsu ở đó. Ngài hiện diện nơi
những con người sống dở chết dở trong một nền “văn hóa loại trừ”, một
thứ văn hóa vô thần mà những con người ích kỷ hôm nay đang tạo ra. Ngài
vẫn đang nói, đang thét gào trong đau đớn, nhưng nhiều khi chúng ta
“bưng tai bịt mắt, không thèm nhìn cũng chẳng nghe” giống dân Israel
ngày xưa (Is 42,20). Đó là bệnh điếc kinh niên, một thứ bệnh nan y mãn
tính và rất khó chữa. Muốn được chữa lành, chúng ta phải ý thức mình
đang điếc để khiêm tốn đến với Chúa Giêsu giống như bệnh nhân trong Tin
mừng hôm nay.
Bệnh
câm hay ngọng cũng thế. Thánh Tôma Aquinô đã nói: “Một con chó câm
không biết sủa, thì chỉ đáng đưa lên mâm”. Cũng vậy, một Kitô hữu không
biết mở miệng để nói có khác gì một kẻ câm. Nhưng điều quan trọng là
chúng ta nói cái gì. “Đàn ông miệng rộng thì sang, đàn bà miệng rộng cãi
ngang phè phè”. Đây là hai câu thơ trào phúng mang tính dân gian, nhưng
nó cũng gợi nhắc cho ta điều mà thánh Giacôbê nhấn mạnh: “Mỗi người hãy
mau nghe đừng vội nói” (Gac 1,19). “Ai cho mình đạo đức mà không biết
kiềm chế miệng lưỡi, đó chỉ là đạo đức hão. Ai không vấp ngã về miệng
lưỡi, ấy là người hoàn hảo” (1,26).
Một
câu ngạn ngữ phương tây đã viết: “Có một thanh gươm không bao giờ rỉ
sét đó là cái lưỡi con người”. Có lẽ, rất ít người trong chúng ta bị câm
về thể lý, nhưng xét về mặt thiêng liêng, chúng ta lại giống như một
người không biết nói, hoặc nói ngọng nói ngịu. Có nghĩa là, chúng ta cứ
thích nói những gì chúng ta không nên nói, nhưng lại không biết nói
những gì chúng ta cần phải nói. Nhiều khi chúng ta lại còn dùng miệng
lưỡi như một thanh gươm không han dỉ để sát hại lẫn nhau một cách ác tâm
và phũ phàng. Vậy, chúng ta phải nói những gì? Chúng ta nhìn lại thái
độ của chàng thanh niên trong Tin mừng hôm nay, dù Đức Giêsu cấm không
được kể chuyện đó với ai, nhưng Người càng cấm họ càng đồn ra (c. 36b).
Tin tức tốt lành được loan đi, chắc chắn do người thanh niên này trước
tiên. Anh ta kể lại câu chuyện anh được chữa lành cho người khác, và cứ
thế Tin mừng được nhân rộng, lây lan đến mọi người.
Điều
chúng ta cần nói, chính là Tin Mừng. “Anh em hãy đi rao giảng Tin mừng
cho muôn dân” (Mc16,15). Rao giảng Tin mừng tức là kể lại những câu
chuyện về Chúa cho người khác, nhất là những câu chuyện liên quan tới
chúng ta. Chúng ta không thể thực hiện công việc này, nếu chúng ta không
tiếp cận với Chúa Giêsu, không gặp gỡ Ngài, không cảm thấu được tình
yêu của Ngài, không để Ngài cuốn hút, và không để Ngài viết nên câu
chuyện lịch sử trong đời sống của chúng ta. Nếu không thực hiện được
điều ấy, chúng ta chỉ là những người vừa câm vừa điếc, và giả như không
bị câm, thì có nói, cũng chỉ biết nói ngọng nói ngịu chẳng ra thể thống
gì.
Các
anh em tu sĩ dòng Đaminh được gọi là các anh em giảng thuyết (Ordo
predicatorum). Châm ngôn của thánh phụ Đaminh là: “Hãy chiêm niệm và
chuyển giao những điều chiêm niệm cho người khác” (contemplari et
comtemplata aliis tradere). Nguyên tắc này rất đơn giản: Không ai có thể
cho người khác cái mà mình không có. Không ai có thể dạy người khác
điều mình không biết. Phải chiêm niệm Lời Chúa, phải để cho Lời Chúa
thẩm thấu vào tâm hồn, chúng ta mới có thể rao giảng Lời Chúa cho người
khác. Nếu không cắm sâu vào mầu nhiệm Đức Giêsu, Ngôi Lời của Chúa Cha,
chúng ta không thể nói về Ngài, và loan báo Tin mừng của Ngài cho mọi
người.
Nói và nghe bằng cõi lòng
Năm
1974, Giám mục giáo phận Beauvais bên Pháp truyền chức phó tế vĩnh viễn
cho Thầy Jacques Lebreton. Thầy bị mù hai mắt và cụt hai tay. Người ta
thắc mắc, một con người khuyết tật như thế làm sao có thể thi hành sứ vụ
phó tế, nhất là giảng Lời Chúa. Đức Cha trả lời: Thầy ấy không còn đôi
mắt, không còn đôi tay, nhưng còn trái tim. Chúng ta nghe lại tâm sự của
Thầy được kể lại trong buổi hành hương Lộ Đức năm 1982:
“Cách
đây khá lâu, tôi là một quân nhân. Trong một trận đánh ở El Alamen, tôi
và một vài người bạn khác làm nhiệm vụ gỡ mìn. Một anh bạn cầm trái
mìn, vô tình mở chốt và trao cho tôi, không hiểu sao tôi lại cầm lấy.
Trái đạn nổ tung. Tôi thấy tối tăm mặt mũi, và dường như tôi đang chết.
Tôi đã vĩnh viễn mất đi đôi tay và cặp mắt, mình mẩy đầy các mảnh đạn.
Tỉnh dậy trong bệnh viện, tôi toan tính tự tử. Một tu sỹ đến săn sóc cho
tôi và giúp tôi cầu nguyện vì tôi đã bỏ đạo từ lâu. Tôi làm theo và
cuộc đời tôi đã biến đổi. Tôi đã gặp lại Đức Giêsu và cùng với Ngài, tôi
cầu xin tha thiết: “Lạy Cha nếu có thể, xin hãy cất chén này xa con,
nhưng đừng theo ý con, mà chỉ xin theo ý Cha mà thôi”. Tại Evreux, tôi
gặp một người đàn bà toàn thân bất toại đến nỗi bà ta không thể nói
được, cũng không cử động được. Duy nhất chỉ có ngón chân cái là còn có
thể nhúc nhích. Bà đã dùng ngón chân ấy viết trên một tấm bảng nhỏ để
nói chuyện với mọi người. Bà cũng dùng ngón chân ấy viết tặng tôi một
bài thơ với tựa đề “Nụ cười”. Tôi cũng gặp một người đàn ông khác bị
điếc từ năm 14 tuổi, và bị mù chỉ 2 năm sau đó. Trên giường bệnh, người
đàn ông 87 tuổi này vẫn nở một nụ cười mãn nguyện và nói với mọi người:
“Tôi đã trải qua một cuộc đời rất tốt đẹp. Tôi cám ơn Chúa và xin cám ơn
mọi người”.
Thầy
phó tế Jacques Lebreton kết luận: “Cuộc đời của tôi, dù không còn mắt
cũng chẳng còn tay, vẫn là một cuộc đời tốt đẹp trong sự yêu thương của
Chúa. Cuộc đời chỉ thực sự bất hạnh khi chúng ta cắt đứt tương giao với
Chúa, khi chúng ta không còn thiết tha cầu nguyện để gặp gỡ Ngài và đi
sâu vào sự thân tình với Ngài.”
Kết luận
Có
gặp gỡ Chúa, chúng ta mới nghe được tiếng nói của Ngài. Có nghe tiếng
của Ngài, tâm hồn chúng ta mới có thể mở ra. Khi tâm hồn được mở ra, đến
lượt chúng ta, chúng ta mới có thể nói về Chúa cho người khác. Nếu
không, chúng ta chỉ là những kẻ vừa điếc vừa ngọng. Điều này cần thiết
cho mọi tín hữu, nhất là cho các anh em linh mục. Nếu không biết mở
miệng nói về Chúa, chúng ta chỉ là những người câm. Nếu không để Lời
Chúa thẩm thấu vào tâm hồn, dù có đứng trên bục giảng để khua tay múa
chân và thao thao bất tuyệt, cuối cùng chúng ta cũng chỉ là những tên
ngọng mà thôi. Vừa điếc lại vừa ngọng, là nỗi bất hạnh lớn nhất nơi mỗi
người. [Mục Lục]
14. Lạy Chúa Trời xin mở miệng con – Huệ Minh
Một
thời gian dài bị đau họng không thể nào nói được để rồi kèm theo đó
không biết bao nhiêu là bất tiện. Muốn nhờ người khác giúp cho cái gì
thì đều phải ra dấu. Có khi ra dấu cũng không hiểu nên đành phải lấy
giấy viết ra mà ghi.
Chỉ ít hôm đau họng mà tôi cảm thấy bất tiện như thế huống hồ mình rơi vào cảnh câm điếc.
Lần
nọ, vào quán ăn, trước mắt tôi là gia đình kia có vài người rất lạ.
Thay vì họ nói với nhau nhưng không, họ đưa tay ra để đưa dấu cũng như
những ngôn ngữ gọi là ngôn ngữ của người khiếm thính.
Và,
một thời gian đủ dài để tôi sống gần với những người khiếm thính. Muốn
trao đổi điều gì đó với họ buộc lòng tôi phải học theo ngôn ngữ của
người khiếm thính. Vì chỉ là giao tiếp thường nên cũng chỉ học ít dấu
chỉ để nói chuyện. Chỉ nhiêu đó thôi cũng đã thấy phức tạp hơn rất nhiều
cũng như bất tiện nhiều so với người nghe được và nói được.
Thường thì người bị câm sẽ đi theo luôn cả chứng điếc. Vừa câm mà lại còn vừa điếc nữa nên quả thật là khó khăn.
Ngày
hôm nay, ta thấy những người dân ở gần biển Galile đã mang người câm
điếc đến gặp Chúa Giêsu. Chúa Giêsu chạnh lòng thương anh và rồi Chúa đã
chữa lành cho anh khỏi chứng bệnh câm điếc mà anh gặp phải. Và, ta thấy
điều lạ đó là Chúa Giêsu cấm anh ta không được nói điều mà Chúa Giêsu
mới làm cho anh nhưng rồi anh lại đi loan truyền hồng ân mà Chúa đã làm
cho anh.
Nhìn
lại anh chàng câm điếc hôm nay ta lại nhìn lại cuộc đời của ta. Chúa
cho ta nghe lời của Chúa đó và Chúa mời gọi ta nói lời của Chúa đó nhưng
rồi trước lời của Chúa ta cứ giả điếc làm ngơ.
Ta
may mắn hơn rất nhiều người nhưng rồi ta không nhận ra đó là quyền năng
mà Thiên Chúa ban cho mỗi người chúng ta cách đặc biệt.
Ngày
hôm nay, dường như người ta lại thích nghe những thông tin có tính cách
giật gân hơn là nghe những lời giáo huấn của Giáo Hội, của Thiên Chúa.
Cứ thử làm một bảng thống kê ta sẽ nhận ra được điều bi đát trong đời
sống con người thực tại.
Cứ
có chuyện gì đó xảy ra trong xã hội thì con người lại cứ truyền tai
nhau mà khổ một cái là truyền tai chưa chắc là đúng sự thật hay có khi
là thiếu đức bác ái và lỗi nặng về đức bác ái nữa.
Qua
trang mạng của một giáo phận, người ta biết được, người ta thấy được
thông tin của giáo phận treo chén của một linh mục trong giáo phận.
Thông báo vừa được dán lên thì một số người nhảy vào và copy đem về
trang cá nhân của mình. Từ trang cá nhân của người nào đó và rồi lại cứ
loan đi và loan đi.
Chuyện
rất nực cười khi suy cho bằng cùng là như thế này: chuyện cha nào đó bị
treo chén quả thật là nỗi đau của Giáo Hội, của giáo phận đó. Tôi thiển
nghĩ là giáo phận đó đau lòng lắm khi phải đưa ra tờ thông báo đó. Thế
nhưng, một số người vì thiếu đạo đức truyền thông và thiếu cả bác ái nên
cứ loan truyền nhau. Người này nói người kia, người kia nói người nọ và
người ta loan đi để rồi mất tình bác ái với nhau.
Xét
cho bằng cùng thì cha đó chẳng làm tổn hại đến những người đi nói thêm
về thông tin của cha đó. Chuyện chỉ là giữa tòa giám mục đó và cha đó và
giữa cha đó với Chúa thôi. Mình đâu có dính dáng gì đến cha đó đâu mà
phải bàn tán xôn xao.
Không
chỉ chuyện cha đó bị tòa giám mục đưa ra thông báo treo chén mà còn
nhiều chuyện khác trong cuộc đời. Cứ thấy chuyện gì đó đưa lên báo chí
là bắt đầu không ít thì nhiều người ta bắt đầu đi tuyên truyền. Và những
điều tuyên truyền đó cứ sai lạc để để lại không biết bao nhiêu điều
đáng tiếc.
Cả
người Công Giáo của ta, ta cũng phải nhìn lại lời ăn tiếng nói của ta,
cung cách cư xử của ta trong cuộc sống. Có khi ta hồ đồ, có khi ta bộp
chộp, có khi vì tự ái cao để rồi ta làm tổn thương người khác.
Thánh
Giacobê mới gọi mỗi người chúng ta: Anh em hãy mau nghe chứ đừng vội
nói! Nghe cái đã! Chúa ban cho ta được hồng ân là ta nghe để rồi ta phải
sử dụng hồng ân đó như thế nào đẹp lòng Chúa.
Ta
vẫn thường chạy theo thói của thế gian là thích nghe và thích nói những
điều xúc phạm đến người khác, làm tổn thương đến người khác.
Ta
đã từng mất ăn mất ngủ, ta đã từng đau khổ khi nghe người khác nói
không đúng về ta, sai sự thật về ta để rồi đó cũng là kinh nghiệm để ta
đừng bao giời đối xử với anh chị em đồng loại ta như vậy.
Ta
lại xin ơn Chúa để Chúa mở miệng, mở tai tâm hồn của ta để ngày mỗi
ngày ta l ắng nghe lời Chúa hơn cũng như ta biết cao rao hồng ân mà Chúa
tuôn đổ trên cuộc đời của ta hơn.
Ta lại thầm thì với Chúa với tâm tình thánh thi kinh sách tuần II:
Cúi lạy Ngài, cho tai con nghe rõ,
Tiếng tha nhân cầu khẩn lượng hải hà,
Họ khổ đau, họ kêu gào than thở,
Ðừng để con cứ giả điếc làm ngơ.
Và, xin cho cuộc đời ta mãi mãi được thân thưa với Chúa:
Lạy Chúa Trời, xin mở miệng con – Cho con cất tiếng ngợi khen Ngài. [Mục Lục]
15. Nghe và nói được rõ ràng
(Suy niệm của Lm. Gioan Nguyễn Văn Ty SDB)
Thực
ra, trong số các phép lạ Đức Giêsu thực hiện, thì phép lạ chữa cho
người vừa điếc vừa ngọng để có thể nghe và nói được rõ ràng không mấy
nói lên quyền phép của Đấng Thiên Sai, cho dầu dân chúng vẫn cứ cất lời
ca ngợi: “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả, ông ấy làm cho kẻ điếc
nghe được, kẻ câm nói được”. Hơn ai hết, Đức Giêsu có lẽ là người hiểu
rất rõ, phép lạ này thực ra có một ý nghĩa vừa tế nhị vừa sâu sắc hơn,
do đó ‘Người truyền bảo họ không được kể chuyện đó với ai cả’. Hơn nữa
cử chỉ và thái độ khi Người thực hiện phép lạ này hình như cũng biểu lộ
một tâm trạng gì đó khác thường; ‘Người kéo riêng anh ta ra khỏi đám
đông… đặt ngón tay vào lỗ tai anh… nhỏ nước miếng và bôi vào lưỡi anh…
Người ngước mắt lên trời, rên một tiếng và nói: “Ép-phê-tha”, nghĩa là
‘hãy mở ra!’
Tại sao việc nghe – nói, đối với Đức Giêsu lại có tầm quan trọng đến thế?
Nếu
đối với Cựu Ước khả năng giữ trọn lề luật là tối quan trọng bao nhiêu,
vì nó nói lên sự trung thành tuyệt đối với giao ước đã được ký kết sòng
phẳng giữa Đức Chúa A-đo-nai và dân riêng Ngài, thì trong Tân Ước, khi
Lời Thiên Chúa (Verbum Dei) mặc lấy hình hài con người, thì việc nghe –
nói càng có một tầm quan trọng hơn bấy nhiêu.
Lắng
nghe Lời sẽ đồng nghĩa với việc ký kết giao ước mới, tức là đặt niềm
tin trọn vẹn nơi Đức Kitô Giêsu – Lời. Khả năng nghe chính là khả năng
(hay ân huệ) tin vào Đức Kitô Giêsu để đón nhận tình Thiên Chúa yêu
thương nhân trần. Người môn đệ của Giêsu – Lời phải là những người có
khả năng nghe, tức là nhận biết tình yêu Thiên Chúa. Ân huệ này mang
tính riêng tư cá nhân, ‘Người kéo anh ta ra khỏi đám đông’; là tác động
trực tiếp của Thần Khí Thiên Chúa trên từng người, ‘Người đặt ngón tay
vào lỗ tai anh…’; là ân huệ không được ban cho hết mọi người, vì ‘nhiều
ngôn sứ và nhiều người công chính muốn… nghe điều anh em đang nghe mà
không được nghe’ (Mt 13:17). Thế đấy, ước vọng lớn nhất của Ngôi Lời
Nhập Thể là làm sao cho Lời tình yêu này được nhiều người nghe thấu. Và
người môn đệ đích thực phải là người có khả năng nghe – nhận biết: “Đây
là Con Ta yêu dấu, hãy nghe lời Người” (Mc 9:7).
Khả
năng ‘nói’ cũng tương tự như thế. Thời Đức Giêsu, nếu các kinh sư và
biệt phái là những người có bổn phận nói cho dân về các lề luật phải
tuân giữ để trung thành với Đức Chúa, thì Người cũng đòi hỏi nơi các môn
đệ Người khả năng công bố cho mọi người nghe biết về Lời Tình Yêu đã
giáng trần và chịu chết. “…Điều anh em rỉ tai trong buồng kín, phải được
công bố trên mái nhà” (Lc 12:3). Người sai các ông lên đường cũng là để
làm điều này, và đó chính là mệnh lệnh tối hậu – hay đúng hơn – là di
chúc Người trăn trối trước khi về trời; “Anh em hãy đi khắp tứ phương
thiên hạ, loan báo Tin Mừng cho mọi loài thụ tạo!” (Mc 16:25). Kitô hữu
phải là người có khả năng nói rõ ràng chứ không ngọng nghịu về Lời Tình
Yêu này. Đó là tất cả lý do hiện hữu cũng như sứ mệnh của họ trên trần
gian, như Phao-lô quả quyết: “Đối với tôi, rao giảng Tin Mừng không phải
là lý do để tự hào, mà đó là một sự cần thiết bắt buộc tôi phải làm.
Khốn thân tôi nếu tôi không rao giảng Tin Mừng” (1 Cr 9:16).
Thế
đấy, đối với Kitô hữu, nghe và nói thật quan trọng biết bao, đó chính
là lắng nghe Lời Tình Yêu và công bố Tin Mừng Tình yêu! Thật không may,
số các Kitô hữu làm được điều này lại chỉ đếm trên đầu ngón tay. Quan
trọng hơn, số người ý thức điều này để chuyên tâm trau dồi và cầu xin ơn
trên trợ giúp thì lại càng hiếm hoi hơn. Nhiều khi chính tôi cũng nhìn
vào Phao-lô và coi ông chỉ là một trường hợp cá biệt. Cùng với nhiều
người tôi vẫn coi việc truyền giáo (= công bố Tin Mừng tình yêu) là ơn
gọi đặc biệt chỉ được dành cho một số ít. Ngay trong Giáo Hội, người ta
thích nghiên cứu sâu rộng sự công thẳng của Thiên Chúa hơn là thấu hiểu
Lời tình yêu, nhiệt tình giảng dạy về án luận phạt Chúa giáng xuống trên
kẻ tội lỗi hơn là ơn tha thứ vô biên Người rộng rãi trao ban cho hết
mọi người. Chẳng trách được, trước khi cất tiếng ‘Ép-phê-tha!’ Đức Giêsu
đã phải ‘ngước mắt lên trời, rên một tiếng’!
Tôi cần xem lại khả năng nghe và nói của chính mình, trong tư cách một linh mục của Đức Kitô.
Lạy
Lời của tình yêu của Thiên Chúa hằng sống, cùng với thánh Âu-tinh, sau
nhiều năm tháng từng xưng mình là Kitô hữu – hơn nữa là linh mục, có lẽ
con cũng phải thốt lên: con đã nghe Lời quá trễ và đã ngọng quá lâu khi
cất tiếng nói về Lời nhân ái. Xin hãy đặt ngón tay hiền dịu Chúa vào tai
con và hãy dõng dạc thốt lên câu ‘Ep-phê-tha’. Xin hãy nhỏ nước miếng
của Lời và bôi vào lưỡi con, để con dùng chuỗi ngày còn lại cao rao to
tiếng và rõ ràng cho mọi người biết lòng thương xót Chúa là vô bờ bến.
Amen. [Mục Lục]
16. Nói được rõ ràng.
(Trích trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Khi đến thăm những trẻ em khuyết tật, ta thấy mình dễ tiếp xúc, gần gũi các em mù, hơn các em bị câm điếc.
Thật
khó làm cho các em câm điếc, hiểu được chúng ta, và chúng ta cũng không
hiểu được điều các em diễn tả. Đôi bên cứ như ở hai thế giới, không gặp
được nhau.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu chữa một người vừa ngọng vừa điếc.
Người
ngọng là người gặp khó khăn khi trình bày, khi phải diễn đạt bằng lời
nói cho người khác hiểu. Ta có cảm tưởng lưỡi anh bị một sợi dây trói
buộc. Đức Giêsu đã đụng đến lưỡi anh, và sợi dây đó được tháo cỡi. Giờ
đây anh có thể nói được tự nhiên và rõ ràng.
Nói
sao để người khác hiểu được mình, đó là ước mơ của nhiều người trong
chúng ta. Nhưng ta lại thấy có cái gì đó trói buộc mình khiến mình ngần
ngại, sợ hãi, né tránh…
Nhiều
người đã trở nên ngọng hay câm vì đã trải qua những kinh nghiệm đau
đớn: kinh nghiệm bị châm chọc, bị khinh miệt, bị khước từ… Bao kinh
nghiệm làm con người mất tự tin và khép lại. Có những đe dọa ám ảnh làm
con người câm nín.
Ép-pha-tha, xin hãy mở miệng con để con có thể hồn nhiên vén mở thế giới của mình, hầu gặp được sự cảm thông và nâng đỡ.
Nếu
bệnh ngọng làm chẳng ai hiểu tôi, thì bệnh điếc làm tôi chẳng hiểu ai.
Tôi như người đang xem một phim trên truyền hình mà máy đột nhiên mất
tiếng. Tôi chỉ thấy hành động, nhưng không hiểu được ý nghĩa.
Chẳng
ai muốn mình bị điếc hay lãng tai, nhưng trong thực tế, ta vẫn có thể
mắc bệnh này, nghĩa là mất khả năng lắng nghe người khác. Chúng ta
thường chỉ nghe điều mình muốn nghe, hay lắm khi nghe điều người khác
nói nhưng lại hiểu dưới cái nhìn chủ quan của mình. Như thế vẫn là chưa
hiểu được điều người kia muốn nói.
Nghe
bằng tai, không đủ. Cần lắng nghe bằng cả trái tim. Chỉ trái tim yêu
thương mới giúp ta hiểu đúng, hiểu đủ, hiểu ý nghĩa đàng sau lớp vỏ ngôn
từ.
Ép-pha-tha,
xin giúp con ra khỏi cái tôi cứng cỏi, ra khỏi những thành kiến, những
suy nghĩ cứng nhắc, để nghe được cái tôi của anh em.
Thế
giới hôm nay thiếu cảm thông và đối thoại, vì có nhiều người bị câm
điếc về mặt tinh thần. Bệnh này làm người ta thành những hòn đảo, chẳng
có gì để cho, chẳng có gì để nhận, để rồi chết dần trong sự nghèo nàn
của mình.
Xin cho con đừng câm điếc trước Thiên Chúa và anh em, đồng thời giúp người khác ra khỏi sự câm điếc của họ.
Gợi Ý Chia Sẻ
Khi gặp một người bạn khép kín, cô độc, bạn làm gì để có thể đến gần và làm quen với người bạn đó?
Lắng nghe Thiên Chúa, lắng nghe tha nhân, bạn thấy điều nào khó hơn? Bạn nghĩ gì về khả năng lắng nghe của bạn?
Cầu Nguyện
Lạy
Chúa, xin cứ dùng con theo ý Chúa, làm chân tay cho những người què
cụt, làm đôi mắt cho ai phải đui mù, làm lỗ tai cho những người bị điếc,
làm miệng lưỡi cho người không nói được, làm tiếng kêu cho người chịu
bất công.
Lạy
Chúa, xin cứ gởi con ra đồng lúa, để đem cơm cho người đói đang chờ, và
đem nước cho người họng đang khô, đem thuốc thang cho người đang đau
ốm, đem áo quần cho người đang trần trụi, đem mền đắp cho người rét đang
run.
Lạy
Chúa, xin cứ gởi con ra đường vắng, thắp đèn soi cho ai bước trong đêm,
đốt lửa ấm cho những ai giá lạnh, truyền cảm thông cho lữ khách đơn
côi, nâng phẩm giá cho kẻ đời chà đạp, đem tự do cho những kiếp đọa đày.[Mục Lục]
17. Hãy mở ra – ĐTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt.
Khi
ở nước ngoài, có dịp gặp những người Việt sinh sống xa quê hương xứ sở,
tôi hỏi họ: “Sống ở nước ngoài, điều gì khiến ông bà buồn khổ nhất”. Họ
trả lời: “Khổ nhất là chúng con sống như những người điếc và ngọng.
Không biết tiếng nên ngọng nghiụ, nói chẳng nên lời, thành ra không làm
cho người ta hiểu được mình. Người ta nói gì mình cũng chẳng hiểu, thật y
như người điếc”.
Nghe
và nói là hai cánh cửa. Nói là cánh cửa mở tâm hồn mình ra thông giao
với thế giới bên ngoài. Có gì tích chứa trong lòng, phải nói ra thì
người khác mới hiểu. Nghe là cánh cửa mở ra đón nhận thông tin từ thế
giới bên ngoài. Phải nghe mới hiểu được người khác. Không nghe không nói
cũng giống như đóng kín cánh cửa cảm thông. Mình không hiểu người mà
người cũng không hiểu mình. Sống bên nhau mà không hiểu nhau thì thật
đáng buồn và đáng sợ.
Nếu điếc và ngọng thể lý đã đáng buồn và đáng sợ, thì điếc và ngọng tâm lý còn đáng buồn và đáng sợ gấp bội.
Có nhiều thứ điếc.
Có thứ điếc vì khác biệt
ngôn ngữ và văn hoá. Nghe mà không hiểu. Hoặc nghe tưởng là hiểu hoá ra
lại hiểu sai. Trường hợp này còn tệ hại hơn là không nghe thấy gì.
Có thứ điếc vì định kiến.
Đã có sẵn định kiến với ai, ta không muốn nghe người ấy nói nữa. Người
ấy có nói hay đến đâu, ta cũng cho là dở. Người ấy có nói tốt đến đâu,
ta cũng cho là xấu. Những ý kiến của người ấy không thể lọt vào tai ta.
Nếu có vào thì chỉ vào những phần xấu.
Có thứ điếc vì bịt tai
không muốn nghe. Đây là trường hợp của người tự làm cho mình trở thành
điếc. Mất tin tưởng vào anh em. Tuyệt vọng vì cuộc sống. Tự đóng kín
trong vỏ ốc của bản thân. Đoạn tuyệt với mọi người.
Sau cùng, có thứ điếc thiêng liêng
không nghe được Lời Chúa. Không nghe được Lời Chúa vì thiếu học hỏi.
Nhưng nhất là không nghe được Lời Chúa vì cứng lòng. Vì để nghe Lời
Chúa, mở tai chưa đủ, cần phải mở lòng nữa. Bao lâu tâm hồn đóng kín,
không nhậy cảm trước những lời mời gọi ăn năn sám hối, không tỉnh thức
tiếp thu những lời hướng dẫn về đường lành, thì tai người ta sẽ chẳng
nghe được Lời hằng sống. Bao lâu tâm hồn còn đuổi theo dục vọng, còn
toan tính những điều gian dối, bấy lâu người ta vẫn còn điếc đặc trước
những Lời của Thiên Chúa.
Tương tự như thế, có nhiều thứ ngọng.
Có thứ ngọng do khác biệt ngôn ngữ và văn hoá. Ta không hiểu người mà cũng chẳng thể làm cho người hiểu ta.
Có thứ ngọng do ích kỷ.
Ta chỉ nói về những quan tâm, những nhu cầu, những ước vọng của ta, mà
chẳng xét đến những quan tâm, những nhu cầu, những ước vọng của anh em.
Nên lời ta nói chẳng lọt vào tai anh em. Lời ta nói trở nên ngọng nghịu,
anh em nghe mà không hiểu.
Có thứ ngọng do sợ sệt.
Vì sợ sệt, ta không dám nói lên sự thật. Những nỗi sợ mất quyền lợi, sợ
mất danh dự, sợ mất lòng người khiến ta trở thành câm nín, ngọng nghịu.
Có thứ ngọng do lười biếng.
Vì lười biếng, ta không nói được những lời tốt đẹp khích lệ anh em. Vì
lười biếng, ta không nói được những lời an ủi người đang buồn sầu. Vì
lười biếng, ta không nói được những lời chia vui với người anh em gặp
may mắn. Nhất là vì lười biếng, ta không nói lên được những lời ca tụng
Thiên chúa.
Những
đam mê, những dục vọng, những toan tính, những ích kỷ, những lười biếng
trở thành những sợi dây trói buộc lưỡi ta, làm ta trở thành câm nín,
ngọng nghịu.
Có nhiều bức tường ngăn chặn làm tai ta điếc. Có nhiều sợi dây trói buộc làm cho lưỡi ta ngọng.
Hôm nay, Đức Giêsu cũng đến nói với ta: “Ephata”. Hãy mở ra.
Hãy mở tai
ra để lắng nghe lời anh em. Hãy mở tai ra để lắng nghe lời Chúa. Hãy
phá đi bức tường định kiến. Hãy phá đi bức tường ích kỷ. Hãy phá đi bức
tường tâm hồn cứng cỏi để mở rộng tâm hồn đón nhận anh em và đón nhận
Lời Chúa.
Hãy mở miệng
lưỡi ra để đi đến với anh em và đi đến với Chúa.. Hãy cắt đứt sợi dây
ích kỷ để ta quan tâm tới nhu cầu của anh em. Hãy cắt đứt sợi dây sợ sệt
để ta mạnh dạn nói những lời sự thật. Hãy cắt đứt sợi dây lười biếng để
ta nói lên những lời tốt đẹp, những lời ca ngợi tình thương của Chúa.
Lạy Chúa, xin hãy chữa bệnh điếc và bệnh ngọng trong tâm hồn con. Amen.
KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1) Hãy kể ra những thứ ngọng và nói lý do của những thứ ngọng đó.
2) Hãy kể ra những thứ điếc và nói lý do của những thứ điếc đó.
3) Khi gặp người khác bạn thích nói hay thích nghe. Hoặc bạn không muốn nói cũng chẳng muốn nghe?
4) Lắng nghe có dễ không? Bạn có để ý lắng nghe Chúa và nghe nhau không?
5) Nói những điều tốt đẹp rất có ích lợi. Bạn đã có kinh nghiệm gì về điều này chưa? [Mục Lục]
18. Sống hoàn thiện mình theo ân sủng Chúa ban
Phúc
âm hôm nay trình bày cho chúng ta thấy Chúa Giêsu chữa bệnh cho một
người vừa câm vừa điếc. Câm là không nói được. Điếc là không nghe được.
Như vậy, người vừa câm vừa điếc thì không còn khả năng để sống chung với
người khác, tự thân đã khiến người bị tật khó hiểu thế giới bên ngoài,
và thế giới bên ngoài cũng khó hiểu đối với họ. Và người câm điếc sống
trong gia đình nào, thì họ sẽ trở thành gánh nặng cho gia đình đó. Do
đó, hôm nay, Chúa Giêsu chữa lành một người câm và điếc thể hiện lòng
thương yêu mà Chúa dành cho người bị tật.
Khi
chữa lành người bị tật, Chúa Giêsu không chỉ nhắm đến sự chữa lành để
bày tỏ lòng yêu thương mà thôi chứng tỏ mình là Đấng Thiên Sai, quyền
năng và tình yêu của Thiên Chúa được biểu lộ, hay trong chính bài tường
thuật hôm nay, từ ngữ mà thánh Marcô sử dụng: “mở ra,” “hết buộc lại,”
cho thấy Chúa Giêsu không chỉ chữa lành những gì thuộc thể lý, nhưng
Ngài còn chứng tỏ Ngài có quyền cầm buộc và tháo cởi vận mạng đời đời
của nhân loại.
Phép
lạ chữa lành này cho tôi nhận ra mình, dù mắt tôi vẫn xem thấy, tai tôi
vẫn nghe, lưỡi tôi rất bình thường nhưng tôi vẫn bị câm, bị điếc trước
rất nhiều vấn đề, rất nhiều lãnh vực. Có những thứ câm và điếc đáng sợ.
Càng tệ hại hơn khi chính tôi bịt tai, ngậm miệng để tự mình trở nên kẻ
câm và điếc. Đó là nỗi câm điếc của khi tôi không biết yêu mến, học hỏi
và cố gắng sống Lời Chúa. Thiên Chúa là viễn vong, chỉ có những gì cảm
nhận bằng giác quan, những gì thuộc thế giới thực nghiệm mới xác thực.
Hay khi tôi câm điếc không biết yêu thương anh em đồng loại, ngược lại
chỉ sống ích kỷ cho riêng bản thân, làm mọi cách để tiến thân trong cuộc
đời, miên man trong sự ham hố tiền của, và danh vọng.
Vì
thế, nỗi câm điếc chính là thái độ cố tâm ở lỳ trong tội, cố tâm ở lỳ
trong nỗi chết của linh hồn. Do đó dù điếc câm thể xác, hay tinh thần
đều có thể coi là bất hạnh. Nhưng nỗi câm điếc của linh hồn không chỉ
bất hạnh, mà còn gây nguy hiểm. Cái câm, cái điếc ấy nguy hiểm vì nó cản
lối tôi hướng về linh thánh, hướng về Thiên Chúa, Đấng là cội là nguồn
của tôi, cản lối hướng về ơn cứu độ mà Người rộng ban cho tôi. Nguy hiểm
vì lòng tôi thiếu ơn thánh, Thiên Chúa trở thành xa lạ, linh hồn tôi
nên chốn hoang tàn và là môi trường xấu làm phát sinh nhiều dịch bệnh:
cứng cỏi, kiêu căng, gian tham, ganh tị, ngông cuồng… Quả là nguy hiểm
không cùng, nhưng sự điếc câm của linh hồn không phải là vô phương chữa
trị. Chỉ cần chúng ta để lòng mình được mềm đi và đừng cứng cỏi nữa, ta
sẽ dễ dàng nhận ra con người thật của mình, biết bao gai góc cần gọt
giũa; thói xấu cần chữa trị; tư tưởng không lành mạnh, hành động sai
quấy cần loại bỏ. Biết khiêm nhu để nhận ra như thế là bước đầu tiên để
từ đó, ta có thể phá bỏ dần tình trạng điếc câm của linh hồn mình. Và
chính khi biết mình như thế, ta sẽ để Chúa chạm đến bản thân ta, chạm
đến cuộc đời ta. Như vậy, có nhiều bức tường ngăn chặn làm cho lỗ tai ta
bị điếc. Có nhiều sợi dây trói buộc làm cho miệng của ta trở nên câm
nín.
Nhờ
bí tích rửa tội, chúng ta được Chúa Thánh Thần mở mắt, lưỡi để chúng ta
có thê sống hiệp thông với Thiên Chúa và tha nhân. Tuy nhiên, chúng ta
cũng thường điếc khi Chúa nói với chúng ta qua các biến cố hằng ngày. Do
kiêu căng, ích kỷ, tôi lỗi đã bịt tai, cột lưỡi chúng ta không cho
chúng ta hiệp thông với Thiên Chúa và tha nhân. Hôm nay, Đức Giêsu cũng
đến nói với mỗi người chúng ta: “Hãy mở ra!”. Hãy mở tai ra để lắng nghe
lời Chúa. Hãy mở tai ra để lắng nghe lời tha nhân để san sẻ, giúp đỡ
họ. Hãy phá đi bức tường định kiến. Hãy phá đi bức tường ích kỷ. Hãy phá
đi bức tường tâm hồn cứng cỏi để mở rộng tâm hồn đón nhận Lời Chúa và
đón nhận tha nhân.
Hãy
mở miệng ra để nói được những lời yêu thương với tha nhân và với Chúa.
Hãy cắt đứt sợi dây ích kỷ để ta quan tâm tới nhu cầu của mọi tha nhân,
mạnh dạn nói những lời sự thật, nói lên những lời tốt đẹp, những lời ca
ngợi tình thương của Chúa. Hãy đến với Chúa, thực tâm tôn thờ Chúa. Hãy
cầu nguyện. Hãy vâng nghe Lời Chúa dạy và mau mau thực hành Lời của
Người trong suốt cuộc đời mình… Chắc chắn khi ta đến với Chúa bằng một
tấm lòng chân thành, Chúa sẽ chạm đến linh hồn ta, Ngài sẽ biến đổi
chúng ta và ta sẽ sớm lành mạnh. Chúng ta sẽ cảm nhận được những điều kỳ
diệu của Chúa “Ngài làm những điều tốt đẹp”. Ngài chính là Đấng Thiên
Sai, Ngài đến để giải thoát và cứu chữa chúng nhân.
Lạy
Chúa Giêsu, xin hãy chữa bệnh điếc và bệnh câm trong tâm hồn mỗi người
chúng con, để chúng con biết sống yêu thương tha nhân bằng thái độ tích
cực, biết rao giảng Lời Chúa, biết lắng nghe nỗi thống khổ của anh chị
em đồng loại và chân thành đi đến với tha nhân bằng tình thương Chúa
dành cho chúng con. Amen. [Mục Lục]
19. Hãy mở ra – ĐGM. Phêrô Nguyễn Khảm.
“Người làm mọi sự tốt đẹp, Người làm cho kẻ điếc nghe được và Người câm nói được”
Có
nhiều khi tôi tự hỏi: Nếu một ngày nào đó tự nhiên mình bị câm và điếc
lúc ấy cuộc đời mình sẽ ra sao? Tôi lại nghĩ: Lúc ấy chắc sẽ buồn, sẽ
thất vọng lắm.
Kinh
Thánh Kitô Giáo của mình trình bày con người của mình là một sinh vật
được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa. Chúa Giêsu không phải là một
Thiên Chúa đơn độc, cô đơn. Nhưng mà là một Thiên Chúa Ba Ngôi, là một
cộng đồng hiệp thông trong yêu thương. Chúng ta là hình ảnh Thiên Chúa.
Mình phải làm thế nào để cuộc sống của mình sẽ vươn tới chỗ hiệp thông,
hiệp thông với nhau, hiệp thông với cả vũ trụ. Đến lúc ấy cuộc sống
chúng ta sẽ phong phú lắm.
Để
tiến tới sự hiệp thông chúng ta phải dùng ngôn ngữ để chia sẻ với nhau.
Nhờ lời nói chúng ta có thể diễn tả được suy tư, cảm xúc tâm tư trong
lòng. Đồng thời chúng ta có thể nghe được tâm sự của người khác. Từ đó
nó sẽ hình thành một cuộc đối thoại, kiến tạo một sự hiệp thông giữa hai
người và làm cuộc sống của chúng ta phong phú hơn.
Như
vậy, nếu chúng ta không thấy, không nghe, rõ ràng chúng ta sẽ bị cắt
đứt khỏi thế giới bình thường của con người. Vì thế trong các trường
khuyết tật bây giờ người ta cố gắng giúp cho các em tập nghe và tập nói,
để các em có thể hội nhập vào thế giới bình thường của con người. Biết
được nỗi đau của những người câm điếc ta sẽ thấy quý cái tai và cái
miệng của mình. Lúc ấy chúng ta sẽ nhận được đấy chính là ân huệ và là
một quà tặng lớn lao Thiên Chúa ban cho ta mà ta không biết tạ ơn.
Chúng
ta có miệng và tai tốt lắm. Nhưng có khi nào chúng ta nghĩ mình bị câm
điếc theo nghĩa toàn diện không? Chúa Giêsu đã có lần mắng các tông đồ:
“Các anh có mắt mà như mù, có tai mà như điếc”. Thực sự vậy, nếu chúng
ta quay lại định nghĩa của Kitô Giáo về mục đích của con người là sự
hiệp thông. Và ngôn ngữ là phương thế để dẫn chúng ta đến sự hiệp thông.
Lúc ấy chúng ta sẽ khám phá ra rằng: Rất nhiều khi tai và miệng thay vì
dẫn đến sự hiệp thông thì nó lại ngăn cản và có thể sẽ huỷ diệt sự hiệp
thông. Chúng ta trở thành câm điếc theo nghĩa đó.
Một
hôm, đọc sách báo tình cờ tôi có đọc được một câu chuyện kể về một
người phụ nữ đã có chồng 5 con. Chị được đưa vào bệnh viện để giải phẩu
mắt. Suốt ngày đêm chị than thân trách phận. Chị sợ hãi, lo âu đủ
chuyện. Chị chả hề quan tâm đến ai, kể cả những bệnh nhân nằm chung
phòng. Tuần sau có một phụ nữ khác nhập viện nằm gần chị. Người phụ nữ
mới vào ngày nào cũng thăm hỏi an ủi khuyến khích nâng đỡ chị suốt mấy
tuần lễ như vậy. Một hôm, sau khi chồng và các con đến thăm chị, người
phụ nữ mới vào sau nói với chị “Này Chị ơi! Chị phải biết là chị may mắn
và hạnh phúc nhiều lắm, vì có biết bao nhiêu người quan tâm và chăm sóc
chị”. Câu ấy làm cho chị suy nghĩ và phải nhận đúng như vậy. Biết bao
nhiêu người quan tâm đến chị mà chị chả biết quan tâm đến ai, ngay cả
những người trong gia đình. Chị nhận ra người bạn nằm cùng với mình chả
có ai thăm nuôi. Vậy mà chị ta không hề than vãn một lời lại còn động
viên an ủi mình. Chị cảm thấy hối hận định sáng hôm sau sẽ an ủi xin lỗi
chị ấy. Nhưng đã muộn. Chị ấy đã được Chúa gọi. Vài hôm, sau khi tháo
băng chị đọc được lá thư người bạn gởi cho mình. Nội dung bức thư:
“Bạn
thân mến, cảm ơn bạn về những ngày rất đặc biệt này. Tôi cảm nhận niềm
hạnh phúc trong tình bạn của chúng ta. Tôi biết rằng bạn cũng chăm sóc
cho tôi dù bạn không nhìn thấy tôi. Đôi khi để lôi kéo sự chú ý của
chúng ta Thiên Chúa đã đánh gục chúng ta, hay ít ra Chúa làm cho ta mù
loà, với hơi thở cuối cùng này tôi cầu xin Chúa cho chị đựơc nhìn thấy
trở lại. Nhưng không phải thấy như chị thường thấy. Nếu biết tập nhìn
bằng con tim, cuộc đời của chị sẽ phong phú hơn.”
Chúng
ta có đôi tai rất thính, đôi mắt rất sáng, miệng rất đẹp. Vấn đề ở đây
là chúng ta không nhìn bằng cặp mắt bình thường, nghe và nói bình
thường. Nhưng phải nói và nghe bằng con tim.
Chúng
ta câm điếc khi chúng ta không nghe được những nỗi niềm ray rứt của
người khác. Câm điếc khi chúng ta dửng dưng trước những đau khổ của
những người bệnh hoạn, tật nguyền, trẻ thơ bơ vơ.
Chúng
ta câm điếc khi chúng ta không nghe Chúa Giêsu nói lời sự thật, nói lời
yêu thương, nói lời hoà giải. Có khi trong một ngày chúng ta nói biết
bao là lời hằn học, hận thù, độc ác, gây đau khổ, gây oán thù, gây chia
rẽ. Muốn tránh đựơc những câm điếc này chúng ta phải cầu nguyện: “Lạy
Chúa xin cho con được nói, xin cho con được nghe. Xin Chúa hãy phán một
lời hãy mở ra”.
Không
phải chúng ta chỉ nghe nói một mình. Chúng ta hãy cùng nhau suy nghĩ và
bước xa hơn nữa. Chúa Giêsu đã chữa lành cho người câm điếc và Ngài mời
gọi chúng ta thi hành tác vụ chữa lành cho những người câm điếc. Chúng
ta không thể chữa được như Chúa. Nhưng chúng ta có thể trở nên đôi tai
cho người điếc, trở nên cái miệng cho người câm.
Ở
bên Mỹ, muốn đoạt được giải thưởng nổi tiếng thì tác phẩm của mình phải
làm tác động đến trái tim người đọc và có thể vượt qua mọi biên giới
của các quốc gia. Có một nhà văn cũng là một nhà báo mơ ước như vậy.
Nhưng một ngày kia, tình cờ ông ta đến một nhà dưỡng lão, gặp một cụ già
ngồi ghế đá. Ông cụ kể về gia đình, con cái của cụ. Ông có nhiều con
nhưng chúng đi xa hết, đứa con gái út ở tận bên Đức, ít khi liên lạc
được bằng điện thoại. Tay ông bị liệt nên không viết thư được cho con,
nghe vậy ông nhà báo liền lấy giấy viết ra viết dùm ông cụ một lá thư.
Viết xong anh cầm tay cho ông cụ ký tên. Và hai hàng nước mắt của cụ lăn
trên má. Ông cụ cảm thấy hạnh phúc vô cùng, anh nhà báo trở về nhà và
hai hàng nứơc mắt cũng tuôn chảy. Anh cảm thấy ngày hôm ấy anh đã đoạt
được giải thưởng rồi. Anh chỉ viết một lá thư thôi. Nhưng những dòng chữ
ấy đã chạm đến trái tim con người, anh đã cho cụ mượn đôi tay, mượn cái
miệng để diễn tả nỗi lòng của ông cụ đối với đứa con gái thân yêu và xa
cách nghìn trùng.
Trong
cuộc sống hàng ngày có biết bao nhiêu công việc, biết bao dịp để chúng
ta có thể giúp đỡ người khác. Chúng ta phải biết làm tác vụ chữa lành
câm điếc của Chúa Giêsu, chúng ta cho người không biết nói mượn miệng
lưỡi của chúng ta, cho người khác nghe đựơc lời sự thật, lời an ủi, lời
khuyến khích.
Hôm
nay tôi chỉ mời anh chị em chiêm ngắm hình ảnh của người câm điếc để từ
lòng chúng ta thốt lên một lời tạ ơn về quà tặng và ân huệ mà Thiên
Chúa đã ban cho chúng ta. Đồng thời chúng ta ý thức được chính mình cũng
ở trong tình trạng câm điếc theo nghĩa toàn diện để xin Chúa chữa lành.
Xin Thiên Chúa đưa chúng ta vào trong tác vụ chữa lành mà Chúa đã sống
suốt cuộc đời của Ngài.
Tôi
xin anh chị em hãy nhớ lại một cử chỉ rất quen thuộc mà mỗi lần tham dự
thánh lễ chúng ta đều thực hiện. Đây là lúc nghe đọc Tin Mừng chúng ta
đọc: “Lạy Chúa vinh danh Chúa” và ta làm dấu thánh giá trên trán, trên
môi, trên ngực. Đấy chính là dấu chỉ bề ngoài để nói lên ý nghĩa bên
trong. Hãy mở ra: ý muốn nói: Lạy Chúa xin hãy mở trí khôn con, xin mở
miệng con, xin mở trái tim con, để con được hiểu, để con cảm nhận, để
con có thể nói lời của Chúa. Một cử chỉ rất quen thuộc và vì quá quen
nên chúng ta xem thường. Ước gì mỗi lần làm dấu thánh giá chúng ta ý
thức được: Phải mở trí, mở lòng, mở miệng ra để chúng ta thoát khỏi cảnh
câm điếc.
Lạy
Chúa, xin hãy dùng con theo ý Chúa, làm chân tay cho những người què
cụt, làm đôi mắt cho những ai phải đui mù, làm lỗ tai cho những người bị
điếc, làm miệng lữơi cho những người không nói được, làm tiếng kêu cho
những người bị bất công. Lạy Chúa xin cứ gởi con ra đồng lúa để đem cơm
cho những người đói đang chờ, đem nước cho những người bị khát, đem
thuốc thang cho những người đau ốm, đem áo quần cho những người trần
trụi, đem mềm đắp cho người rét đang run. Lạy Chúa, xin cứ gửi con ra
đường thắp đèn soi cho ai bước trong đêm, đốt lửa ấm cho những ai giá
lạnh. Truyền cảm thông cho lữ khách đơn côi, nâng đỡ dậy cho những kẻ bị
chà đạp, đem tự do cho những kiếp đoạ đày. Amen. [Mục Lục]
20. Ephata! Hãy mở ra – Đức Ông Nguyễn Quang Sách
Bài
giảng của Cha Capuchin Raniero Cantalamessa, cha giảng Phủ giáo hoàng,
về những bài đọc phụng vụ Chúa Nhật 23 Thường Niên năm B tuần này như
sau:
Đoạn Tin Mừng nhắc chúng ta về một sự chữa lành đẹp do Chúa Giêsu thực hiện.
“Và
người ta đem một người vừa điếc vừa ngọng đến với Đức Giêsu, và xin
Người đặt tay trên anh. Người kéo riêng anh ta ra khỏi đám đông, đặt
ngón tay vào lỗ tai anh, và nhổ nước miếng mà bôi vào lưỡi anh. Rồi
người ngước mắt lên trời, rên một tiếng và nói: “Epphatha”, (nghĩa là
“Hãy mở ra!”), và lập tức tai anh ta mở ra, lưỡi như hết buộc lại, anh
ta nói được rõ ràng” (Mc 7,32-35).
Chúa
Giêsu không làm phép lạ như có người vung chiếc đũa thần hay lả bật
ngón tay. Tiếng rên thoát ra từ miệng Người lúc Người rờ tới tai người
điếc nói với chúng ta rằng Người đồng hóa với sự đau khổ người ta, Người
chia sẻ mãnh liệt trong sự rủi ro của họ, đã thành gánh nặng của Người.
Trong
một dịp, sau khi Chúa Giêsu đã chữa nhiều người bịnh, tác giả tin mừng
bình luận: “Người đã mang lấy các tật nguyền của ta và gánh lấy các bệnh
hoạn của ta” (Mt 8,17).
Những
phép lạ của Chúa Giêsu không bao giờ tự nó là cùng đích, chúng là những
dấu. Điều Chúa Giêsu ngày trước đã làm cho một người trên bình diện thể
lý, chỉ điều Người muốn làm hằng ngày cho mọi người trên bình diện
thiêng liêng.
Người
Chúa Giêsu chữa lành đã điếc và ngọng, anh ta không thể thông truyền
với những kẻ khác, nghe tiếng nói của anh và bày tỏ những cảm giác và
nhu cầu của anh. .Nếu bịnh điếc và ngọng không có khả năng thông truyền
đầy đủ với người thân cận mình, để có những tường quan tốt đẹp, thì
chúng ta phải hiểu ngay rằng tất cả chúng ta bị điếc và ngọng nhiều hay
ít, và đó là lý do Chúa Giêsu rên với tất cả chúng ta tiếng: Epphatha,
Hãy mở ra!
Sự
khác biệt là bịnh điếc thể lý không tùy thuộc vào cá nhân và người đó
hoàn toàn không đáng trách, đang khi bịnh điếc luân lý thì đáng trách.
Ngày
nay người ta tránh dùng từ ngữ “điếc” và chúng ta chuộng hơn cách nói
“khuyết tật thính giác,” chính là để phân biệt sự kiện đơn thuần không
nghe nói về sự điếc luân lý.
Chúng
ta điếc, xin đan cử ví dụ, khi chúng ta không nghe tiếng kêu cứu với
chúng ta và chúng ta thích đặt giữa chúng ta và người thân cận “hai thứ
nước men” sự dửng dưng. Cha mẹ điếc khi không hiểu rằng những thái độ kỳ
dị và rối loạn của con cái dấu một tiếng kêu xin chú ý và yêu thương.
Một
người chồng điếc khi ông không thể thấy trong sự nhút nhát sợ hãi của
vợ mình dấu chỉ sự kiệt sức hay sự cần có một sự làm sáng tỏ. Và cũng
một sự kiện đó áp dụng cho người vợ.
Chúng
ta điếc khi chúng ta khép kín mình, vì kiêu hãnh, trong một sự yên lặng
lãnh đạm và đầy phẫn nộ, đang khi có lẽ với chỉ một tiếng xin lỗi hay
tha thứ chúng ta co thể mang lại bình an và an toàn cho nhà cửa.
Chúng
ta những tu sĩ nam và nữ có những thời gian thinh lặng trong ngày, và
thỉnh thoảng chúng ta cáo mình khi xưng tội: “Con đã phá vỡ sự thinh
lặng.” Tôi tưởng thỉnh thoảng chúng ta phải cáo mình về điều ngược lại
và nói: “Con đã không phá vỡ sự thinh lặng.”
Điều
quyết định chất lượng sự truyền thông, dầu sao, không phải chỉ nói hay
không nói, nhưng làm như vậy hay không làm như vậy vì tình yêu. Thánh
Augustine nói với dân chúng trong một phát biểu: Không thể biết trong
mọi hoàn cảnh phải làm gì: nói hay thinh lặng, sửa chữa hay là buông
xuôi.
Đây
là một luật đúng đúng cho mọi trường hợp: “Hãy yêu và hãy làm gì anh
muốn.” Hãy quan tâm có tình yêu trong con tim lúc đó, nếu anh nói, là do
tình yêu, nếu anh thinh lặng là do tình yêu, và mọi sự sẽ nên tốt đẹp
bởi vì duy chỉ sự lành đến từ tình yêu.
Kinh
Thánh giúp chúng ta hiểu nơi nào bắt đầu sự phá vỡ truyền thông, nơi
nào sự khó khăn của chúng ta phát sinh để thông cảm với nhau một cách
lành mạnh và tốt đẹp. Khi Adam và Eva ở trong những quan hệ tốt với
Thiên Chúa, sự liên hệ giũa hai ông bà cũng tốt đẹp và sung sướng: “Đó
là thịt bởi thịt tôi.” Tương quan của ông bà với Thiên chúa vửa gián
đoạn. vì sự bất phục tùng, thì bắt đầu những sự cáo tội lẫn nhau: “Tại
ông ấy, tại bà ấy…”
Chính
từ đó mà người ta phải bắt đầu trở lại. Chúa Giêsu đến để “hoà giải
chúng ta với Thiên Chúa” và như vậy hoà giải chúng ta với nhau. Người
làm như vậy hơn hết qua các bí tích. Giáo Hội đã luôn thấy trong những
cử chỉ xem ra kỳ dị mà Chúa Giêsu đã làm với kẻ điếc-ngọng (Người đặt
ngón tay trong tai anh và động tới lưỡi anh) một biểu trượng của các bí
tích nhờ vậy mà Người tiếp tục “rờ” chúng ta phần xác hầu chữa lành
chúng ta phần thiêng liêng.
Đó
là lý do tại sao trong bí tích rửa tội thừa tác viên thực hiện những cử
chỉ trên một người được rửa tội như Chúa Giêsu đã làm trên người
điếc-ngọng: Thừa tác viên ấy đặt ngón tay mình vào tai anh và rờ tới đầu
lưỡi anh, lập lại lời Chúa Giêsu: “Ephphatha, Hãy mở ra!”
Bí
tích Thánh Thể cách riêng giúp chúng ta chiến thắng sự bất lực thông
truyền với người thân cận chúng ta, làm cho chúng ta kinh nghiệm sự hiệp
thông kỳ diệu nhất với Thiên Chúa. [Mục Lục]
21. Chúa Giêsu- Đấng cứu chữa hồn xác
Một
trong những khác biệt cơ bản của loài người so với những sinh vật khác
là khả năng nghe hiểu và diễn đạt ý tưởng bằng lời nói. Ai mất hai chức
năng này thì thường sống cô đơn vì khó giao tiếp được với cộng đoàn xã
hội. Người câm điếc được nhắc đến trong Tin mừng hôm nay đã phải mang
nỗi khổ đó, có lẽ phải sống một thế giới riêng, tách biệt với mọi người.
Chắc anh phải khổ sở và cô đơn lắm vì anh không hiểu được ai, cũng như
không có mấy ai hiểu được anh. Chỉ có Chúa Giêsu là Đấng duy nhất hiểu
rõ nỗi khổ của anh và sẵn sàng cứu giúp anh thoát khỏi cảnh ngộ đáng
thương này. Điều này ứng nghiệm lời ngôn sứ Isaia: Hãy nói với những kẻ
nhát gan: “Can đảm lên, đừng sợ! Thiên Chúa của anh em đây rồi; Chính
Người sẽ đến cứu anh em.” Bấy giờ mắt người mù mở ra, tai người điếc
nghe được. Bấy giờ kẻ què sẽ nhảy nhót như nai, miệng lưỡi người câm sẽ
reo hò. (Is 35, 4-7).
Những
gì Isaia loan báo mấy trăm năm trước đã ứng nghiệm. Đó là Đấng Cứu Thế
ngự đến giữa dân người, cho người què đi được, người câm nói được, kẻ
chết sống lại… và hơn xa mức con người trông đợi nữa là người đến không
chỉ để tỏ lòng xót thương những người đau khổ đời này, mà nhắm chương
trình xa hơn, rộng lớn hơn là cứu chuộc loài người khỏi khổ đau đời đời.
Tuy
nhiên, có lẽ chúng ta lấy làm lạ là tại sao Chúa Giêsu không chữa cho
anh câm điếc này trước đám đông mà lại đem anh ta riêng ra để chữa và
còn cấm những người chứng kiến cao rao phép lạ này.
Một số ý kiến cho rằng:
Lý
do thứ nhất có lẽ là vì Chúa Giêsu biết dân chúng chưa thể hiểu được
vai trò cao cả của Người. Do đó, chưa phải lúc cho họ chứng kiến và cao
rao phép lạ này kẻo họ đến với Người vì phần xác hơn phần hồn, trong khi
mục đích của Chúa Giêsu là nhắm chữa lành cả con người, nhất là phần
linh hồn. Thực sự thì Người thương chúng ta cả hồn lẫn xác, không muốn
chúng ta phải đau khổ. Chính Chúa Giêsu cũng rất hiểu những nỗi đau khổ
của loài người và đứng trước cuộc tử nạn Ngài cũng đã cầu nguyện với
Chúa Cha: lạy Cha nếu có thể được thì xin cho con khỏi uống chén này,
nhưng Con sẵn sàng theo ý Cha đón nhận khổ hình thập giá. Và chúng ta ai
cũng biết rằng: thân phận con người đời tạm này không thể thoát được
mọi đau khổ và cái chết. Đó là quy luật của kiếp người, chạy trời cũng
không khỏi nắng. Chúa Giêsu khi mang lấy thân phận xác phàm để cứu chuộc
chúng ta chắc Người cũng biết mình sẽ phải qua đau khổ và cái chết để
nói cho chúng ta biết sự thật: do tội nguyện tổ mà con người phải đau
khổ và phải chết. Nếu Chúa Giêsu có chữa lành đau khổ bệnh tật hay cho
kẻ chết sống lại cũng chỉ là tạm thời để xoa dịu nỗi đau và để tỏ mình
là Đấng Messia cho nhân loại được ơn cứu rỗi, chứ không nhằm giải thoát
mọi người khỏi mọi đau khổ đời này. Điều Chúa muốn con người là: tin vào
ngài để được Chúa Cha ban cho hạnh phúc đời đời. Tuy con người phải
trải qua đau khổ và cái chết nhưng ai tin vào Chúa Con sẽ sẽ được hạnh
phúc trường cửu, bất diệt bên Chúa Cha. Đó là điều Chúa Giêsu chuẩn bị
cho tất cả chúng ta. Như vậy, Chúa không muốn người ta đến với Chúa chỉ
vì mục đích được chữa lành thể xác mà thôi. Chúa muốn họ biết nghe lời
Chúa và đem ra thực hành để được chữa lành phần linh hồn, để được hạnh
phúc bền vững muôn đời trong nhà Chúa.
Lý
do thứ hai, có lẽ là tác giả muốn nhấn mạnh việc người ta hăng hái loan
truyền Tin Mừng về việc Chúa Giêsu cứu chữa loài người, các tác giả Tin
mừng khuyến khích kitô hữu hãy mạnh dạn loan Tin mừng cho người xung
quanh. Bởi vì chính những người Do thái xưa kia dù Chúa Giêsu cấm loan
báo mà họ cũng không nín lặng được vì lòng quá tràn đầy niềm vui. Huống
chi bây giờ Chúa dặn cao rao Tin mừng thì mình càng phải hăng say loan
báo hơn nữa cho mọi người. Mình gọi là Tin mừng, là Lời đem lại hạnh
phúc thì tại sao mình chưa nói cho anh chị em mình biết để cùng chung
niềm vui lớn lao đó.
Mỗi
người chúng ta đều được Chúa cho hưởng phép lạ. Đó là trong Bí tích
giải tội, mọi tội lỗi của chúng ta qua lời xá giải của linh mục thì liền
được tha thứ, hay trong thánh lễ, mỗi khi linh mục đọc Lời Truyền Phép,
bánh rượu trở nên Mình Máu Chúa Giêsu làm của ăn nuôi linh hồn ta.
Những điều đó chúng ta tin và chứng kiến hàng ngày, chúng ta có loan
truyền những dấu lạ đó bằng niềm vui sống đạo hay chưa. Nếu chúng ta
được ban ơn trong các Bí tích thì chúng ta hãy sống thế nào để người
khác nhận ra ơn Chúa nơi chúng ta. Xem ra chúng ta chưa tỏ rõ thái độ
vui mừng, phấn khởi trước tình thương diệu kỳ của thiên Chúa.
Lạy
Chúa Giêsu, người câm điếc còn biết cao rao danh Chúa cho mọi người,
còn chúng con vốn được Chúa ban cho khả năng nghe nói biết bao năm qua,
xin cho chúng con biết hăng hái cao rao danh Chúa cho mọi người để mai
sau được hạnh phúc đời đời bên Chúa. Amen. [Mục Lục]
22. Hãy cao rao tình yêu Thiên Chúa – Lm. Anmai
Nhớ
lại tâm tình của một số người Do Thái khi họ đặt vấn đề với Chúa Giêsu
về dấu lạ. Họ đòi Chúa Giêsu làm dấu lạ thì họ mới tin.
Cũng
hay đó chứ! Đó là quyền tự do của họ, quyền tự do của mỗi người khi đối
diện với Thiên Chúa. Với bản thân tôi, đơn giản, mỗi ngày được thở, mở
mắt ra sống với Chúa một ngày mới nữa đó là dấu lạ rồi.
Nhiều
và nhiều dấu lạ xung quanh Chúa đã làm cho con người, đã làm cho chúng
ta là dấu lạ nhưng chuyện quan trọng là chúng ta không nhận ra.
Một
lần kia, lang thang ở trong Viện Tim với một cha đang điều trị. Ngồi
trước phòng thay băng, hai bà mẹ bế hai đứa con khoảng 5 tuổi ngồi chờ
thông tin về con mình. Đang lúc đó, hỏi thăm thì tôi nghe hai bà nói là 2
đứa bị tim và phải tốn cả vài trăm triệu để phẫu thuật cho hai đứa này.
Nghe xong giật thót cả người. Mình mà bị như hai đứa nhỏ này thôi thì cũng mệt.
Đâu
cần nghĩ đâu xa, ngay người anh em vừa phải qua lần phẫu thuật vừa rồi
đã là phát khiếp. Một vết mổ thật dài ngay trước ngực! Tạ ơn Chúa là ca
mổ thành công và người anh em đang bình phục. Nếu tôi bị như thế không
biết tôi sẽ ra sao vì sức khỏe không khá mấy và rất nhát những chuyện
dao kéo.
Đó
là tim, còn nhiều bộ phận khác trong cơ thể con người. Chi thể nào, bộ
phận nào con người cũng cần cả. Chỉ cần khiếm khuyết một cái thôi thì ta
sẽ thấy đời ta bao là rắc rối.
Nhớ
đến những em bị câm điếc khi có thời gian sống chung với các em. Thật
khổ sở, muốn nói cái gì thì phải dùng cái ngôn ngữ riêng của những em
khiếm thính. May chăng học được vài từ của chúng để hiểu những cái sinh
hoạt thường ngày chứ đâu biết hơn. Với chính bản thân chúng thì quả là
khổ sở, để diễn tả tình cảm, tâm tư cho người khác các em phải vận dụng
ngôn ngữ của các em, chỉ có thế giới của những người khiếm thính mới
hiểu được với nhau.
Và, thử đặt trong trường hợp chúng ta khiếm thính chúng ta sẽ cảm nhận gì?
Dĩ
nhiên, thoạt đầu thì cha mẹ và người thân phải tìm đến sự trợ giúp của y
khoa cũng như bằng mọi cách hỗ trợ để cho người khiếm thính hội nhập
với mọi người. Cuối cùng không làm được gì thì đành phải cho em học ở
trường khiếm thính.
Ngày
hôm nay, trong hành trình đi rao giảng Tin Mừng của mình, người ta đem
một kẻ câm điếc đến cùng Chúa Giêsu và xin Chúa Giêsu đặt tay trên người
câm điếc ấy. Chúa Giêsu đem anh ta ra khỏi đám đông, đặt ngón tay vào
tai anh và bôi nước miếng vào lưỡi anh ta. Đoạn ngước mặt lên trời,
Người thở dài và bảo: “Effetha!” (nghĩa là “Hãy mở ra!”), tức thì tai
anh ta mở ra, và lưỡi anh ta được tháo gỡ, và anh nói được rõ ràng.
Sau
đó, Chúa Giêsu liền cấm họ đừng nói điều đó với ai. Nhưng Chúa Giêsu
càng cấm, thì họ càng loan truyền mạnh hơn. Họ đầy lòng thán phục mà
rằng: “Người làm mọi sự tốt đẹp, Người làm cho kẻ điếc nghe được và
người câm nói được!”
Dĩ
nhiên, sứ mạng của Chúa Giêsu đến trong cuộc đời này là Ngài băng bó
những tâm hồn tan vỡ, Ngài chữa lành mọi bệnh hoạn tật nguyền … và
chuyện quan trọng nhất đó là cứu độ con người.
Tâm
tình đó, lời loan báo đó chúng ta vừa được nghe ngôn sứ Isaia nói: Các
ngươi hãy nói với những tâm hồn xao xuyến: Can đảm lên, đừng sợ! Này đây
Thiên Chúa các ngươi đến để phục thù. Chính Người sẽ đến và cứu thoát
các ngươi.
Bấy
giờ mắt người mù sẽ sáng lên, và tai người điếc sẽ mở ra. Bấy giờ người
què sẽ nhảy nhót như nai, và người câm sẽ nói được, vì nước sẽ chảy lên
nơi hoang địa, và suối nước sẽ chảy nơi đồng vắng. Đất khô cạn sẽ trở
thành ao hồ, và hoang địa sẽ trở nên suối nước.
Vâng! Thiên Chúa đến mang lại bình an, mang lại hạnh phúc, mang lại ơn cứu độ cho con người.
Trong
cuộc sống thường ngày, Thiên Chúa vẫn yêu thương, vẫn chở che mỗi người
bằng tình yêu thương của Ngài. Thế nhưng, đáng tiếc thay con người đã
không nhận ra tình yêu thương đó mà đôi khi cáu gắt, hận thù, hơn thua,
ganh tỵ nhau.
Chúng
ta vừa nghe tâm tình của Thánh Phaolô: Anh em thân mến, anh em là những
người tin vào Đức Giêsu Kitô vinh hiển, Chúa chúng ta, anh em đừng
thiên vị. Giả sử trong lúc anh em hội họp, có người đi vào, tay đeo nhẫn
vàng, mình mặc áo sang trọng; lại cũng có người nghèo khó đi vào, áo
xống dơ bẩn, nếu anh em chăm chú nhìn người mặc áo rực rỡ mà nói: “Xin
mời ông ngồi chỗ danh dự này”. Còn với người nghèo khó thì anh em lại
nói rằng: “Còn anh, anh đứng đó”, hoặc: “Anh hãy ngồi dưới bệ chân tôi”.
Đó không phải là anh em xét xử thiên vị ở giữa anh em và trở nên những quan xét đầy tà tâm đó sao?
Anh
em thân mến, xin hãy nghe: Không phải Thiên Chúa chọn người nghèo trước
mắt thế gian, để nhờ đức tin, họ trở nên giàu có và được hưởng nước
Người đã hứa cho những kẻ yêu mến Người đó sao?
Thánh
Phaolô nhắc nhớ chúng ta về tâm tình khiêm hạ. Nhiều lần nhiều lúc
chúng ta đã coi thường những người nghèo, những người thấp bé hơn chúng
ta.
Thật
ra, Chúa ban cho chúng ta quá nhiều ơn huệ nhưng chúng ta đã không nhận
ra những ân huệ đó để rồi chúng ta cứ than vãn, chúng ta cứ ganh đua
nhau.
Ngay
cả bản thân chúng ta, như ông bà thường nói nhìn lên chúng ta không
bằng ai nhưng nhìn xuống chúng ta hạnh phúc hơn quá nhiều người.
Tại
sao chúng ta không nhận ra diễm phúc, ân sủng mà Thiên Chúa ban cho
chúng ta để chúng ta cao rao tình yêu của Thiên Chúa trong cuộc đời của
chúng ta.
Chúng ta hãy bắt chước anh chàng câm điếc hôm nay để cao rao tình yêu Thiên Chúa trên cuộc đời của chúng ta. [Mục Lục]
23. Chúa cứu chữa những khuyết tật của chúng ta
(Suy niệm của Lm. Carôlô Hồ Bặc Xái)
I. Dẫn vào Thánh lễ
Anh chị em thân mến
Bài
Tin Mừng hôm nay kể chuyện Ðức Giêsu cứu chữa một người vừa điếc vừa
ngọng. Về mặt thiêng liêng, chúng ta cũng điếc và ngọng, vì tai chúng ta
chưa biết lắng nghe Lời Chúa cho đủ và miệng lưỡi chúng ta chưa biết ca
tụng Chúa cho xứng. Chúng ta hãy tha thiết xin Chúa cứu chữa chúng ta.
II. Gợi ý sám hối
Người công giáo Việt Nam chúng ta quen đọc kinh nhưng chưa quen đọc và suy gẫm Lời Chúa.
Trong khi cầu nguyện, chúng ta thường xin Chúa ban ơn, nhưng ít khi biết ca tụng Chúa.
Trong
bài đọc II hôm nay, Thánh Giacôbê chỉ trích những kitô hữu coi trọng
người giàu và khinh rẽ người nghèo. Phải chăng lời công kích ấy cũng
đúng cho chúng ta?
III. Lời Chúa
- Bài đọc I (Is 35,4-7a)
Chương
35 sách Isaia là những lời an ủi dân Do Thái đang sống kiếp lưu đày khổ
sở. Bằng những hình ảnh rất cụ thể, Isaia mô tả ơn giải thoát Chúa sẽ
ban cho họ: người điếc nghe được, người què đi được, người câm nói được.
Dĩ nhiên đây chỉ là những hình ảnh được mượn để nói đến những ơn cao
trọng hơn: điếc, què và câm là tình trạng khốn khổ của con người bị tước
mất những khả năng tự nhiên; nghe, đi và nói là tình trạng được ơn Chúa
phục hồi.
Ðiều Isaia tiên báo sẽ được Ðức Giêsu thực hiện.
- Ðáp ca (Tv 145)
Thánh
vịnh này mang cùng nội dung với bài đọc I, nghĩa là nói về ơn giải
thoát của Thiên Chúa. Nhưng tác giả Thánh vịnh xử dụng những hình ảnh
khác hơn: xử công minh cho người bị áp bức, ban lương thực cho kẻ đói
ăn, giải phóng người tù tội, mở mắt kẻ mù lòa v.v.
- Tin Mừng (Mc 7,31-37)
Phép lạ này có nhiều ý nghĩa biểu tượng:
Diễn ra “giữa miền Thập Tỉnh”, nghĩa là miền đất lương dân.
Nạn
nhân là một người câm và điếc, tức là một người mất khả năng tương giao
với kẻ khác: người ta nói thì anh không nghe, anh muốn nói cho người ta
nghe cũng không được.
Lúc
chữa bệnh, Ðức Giêsu nói Epphata (Hãy mở ra), tiếng này ngày nay được
phụng vụ dùng lại trong bí tích Rửa tội. Khi đọc câu đó, Linh mục cũng
đưa tay sờ vào miệng và tai người thụ tẩy.
- Bài đọc II (Gc 2,1-5) (Chủ đề phụ)
Thánh
Giacôbê khuyên tín hữu đừng đối xử thiên vị coi trọng người giàu và coi
khinh người nghèo. Ngài còn lưu ý rằng Thiên Chúa ưu ái người nghèo.
IV. Gợi ý giảng
* 1. Ơn nghe được và nói được
Nghe và nói là khả năng rất quan trọng của con người.
Ai
không nghe được hoặc nghe không rõ thì thường trở thành trò cười cho
người khác, bởi vì không hiểu đúng ý người nói cho nên trả lời hoặc phản
ứng thường sai lệch. Bởi vậy những người khiếm thính thường rút lui vào
sự im lặng và cô đơn.
Nói
là khả năng giúp con người giao tiếp và là phương tiện chủ yếu được
dùng trong giao tiếp. Người kém khả năng này cũng dễ thành trò cười cho
thiên hạ.
Cho nên nghe được và nói được là hai ơn rất lớn Chúa ban cho con người.
Ðức
Giêsu chữa cho một người câm điếc hôm nay không chỉ có ý nghĩa với
người đó, mà cũng có ý nghĩa đối với chúng ta. Có ý nghĩa không phải vì
chúng ta câm điếc, mà vì chúng ta được Chúa ban cho hai khả năng quý báu
đó. Tuy nhiên nhận được hai ơn ban ấy không hẳn là chúng ta biết xử
dụng đúng hai ơn ban ấy. Trong chúng ta, nhiều người có đôi tai tốt
nhưng không biết lắng nghe, nhiều người có miệng lưỡi tốt nhưng không
biết nói những điều đáng nói. Cho nên cả chúng ta ta nữa cũng cần được
Ðức Giêsu chữa trị.
Nghe
được mọi chuyện nhưng lại không nghe được Lời Chúa thì cũng như điếc.
Nói đủ thứ chuyện nhưng không biết tuyên xưng lòng nhân lành của Chúa
thì cũng kể như câm.
- Mê tín trong đạo
Tin
Mừng Chúa Nhật hôm nay kể chuyện Ðức Giêsu làm phép lạ cứu chữa cho một
người khỏi tật câm và điếc. Có một vài chi tiết trong câu chuyện này
đáng chúng ta lưu ý, đó là:
Khi chữa trị cho người này, Ðức Giêsu đã đưa anh ta ra khỏi đám đông và kín đáo làm phép lạ chữa trị cho anh.
Và sau khi anh ta đã khỏi bệnh rồi, Ðức Giêsu còn cấm anh không được nói lại điều đó với ai khác.
Tại
sao Ðức Giêsu cư xử như vậy? Thưa vì Ðức Giêsu không muốn đám đông ồn
ào biết đến phép lạ này. Nếu biết, họ sẽ ồn ào đổ xô theo Chúa, nhưng
theo như vậy không phải vì tin cho bằng vì óc hiếu kỳ, vì muốn được lợi
lộc.
Con
người ta rất dễ bị kích động vì những chuyện lạ thường. Khi nghe nói
chỗ nào có Ðức Mẹ hiện ra thì người ta ùn ùn kéo đến. Nhưng thử hỏi,
những người đổ xô đi tới những nơi nghe đồn có chuyện lạ thường ấy, họ
đi đến đó vì động lực nào thúc đẩy? Chắc không phải vì lòng đạo đức chân
thật, không phải vì đức tin chân chính, cho bằng vì óc hiếu kỳ muốn
thấy chuyện lạ, và vì óc vụ lợi muốn được khỏi bệnh…. Một hành động
không vì niềm tin chân chính mà vì óc hiếu kỳ và tính vụ lợi rất dễ đưa
tới mê tín dị đoan. Mà mê tín dị đoan thì làm lu mờ đức tin chân chính,
làm méo mó sai lệch bộ mặt của đạo giáo.
Rất
may là trong đạo Công giáo chúng ta tương đối ít có những chuyện mê tín
dị đoan. Ðó là nhờ chúng ta có giáo lý vững chắc, có luật cấm mê tín dị
đoan và thường được Giáo hội thường xuyên chỉ dạy nhắc nhở. Tuy nhiên,
tương đối ít hơn nơi các đạo khác thôi, chứ không phải là hoàn toàn
không có. Thỉnh thoảng vẫn có những người công giáo đi coi bói, đi xin
bùa… Những người ấy đã làm những việc mê tín dị đoan đó trong những hoàn
cảnh nào? Thường là:
. Khi có người thân bị bệnh nặng: chữa trị bằng thuốc men không thấy hết, người ta quay sang các thầy bùa thầy ngãi.
.
Hay khi trong nhà bị mất tiền, mất vàng, mất đồ đạc. Người ta sốt ruột,
đi coi thầy bói để mong biết được kẻ cắp mà lấy của lại.
Hoặc
khi gặp một cơn hoạn nạn, người ta lo sợ muốn qua khỏi nên chạy đến cần
cứu với thần thánh này nọ, người ta cúng, người ta khấn vái…
Một
bà kia xưa nay vẫn giữ đạo rất tốt. Nhưng rồi bà mắc một chứng bệnh kỳ
lạ, chữa chạy nhiều cách không khỏi. Có người nói rằng chắc là bà ta bị
thư bị ếm gì đó, cần phải nhờ thầy bùa giải dùm. Gia đình rất băn khoăn,
tới hỏi ý kiến của các cha. Các cha khuyên rằng đây chính là dịp để
mình chứng tỏ đức tin của mình vào Chúa. Các Cha nhắc nhở về ý nghĩa của
đau khổ, về sự phó thác trong tay Chúa v.v… Nhưng người thân của bà ấy
chỉ im lặng, rồi buồn bả ra về, đưa bà ta đến thầy bùa. Rốt cuộc bà ta
cũng chết thôi. Gia đình vừa buồn vì mất một người thân, mà lại thêm mặc
cảm là mình đã phạm tội không tin tưởng trọn vẹn vào Chúa. Một người
giữ đạo tốt bấy lâu nay, thế mà trong cơn hoạn nạn cũng không đứng vững
trong đức tin, để còn chạy theo những giải pháp mê tin dị đoan như vậy,
chứng tỏ cái cám dỗ mê tín dị đoan nó mạnh đến chừng nào!
Vậy, để chúng ta có thêm sức chống lại cái cám dỗ đó, hôm nay chúng ta hãy suy nghĩ một vài điểm:
. Thứ nhất:
hãy tưởng tượng mình là Chúa đi. Rồi có một giáo dân này đó đến cầu xin
với ta một ơn gì đó. Ta chưa ban ơn thì người đó đã chạy đi cầu xin với
một ông thần khác, cầu xin với ma quỷ, với thầy bói thầy bùa. Thì ta
nghĩ làm sao? Ðương nhiên là Chúa phải nghĩ rằng người này không tin
Chúa, hay có tin chỉ cũng không tin bằng tin các thầy bói thầy bùa. Nếu
tôi là Chúa thì chẳng bao giờ tôi ban ơn cho một kẻ đến cầu xin với tôi
mà không tin tôi như vậy. Hãy bỏ mọi thứ mê tín dị đoan đó đi, hãy dứt
khoát với các thầy bùa thầy ngãi đi rồi đến cầu xin với Chúa thì mới
mong được Chúa ban ơn. Ðừng bắt cá hai tay, rốt cuộc tay nào cũng không
bắt được cá. Chúa đã từng nói: “Không ai có thể làm tôi hai chủ” mà.
. Ðiểm thứ hai:
chúng ta cũng phải nhận thức rằng tuy trong lúc bệnh tật, gian nan
chúng ta lo âu thật, nhưng bệnh tật, gian nan, đau khổ là chuyện dĩ
nhiên và đương nhiên phải có trong cuộc sống ở thế gian này. Chỉ khi nào
ở thiên đàng thì mới hết những thứ đó, còn bao lâu còn ở thế gian thì
phải gặp những thứ ấy. Có thể nói chính Chúa để cho cuộc sống ở thế gian
có những thứ ấy. Ðể làm chi? Ðể nhắc chúng ta biết rằng thế gian chỉ là
tạm bợ, là bất toàn; thiên đàng mới là quê hương vĩnh viễn, là nơi hạnh
phúc hoàn toàn. Cho nên mặc dù chúng ta phải cố gắng hết sức để thoát
khỏi đau khổ, thoát khỏi bệnh tật, thoát khỏi tai ương… Nhưng phải ý
thức rằng sẽ không thoát khỏi hoàn toàn được đâu, vì mình vẫn còn sống ở
thế gian. Phải có đức tin để ý thức được điều đó. Một linh mục kia đã
khuyên một người đau khổ như sau: “Khi chúng ta đến than thở với Chúa về
một thánh giá ta đang gánh vác. thì cách đáp ứng tốt nhất của Chúa
không phải là cất thánh giá đó đi, nhưng là ban thêm sức cho ta có thể
vác nổi thánh giá đó”.
Qua
bài Tin Mừng hôm nay. Chúng ta thấy rằng Ðức Giêsu không dửng dưng
trước những đau khổ của loài người, vì thế Chúa thường làm phép lạ để
cứu chữa loài người khỏi những đau khổ. Nhưng trong lần này, Chúa đã làm
phép lạ xa khỏi cặp mắt của đám đông, làm phép lạ xong còn cấm người ta
không được kể lại phép lạ đó. Ấy là vì Chúa không muốn những phép lạ
làm cho người ta sai lạc về đức tin. Chúa muốn người ta theo Chúa vì tin
thật chứ không phải vì được hưởng những chuyện lạ thường, Chúa không
muốn người ta theo Chúa vì mê tín dị đoan hay vì hiếu kỳ hoặc vì lợi lộc
vật chất.
Xin
Chúa cho chúng con theo Chúa vì thực sự tin Chúa. Xin cho đức tin chúng
con được vững mạnh, nhất là trong những lúc đau khổ, gian nan.
- Lưỡi và tai
Báo Tuổi Trẻ có đăng bài xã luận về “Cái lưỡi và cái tai” như sau:
Một
hôm trong lúc đang ngồi uống trà và hàn thuyên tâm sự với nhau, tự
nhiên tôi thấy ông Hai Hưu Trí có vẻ tư lự và phát biểu như sau:
–
Người đời thường hay đổ thừa mọi điều xằng bậy là do tội của “cái lưỡi
không xương nhiều đường lắt léo”. Nhưng tôi nghĩ nếu chỉ có cái lưỡi thì
cũng chẳng có vấn đề! Anh cứ ngẫm lại mà coi, nếu chỉ có mấy cái lưỡi
lươn lẹo, xu nịnh thường hay múa may với nhau thì bất quá cũng chỉ làm
điếc tai hàng xóm láng giềng mà thôi. Cái lưỡi chỉ có thể làm nên những
chuyện tày trời nếu nó được hỗ trợ của những “cái tai” không biết phân
biệt tốt xấu, thật giả của mấy ông: “Nhà báo nói láo ăn tiền”.
Nhưng
họ lại quên không chê mấy ông cấp trên quan liêu chỉ khoái được nghe
những bài báo cáo thành tích khi chưa kiểm tra thực hư! Nếu chỉ chuyên
có cái lưỡi thì chắc sẽ không thể “vẽ vời” để biến một công ty đang từ
tình trạng làm ăn thua lỗ, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng cho nhà nước,
bỗng dưng trở thành một công ty đang trên đà phát triển và làm ăn khấm
khá. Nếu có những cái tai thực sự ngay chính thì những lời đường mật như
vậy làm sao có khả năng gây ra biết bao thiệt hại được.
Nghe ông Hai Hưu Trí triết lý một hồi như vậy, tôi liền thêm vào:
– Hôm nay Bác Hai nói thật là chí lý thậm phải!
Ông Hai Hưu Trí bèn cười lên một tiếng lớn rồi ôn tồn nói:
–
Nè nhá, cũng bởi cái tai của chú mày chỉ khoái nghe những chuyện xốc
hông xiên xỏ, nên cái lưỡi của lão già rách việc này mới có cơ hội múa
may như từ nãy đến giờ, phải không chú em?
***
Lưỡi
và tai là hai cơ quan truyền thông của con người. Kẻ “câm và điếc” hoàn
toàn bị tước đoạt hai phương tiện cần thiết này. Lưỡi họ như bị một sợi
dây vô hình trói buộc, tai họ dường như có một cánh cửa khóa chặt. Họ
không hiểu được ai và cũng chẳng ai hiểu được họ. Có thể nói, họ bị tách
khỏi thế giới bên ngoài. Hôm nay, Ðức Giêsu chữa cho một người câm
điếc. Người phán: “Ép-pha-ta” nghĩa là “Hãy mở ra” lập tức tai anh mở
ra, lưỡi anh như hết bị trói buộc (x. Mc.6,34-35).
Chẳng
ai muốn mình bị điếc, nhưng trong thực tế không thiếu người mắc bệnh
này. Chúng ta bị điếc khi để mình mất khả năng lắng nghe kẻ khác. Chúng
ta bị điếc khi chúng ta nghe người khác nhưng lại cố hiểu theo ý mình.
Chúng ta bị điếc khi lắng nghe mà không nhận thức được đúng sai, hay dở.
Vậy điều quan trọng không nằm ở nơi người nói, mà ở chỗ người nghe suy
nghĩ và quyết định ra sao. Nắm được tâm lý của con người nên hãng bảo
hiểm Prudential mới chọn khẩu hiệu: “Luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu
hiểu”.
Vì
thế, chỉ nghe bằng tai thôi không đủ, mà phải lắng nghe với cả trái
tim. Chỉ có trái tim yêu thương, chân thành và quảng đại mới có thể hiểu
đầy đủ, hiểu chính xác những thông điệp mà người nói muốn truyền đạt.
Hơn nữa, không phải thông tin nào cũng nên nghe. Cần phải chọn lựa những
thông tin bổ ích hữu dụng; không gây phương hại, vẫn đục cho tâm hồn.
Cha
Mark Link có viết: “Chúng ta không thể luôn tin vào những gì nghe bằng
đôi tai, nhưng có thể luôn tin vào những gì được thấy bằng con tim của
mình”.
****
Lạy
Chúa, xin phá đổ bức tường thành kiến trong tâm trí chúng con, để chúng
con lắng nghe được tiếng gọi thổn thức của anh em, và tiếng thúc giục
của Lời Chúa.
Xin cho chúng con đừng câm điếc trước lời mời gọi của Chúa và tha nhân. Amen. (Thiên Phúc, “Như Thầy đã yêu”)
- Ðừng đánh giá con người theo vẻ bề ngoài
Những chuyện dưới đây có thể dùng để minh họa lời khuyên của Thánh Giacôbê trong bài đọc II hôm nay:
a/
Hôm đó, một đệ tử của một vị thiền sư đi dự một buổi lễ trở về, mặt mày
hớn hở. Khi được hỏi tại sao hớn hở như vậy, người đệ tử ấy cho biết là
mọi người đều khen anh mặc áo đẹp. Vị thiền sư ôn tồn chỉ dạy: “Con
chẳng có gì để vui mừng hớn hở cả, vì người ta khen chiếc áo đẹp chứ đâu
phải khen con đẹp”.
b/
Một ông nhà giàu mở tiệc khoản đãi tất cả những người láng giềng. Cạnh
nhà ông có một người rất nghèo. Vì nễ tình hàng xóm nên người này cũng
đến dự. Tuy nhiên người này nghèo nên chiếc áo anh mặc rất là tầm
thường. Khi tới cổng, anh bị các đầy tớ của người nhà giàu không cho
vào. Tức quá, anh mượn một chiếc áo rất đẹp của một người nhà giàu khác
và lại đến. Lần này, anh được mời vào tử tế. Rủi thay, đang lúc lấy thức
ăn thì một cánh tay áo rơi vào dĩa thức ăn. Lý do là chiếc áo đặc biệt
này có hai cánh tay loại tháo ráp được. Người nhà nghèo chưa quen mặc
nên đã không cẩn thận cài nút ở chỗ ráp nối. Những đầy tớ thấy vậy bảo
anh nhà nghèo mau lượm cánh tay áo lại. Nhưng anh nhà nghèo thản nhiên
nhìn cánh tay áo và nói: “Mày nằm trong dĩa thức ăn thì cứ tha hô mà ăn
cho thoả thích đi nhé, vì người ta kính trọng mày chứ đâu phải kính
trọng tao”.
V. Lời nguyện cho mọi người
Chủ
tế: Anh chị em thân mến, thời Ðức Giêsu người ta đem các thứ bệnh nhân
đến để xin Chúa chữa lành, chúng ta cũng hãy đến với Chúa với tất cả mọi
lo âu và bệnh tật hồn xác, và dâng lên Chúa lời nguyện sau đây:
- Hội thánh ngày nay đang sống giữa đa số những người nghèo khổ bệnh tật cả xác hồn / Xin cho mọi người trong Hội thánh trở nên bạn của những người nghèo khổ bệnh tật / và sẵn sàng chia vui sẻ buồn với họ.
- Ða số các nước trên thế giới còn sống trong tình trạng kém phát triển, chậm tiến, đói khổ và bệnh tật / Xin cho các nhà lãnh đạo các nước kém phát triển biết thật tình quan tâm hơn đến đa số dân còn nghèo đói và chậm tiến.
- Chung quanh chúng ta còn nhiều người bệnh tật cả phần xác lẫn phần hồn / mà không có ai đem họ đến với Chúa / Xin cho họ sớm gặp được người an ủi giúp đỡ và dẫn họ đến với Chúa.
- Trong họ đạo chúng ta còn nhiều người mắc bệnh câm điếc thiêng liêng sợ hôn câm điếc thể xác / Xin cho họ được chữa lành để nghe tin Chúa và ca tụng cảm tạ.
Chủ
tế: Lạy Ðức Giêsu, Chúa luôn quan tâm sẵn sàng giúp đỡ mọi người đang
gặp cảnh khốn khó, xin Chúa chấp nhận những y nguyện chúng con vừa dâng
lên, để mọi người nhận biết quyền năng Chúa, và dâng lời cảm tạ tôn
vinh. Chúa là Ðấng hằng sống và hiển trị muôn đời.
Trong Thánh lễ
Trước
kinh Lạy Cha: Khi chúng ta đọc “Xin cứu chúng con khỏi mọi sự dữ”,
chúng ta hãy xin Chúa thương đến những người nghèo nàn, bệnh hoạn, tật
nguyền…
Sau
kinh Lạy Cha: “Lạy Chúa, xin cứu chúng con khỏi mọi sự dữ, đặc biệt là
những chứng mù, què, câm, điếc về mặt thiêng liêng, khiến chúng con
không nhìn thấy Chúa, không hăng hái đi theo Chúa, không ca tụng Chúa và
không lắng nghe tiếng Chúa…”
VII. Giải tán
Anh
chị em hãy ghi nhớ một câu Tin Mừng hôm nay: khi Ðức Giêsu chữa cho
người vừa điếc vừa ngọng, Ngài nói: “Epphata”, nghĩa là hãy mở ra. Sống
trong tuần này, chúng ta hãy cố gắng mở lòng, mở tai và mở rộng bàn tay
để vừa đón nhận tình yêu của Chúa vừa đón tiếp anh chị em chúng ta. [Mục Lục]
24. Suy niệm của Lm. Phêrô Nguyễn Hương
EPHATA, HÃY MỞ RA, TỨC THÌ TAI ANH TA MỞ RA, VÀ ANH TA NÓI ĐƯỢC
Chắc
chúng ta đã có kinh nghiệm “như câm như điếc” khi chúng ta chưa giỏi
tiếng Anh mà phải sống ở ngoại quốc. Đó cũng là kinh nghiệm của tôi
những năm đầu ở Ý và khi sang đi hè ở Mỹ này. Người ta nói mà mình không
có hiểu. Mình có tai mà như điếc vậy. Khó khăn ngôn ngữ là khó khăn lớn
nhất của nhưng ai khi ở nước ngoài. Bởi vì tiếng Việt của chúng ta hoàn
toàn khác biệt với những ngôn ngữ Tây Phương, khác biệt về cấu trúc,
ngữ pháp, cách diễn dạt.. Và nếu nắm vững ngôn ngữ là chúng ta nắm được
chìa khóa vạn năng cho các vấn đề khác.
Chúng
ta sống và tồn tại là trong tương quan với người khác. Chính nhờ tương
quan và hiệp thông với người khác làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên
phong phú và giàu có. Không ai là một hòn đảo, nhưng mỗi người đều có
tương quan trước hết với Thiên Chúa, với Tha nhân và với chính mình.
Muốn xây dựng cuộc đời có ý nghĩa chúng ta phải phát triển mình trong ba
tương quan đó.
Và
để có tương quan với người khác, với thế giới bên ngoài chúng ta cần có
lời nói, ngôn ngữ. Nhờ ngôn ngữ chúng ta có thể bày tỏ, chia sẽ những
suy nghĩ và cảm xúc của chúng ta, đồng thời chúng ta có thể lắng nghe
được những tâm tư của người khác.
Nếu
chúng ta đánh mất khả năng nghe và nói, chúng ta sẽ mất khả năng thông
truyền với thế giới bên ngoài. Tự đặt mình trong trường hợp bị câm điếc,
chúng ta mới hiểu được nỗi đau của người câm điếc và chúng ta mới thấy
quí cái tai và cái miệng của mình. Mình được lành lặn là một hồng ân
rồi.
Tim
mừng hôm nay nói tới tình cảnh đáng thương của người câm điếc. Anh ta
vừa cầm vừa điếc. Bệnh tật đày đọa đã khổ rồi. Nhưng anh còn khổ hơn vì
quan niệm của người Dothái cho rằng: bệnh tật là do hậu qủa tội lỗi của
anh hay của Cha mẹ anh. Bị loại trừ khỏi cộng đoàn. Và chính Thiên Chúa
cũng bỏ rơi nhưng người như thế. Hiểu như thế thì anh ta rất cô đơn
trong nỗi đau của mình.
Đức
Kitô hiểu được nỗi đau của anh và đã chữa lành anh khi Ngài nói:
Ephata, hãy mở ra! Tức thì tai anh ta mở ra và miệng anh ta nói được.
Lời
loan báo trong bài đọc I của Tiên Tri Isaia để an ủi Dân tộc Dothái
trong cảnh lưu đày đã được Đức Giêsu thực hiện: “Bấy giờ mắt người mù sẽ
sáng lên, và tai người điếc sẽ mở ra. Bấy giờ người què sẽ nhãy nhót
như nai, và người câm sẽ nói được”. Đấy là lời loan báo về thời kỳ cứu
độ mà Đức Kitô mang đến cho nhân loại, cho mỗi người chúng ta.
Kính thưa anh chị em,
Chúng
ta không có câm điếc về thể lý, nhưng đối diện người câm điếc hôm nay,
chúng ta không thể không nghĩ tới tình trạng câm điếc tinh thần mà mỗi
người chúng ta có thể mắc phải.
Chúng
ta bị câm điếc khi chúng ta tự đánh mất khả năng lắng nghe những người
xung quanh mình; khi chúng ta không còn lắng nghe tiếng nói của lương
tâm để làm lành lánh dữ.
Chúng
ta bị câm điếc khi chúng ta đóng lòng mình lại, không còn nghe nỗi niềm
ray rứt và tiếng kêu của những người đau khổ xung quang.
Chúng
ta bị câm điếc khi chúng ta không nghe Chúa Giêsu để nói những lời sự
thật, lời của yêu thương và hòa giải. Nhiều lúc trong một ngày chúng ta
chỉ nói những lời độc hại, gây chia rẽ và đau khổ cho người khác…
Chúng
ta bị câm điếc khi chúng ta đánh giá người khác theo tiêu chuẩn bên
ngoài, vật chất, trọng người giàu mà coi thường người nghèo như được nói
ở bài đọc II.
Đó là một thứ câm điếc tinh thần mà Chúa đã cảnh báo: “Các anh có mắt mà như mù, có tai mà như điếc”.
Ephata,
hãy mở ra! Lời đó Chúa cũng nói với chúng ta. Hãy mở ra để cho Chúa
chữa lành chúng ta. Hãy mở tai của chúng ta để lắng nghe Tiếng Chúa. Hãy
mở miệng chúng ta ra để chỉ nói lời Yêu thương và Sự thật. Hãy mở trái
tim của chúng ta để lắng nghe những nỗi niềm và đau khổ của người xung
quang. Nếu được như thế cuộc sống của chúng ta sẽ đẹp lắm, phong phú và
đáng sống lắm. [Mục Lục]
25. Ôi! đẹp thay bao việc Chúa làm
(Suy niệm của Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ)
Theo
Hiến Chế Mặc Khải của công đồng Vaticano II, Kinh Thánh là Lời của
Thiên Chúa nói với loài người để mặc khải cho họ về chính Thiên Chúa, về
tình thương, sự an bài săn sóc, ý định và chương trình cứu độ của
Người. (Dei Verbum 25). Đề cập đến Kinh Thánh, thánh Augustinô đã không
tiếc lời nói: “Thánh Kinh là bức thư tình mà Thiên Chúa gửi cho chúng ta
là bạn hữu của Người” (Augustino, Enarr in Ps 90).
Đúng
như thế, Lời Chúa trong sách tiên tri Isaia (35, 4-7a), hôm nay thật
đẹp biết bao, vì nó chứa đầy những dòng chữ yêu thương của Thiên Chúa
đối với Dân Ngài. Trong lúc dân Israel đang bị giam cầm, khó lòng thoát
khỏi. Họ đã bị quân Babylon đánh bại nặng nề. Họ bị cướp bóc và lôi ra
khỏi nhà. Họ phải sống trong thân phận tù đày nơi đất kẻ thù địch. Nhà
cửa và thành trì của họ bị tàn phá. Đền thờ bị phá đổ tan hoang. Thời
huy hoàng không còn nữa. Họ phải sống cảnh lưu đày, tương lai mù mịt.
Không ai có sức cứu họ thoát khỏi cảnh khổ cực này. Và nếu họ có thoát
được cảnh lưu đày, thì làm sao có thể vượt qua được sa mạc khô cằn để về
nước. Và nếu họ có thể chạy thoát về đất nước của họ thì ở đó không còn
gì nữa.
Đang
lúc lối tận, đường cùng, quẫn bách như thế, những lời lẽ dịu dàng của
Thiên Chúa phán qua miệng Isaia, lời của Thiên Chúa tình thương đầy an
ủi, như tiếp thêm nghị lực cho Dân Chúa đang bị xao xuyến trong cảnh lưu
đày: “Can đảm lên, đừng sợ! Này đây Thiên Chúa các người đến để phục
thù. Chính Người sẽ đến và cứu thoát các người” (Is 35, 4).
Tại
sao ngôn sứ Isaia phải khuyến khích họ Can đảm lên, đừng sợ? Có lẽ họ
đang sợ hãi khủng khiếp. Tại sao ngôn sứ lại nói đến nước chảy lên trong
sa mạc, suối chảy nơi đồng vắng. Đất khô cạn thành hồ ao, và hoang địa
sẽ trở nên suối nước? Có lẽ dân chúng đang bị hạn hán chăng? Tại sao
ngôn sứ lại dùng hình ảnh người mù sáng mắt, tai người điếc sẽ mở ra, và
người què quặt nhảy nhót như nai? Nếu không phải vì dân chúng đang gặp
lúc khó khăn không nhìn, không nghe, không lê bước được (x. Is 35, 4-7).
Thật
ủi an biết bao, bởi dân Chúa cảm thấy mình được Thiên Chúa yêu thương,
mình là đối tượng của lòng thương xót vô bờ của Thiên Chúa. Lòng thương
xót ấy nay thể hiện cụ thể nơi lời nói cũng như việc làm của Chúa Giêsu
Con Thiên Chúa làm người.
Tin
Mừng Marcô hôm nay thuật lại cho chúng ta việc Chúa Giêsu “làm cho kẻ
điếc nghe được và người câm nói được” (Mc 7, 37), giúp chúng ta suy ngẫm
về tình yêu và lòng từ bi của Thiên Chúa thể hiện qua việc chữa lành
của một “câm điếc” (Mc 7,32).
“Effatà”,
có nghĩa là “hãy mở ra” (Mc 7,34). Chúa Giêsu đang đi qua vùng “Thập
tỉnh”, giữa Tiro, Sidone và vùng Galilea, vùng đất của dân ngoại. Người
ta đem đến cho Chúa một người câm điếc, để Người chữa cho anh, hiển
nhiên là danh tiếng Chúa Giêsu đã được đồn thổi cho tới đây. “Effatà –
Hãy mở ra” (Mc 7,34). Chúa Giêsu đem anh riêng ra một chỗ, đụng vào tai
và lưỡi anh, rồi ngước mắt nhin trời Người thở một hơi sâu, anh câm điếc
ấy bắt đầu nghe và nói sõi sàng (x. Mc 7, 35). Thật tốt đẹp biết bao
việc Chúa làm.
Khởi
đầu công trình sáng tạo, sau khi hoàn tất công trình sáng tạo vũ trụ:
“Thiên Chúa thấy mọi sự Người làm: đều tốt đẹp” (St 1, 31). Nay thời
Thiên Sai, thời Đấng Cứu Thế đến thực hiện công trình cứu chuộc và sự
sáng tạo mới, Tin Mừng cũng nói cùng một cách: “Người làm mọi sự tốt
đẹp, Người làm cho kẻ điếc nghe được và người câm nói được!” (Mc 7, 37)
Chúa đã làm cho anh “mở ra”.
“Effatà
– Hãy mở ra” (Mc 7,34). Từ việc chữa lành đối với anh câm điếc là một
sự “mở ra” cho người khác và cho thế giới, một sự mở ra khởi đầu với các
cơ quan nghe Lời Chúa và ca tụng những kỳ công công Thiên Chúa cũng như
lòng thương xót của Ngài. Chúa đã làm người để cho con người bị câm
điếc bên trong do tội lỗi có khả năng lắng nghe tiếng của Thiên Chúa,
tiếng của Tình Yêu nói với con tim, và như thế học nói thứ ngôn ngữ của
tình yêu, và thông truyền với Thiên Chúa và với các người khác về công
trình tốt đẹp Chúa đã làm.
Chắc
chắn, tự bản chất của nó, ngọn lửa không thể tỏa hơi âm, và không thể
phát sinh khí lạnh; mặt trời chiếu tỏa ánh sáng, và đương nhiên không
thể là nguyên nhận của bóng tối được. Tương tự như thế, Thiên Chúa chỉ
có thể làm ra những điều tốt lành bởi vì Ngài là Đấng vô biên tốt lành,
là ánh sáng. Ngài là Mặt Trời công chính chiếu tỏa ánh sáng rạng ngời,
là lửa hồng tỏa hơi ấm vô biên: “Người làm mọi sự tốt đẹp” (Mc 7,37).
Theo
sách Sáng Thế, thì Thiên Chúa dựng nên mọi sự đều tốt lành, và Tin Mừng
cũng thuật lại: Chúa Giêsu làm mọi sự tốt đẹp (x. Mc 7, 37). Nhưng làm
những điều tốt lành không chỉ đơn giản là để làm cho chúng tốt. Nhiều
người, thực sự, làm những điều tốt đẹp mà không làm chúng tốt, bọn giả
hình chẳng hạn, họ là những người làm những điều tốt đẹp, nhưng trong
một tinh thần xấu với một ý định gian tà. Thiên Chúa, Ngài đã tạo dựng
tất cả đều tốt lành và làm cho chúng trở nên tốt. “Chúa chỉ là trong tất
cả các cách của mình, tín hữu trong tất cả mọi thứ anh ấy làm” (Tv 144,
17)… Và nếu Thiên Chúa biết rằng chúng ta tìm thấy niềm vui của mình
nơi những điều tốt đẹp Chúa đã làm, thì Thiên Chúa vui biết mấy.
Xin
với Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ của Ngôi Lời nhập thể, Mẹ đã luôn luôn “mở
ra” cho tình yêu của Chúa, và trái tim Mẹ liên lỉ lắng nghe Lời Chúa,
với lòng từ mẫu giúp chúng ta là con cái Mẹ hàng biết “effatà” mỗi ngày
để ca tụng những điều tốt đẹp kỳ diệu Chúa đã làm và nhất là sống trong
sự hiệp thông với Thiên Chúa và với tha nhân. Amen. [Mục Lục]
26. Hãy mở ra!
“Thiên
Chúa, Đấng mở đường” là một trong những chủ đề lớn trong các sách Tin
mừng. Lịch sử cứu độ cho chúng ta thấy Thiên Chúa là Đấng trung thành và
giàu lòng thương xót. Còn Israel, dù là tuyển dân được Thiên Chúa ưu ái
và săn sóc như “gà mẹ ấp ủ con dưới cánh”, nhưng họ luôn thay lòng đổi
dạ, bất trung, bất tín trước nhiều biến cố của đời sống và trong nhiều
giai đoạn của lịch sử.
Trước
những lầm lạc của dân Do thái, Thiên Chúa luôn tìm cách sửa dạy. Ngài
gửi nhiều tiên tri đến cảnh báo và thức tỉnh họ. Và khi họ đã nhận ra
sai lỗi của mình mà ăn năn hối lỗi thì Ngài lại rộng lòng thứ tha. Thiên
Chúa không bao giờ đặt một dấu chấm hết cho Dân của Ngài hay cho bất cứ
con người nào. Trái lại, Ngài luôn thứ tha bằng cách mở ra nhiều con
đường cho con người tiến bước. Đối với Thiên Chúa, khi Ngài đóng một
cánh của nào đó lại thì Ngài lại mở ra nhiều cánh của khác. Lịch sử cứu
độ của thế giới và của từng người chúng ta đã minh chứng rất rõ về điều
đó.
Bài
đọc một trích Sách tiên tri Isaia hôm nay cho chúng ta thấy: giữa sa
mạc khô cằn, Thiên Chúa sẽ khai thông một dòng suối cho nước vọt lên
mang nguồn sống cho con người. Ngài cũng cho những người đui mù, tàn
tật, câm điếc . . . được trở lại bình thường. Nói cách khác, Thiên Chúa
đã “mở đường” cho họ. Đó là con đường dẫn đưa họ về với cuộc sống bình
thường, giúp họ hoà nhịp được với cuộc sống của con người.
Trong
bài Tin mừng hôm nay, chúng ta thấy rất rõ hình ảnh của Chúa Giêsu là
“Đấng mở đường” đích thực. Ngài đã “mở tai và mở miệng” cho một người bị
bệnh câm, ngọng từ lúc bẩm sinh, một điều vượt quá sức tưởng tượng và
suy nghĩ của con người. Nhìn thấy anh bệnh nhân “vừa điếc vừa ngọng” từ
lúc mới lọt lòng mẹ, chắc có nhiều người thất vọng lắm, vì ai có thể
chữa trị cho anh bây giờ!
Theo
thói thường, khi đứng trước những khó khăn hay đau khổ trong cuộc đời,
con người thường có thái độ bi quan, tuyệt vọng: tuyệt vọng cho chính
mình cũng như tuyệt vọng về người khác. Chúng ta thường hay muốn đặt một
dấu chấm hết cho cuộc đời mình hay của người khác khi thấy không còn
lối thoát trong khả năng của mình nữa. Con người là thế, nhưng Thiên
Chúa thì không. Ngài luôn luôn là niềm hy vọng của loài người và Ngài
muốn chúng ta cũng hãy biết hành xử trong tin tưởng và hy vọng bằng cách
mở ra con đường sống cho chính mình và cho người khác.
Có
một chuyện kể rằng: Las Dasir đã dốc lòng chừa cả trăm lần rồi, mà ông
vẫn còn sa ngã phạm tội. Lần này, ông nhất quyết phạt mình như sau: cứ
mỗi lần phạm tội thì ông bứt bỏ mười sợi tóc trên đầu, và chừng nào
không còn tóc nữa thì hình phạt cuối cùng sẽ là giết chết mình.
Chỉ
một tháng sau là đầu của Las Dasir đã gần như bị trọc, nhưng ông vẫn
nhất quyết thi hành hình phạt, và một tháng sau nữa thì ông hoàn toàn
trọc đầu. Nhìn vào gương thấy đầu không còn tóc nữa, Las Dasir tuyệt
vọng thầm nghĩ:
“Ngày kết thúc đời tôi đã đến, tôi không còn cách nào để tránh đừng phạm tội hơn là kết liễu cuộc sống mình trên trần gian này”.
Ông đưa tay cầm khẩu súng lục định bắn vào đầu thì bỗng một thiên thần hiện ra trao cho ông món quà và nói:
– Khoan đã, đừng kết liễu đời mình như thế!
Ông thưa với thiên thần:
– Nhưng tôi đã thề là sẽ kết thúc đời mình khi không còn sợi tóc nào trên đầu.
Thiên thần đáp lại:
– Nhưng Thiên Chúa thì không đồng ý như vậy, nên Ngài đã sai tôi mang đến cho ông món quà này. Hãy mở ra xem đi.
Las Dasir vội mở món quà Chúa trao cho, đó là một đầu tóc giả và Las Dasir đã hiểu ngụ ý của Thiên Chúa.
Câu
chuyện trên đây cho chúng ta bài học về niềm hy vọng vào Thiên Chúa là
Đấng giàu lòng thương xót, là Đấng mở đường để tìm phương cách cho con
người hưởng hạnh phúc. Thiên Chúa thật sự là Đấng mở đường. Chúng ta
không được phép thất vọng về chính mình hay về người khác. Những hoàn
cảnh trớ trêu trong cuộc đời này xảy ra, nếu chúng ta biết tận dụng và
có cái nhìn linh thánh về nó, thì nó sẽ trở nên linh dược cứu chữa hồn
xác chúng ta. Chúng ta hãy tin tưởng như thế. Tin tưởng ngay khi chúng
ta không thấy còn dám tin vào chính mình nữa. Chúng ta cũng hãy can đảm
sống niềm tin vào Thiên Chúa là Đấng mở đường để không bao giờ chúng ta
đặt dấu chấm hết cho cuộc đời của một con người nào dù họ có lầm lỗi, có
xấu xa tới đâu đi nữa! “Epphatha- Hãy mở ra” là câu nói của Chúa Giêsu
ngày xưa dành cho người bị ngọng và điếc ngày xưa, ước gì cũng là lời
luôn sống động trong cuộc đời của từng người chúng ta khi đối diện với
nghịch cảnh và với tha nhân. Amen. [Mục Lục]
27. Một ngày kia khi vương quốc đến.
(Suy niệm của Yvon Daigneault)
Mở đầu.
Một
biến cố có vẻ như ở bên lề sứ vụ của Chúa Giêsu –việc chữa lành một
người câm điếc- làm sao lại có thể gặp gỡ chúng ta và đưa chúng ta đến
một suy tư thiết yếu về niềm hy vọng và sự tham gia của chúng ta vào
việc làm cho nước Chúa trị đến? Có nhiều lý do. Chúa không làm gì cách
nhẹ dạ cả, như thể đối với Ngài có những điều quan trọng và những điều
khác không quan trọng. Hơn nữa, mỗi cử chỉ, cũng như mỗi lời nói của
Ngài đều diễn tả một cách mới mẻ và luôn luôn thúc bách cùng một sứ điệp
đó: Nước Thiên Chúa đã đến, anh em hãy hoán cải và đón nhận nó!
Lời hứa.
Bài
đọc một diễn tả lời Thiên Chúa hứa với dân Ngài: Ngày kia sẽ có một thế
giới mới, một thế giới khác trong đó người ta sẽ không còn thấy bất cứ
nỗi lầm than hoặc sự điên rồ nào của thế giới hiện tại nữa: Sẽ không còn
tật nguyền nữa nhưng sẽ đầy sự sống, không còn đói khát, âu lo, chiến
tranh nữa, nhưng là hòa bình. Đó là một thế giới tuyệt vời mà chính
Thiên Chúa sẽ đến khai mạc.
Những
kẻ lắng nghe những tiếng kêu hăng say này của các ngôn sứ phần lớn là
những người nghèo nhất và những kẻ thiếu hy vọng nhất trong một xứ sở đã
trở thành mồi cho sự xung đột giữa các cường quốc. Họ không có quyền
hành gì trên những bức xúc liên lỉ của cuộc sống: Tật nguyền, bệnh tật,
sự hiện diện gây ám ảnh của thần chết, đói kém, giặc giã và thiếu tự do.
Có phải đã đến lúc không?
Những
người nghèo ấy đã nghe những lời hứa này, đã chờ đợi chúng được thực
hiện, biết các dấu chỉ loan báo điều ấy sắp xảy ra. Chắc hẳn họ nhắc lại
những dấu chỉ đó trong lòng và chờ đợi chúng. Lời cầu của họ có thể là
gì khác hơn là một lời kêu xin lâu dài và kiên nhẫn không?
Vậy
nên, khi họ biết được rằng một vị ngôn sứ thực hiện những dấu chỉ đầu
tiên trong các dấu chỉ được hứa, rằng những người nghèo, những người đau
ốm và tật nguyền, những nạn nhân của nỗi lầm than của con người tìm
thấy được nơi Người sự an ủi đã chờ mong từ rất lâu, thì những đám đông
lầm than khốn khổ nhưng tràn trề hy vọng tuốn đến với Chúa Giêsu.
Một vương quốc phải bắt đầu.
Quả thật đây là khởi điểm. Nhưng cũng còn là điều gì khác lớn hơn và hấp dẫn hơn nữa.
Tin
rằng triều đại Thiên Chúa gồm những phép lạ, một phép mầu biến đổi cuộc
sống mà chúng ta không cần làm gì cả ngoài việc ngồi dưới bóng mát và
nhìn xem nó từ trời xuống, tức là có một ý niệm rất sai lầm về Chúa, một
ý niệm nghèo nàn về con người và ơn gọi của họ, một ý niệm nghèo nàn về
Nước Trời.
Như
bài Tin Mừng nhắc nhở, Chúa Giêsu đã rất cẩn thận làm cho người ta hiểu
ý nghĩa các phép lạ Ngài thực hiện: Đây là những cử chỉ giới thiệu một
con đường phải đi và mời gọi người ta đi vào đó như Ngài đang đi.
Nước
Chúa phải bắt đầu bằng việc an ủi những kẻ lầm than, chia sẻ với những
ai khốn cùng khi làm cho người điếc nghe được, người câm nói được, người
què đi được, người mù được sáng mắt. Vấn đề không phải là tìm cách làm
cho mình có những quyền phép lạ lùng nhưng, theo lời căn dặn của Chúa
Giêsu mà trong mỗi Thánh lễ đều được nhắc lại cho chúng ta, là phục vụ
lẫn nhau, theo gương Ngài.
Nước
Chúa là một hồng ân. Đây cũng là công việc biến đổi thế giới: thay thế
bất công bằng sự công chính, đau khổ bằng sự an ủi, lo âu bằng hy vọng,
tính ích kỷ bằng tình thương. Sau khi đã hoàn tất những công việc đó mà
chính Thiên Chúa cũng tham gia vào, thì thế giới mới đã được hứa sẽ xuất
hiện.
Kết luận.
Niềm
hy vọng, vốn là sức mạnh của sự xác tín, phải sống động đủ nơi chúng ta
để thúc đẩy chúng ta thi hành những công việc Chúa đề nghị cho chúng ta
để thế giới mới mà Thiên Chúa hứa có thể trở thành hiện thực. [Mục Lục]
28. Đức tin là bởi nghe, sự thờ lạy là bởi nói.
(Trích trong ‘Mở Ra Những Kho Tàng” – Charles E. Miller).
Giác
quan của chúng ta thì tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Thật khó mà
quyết định giác quan nào là thế giá hơn, ánh nhìn của chúng ta hay là
đôi tai, nhưng người đàn ông trong Phúc Âm đã không do dự. Ông ta bị
điếc và ông biết chính xác điều gì là quan trọng nhất đối với ông ta.
Điếc
làm cho anh ta không nghe được; anh ta cũng không thể nghe được những
lời mà mình phát âm. Anh ta không thể hỏi Chúa Giêsu về những đặc ân mà
mình cần. Khổ thay, một số người liên quan đã mang anh ta đến với Chúa
Giêsu và giải thích về hiện trạng của anh. Chúa Giêsu đã chữa lành cho
anh, và cho anh một khả năng để lắng nghe và Người đã làm cho người đàn
ông đã có thể nói một cách rõ ràng. Chúng ta không ngạc nhiên khi Chúa
Giêsu đã động lòng thương xót. Điều làm cho chúng ta ngạc nhiên đó là
tất cả chúng ta một lúc nào đó trong cuộc sống đã bị tình trạng giống
như một người điếc, không bị cách thể lý nhưng là tinh thần, cách thiêng
liêng. Trước kh chúng ta chịu phép rửa, chúng ta là những người điếc
cách thiêng liêng. Chúng ta không có đặc ân đức tin. Kết quả là chúng ta
không nghe được lời Chúa nói với chúng ta, và chúng ta cũng sẽ không
nói với Thiên Chúa được.
Đức
tin đến với chúng ta bằng việc nghe thấy, không phải xuyên qua bộ phận
tai nghe của chúng ta nhưng là qua đặc ân đức tin mà chúng ta lãnh nhận
nơi phép rửa. Đặc biệt là trong khi cử hành phụng vụ Thánh Lễ, chúng ta
có cơ hội lắng nghe bằng đức tin. Chúng ta sẽ đặt chỗ ưu tiên để suy
nghĩ về việc lắng nghe Lời Chúa như là một nguồn mạch đức tin của chúng
ta, còn có những cơ hội khác trong Thánh Lễ. Kinh Tin kính sau bài giảng
đã diễn tả đức tin của chúng ta, như chúng ta hát những ca vịnh, hoặc
khi chúng ta đọc những lời linh đặc biệt là kinh nguyện Thánh Thể. Một
câu ngạn ngữ xưa nói rằng cách mà chúng ta đọc kinh là diễn tả những gì
chúng ta tin (Lexorandi, lexcredendi).
Tuy
nhiên đức tin thì bất toàn cho đến khi chúng ta nói với Thiên Chúa về
cung cách mà chúng ta sẽ cử hành, hay khi chúng ta đáp trả trong việc
thờ phượng. Lời kinh trong phụng vụ sẽ phục vụ cho một mục đích kép đôi:
Nó vừa dạy chúng ta đức tin, vừa trao ban cho chúng ta những từ ngữ
thích hợp để diễn tả sự thờ phượng của chúng ta. Những điều này được ban
xuống là để chúng ta thờ lạy Thiên Chúa bằng việc nói với Ngài những gì
mà Ngài đã mạc khải cho chúng ta. Nói một cách khác, chúng ta dâng lời
tạ ơn và ngợi khen Thiên Chúa bằng việc nói với Ngài những gì mà Ngài đã
làm và còn đang tiếp tục làm. Trong thời kỳ Phúc Âm, dân chúng đã tôn
kính Chúa Giêsu bằng việc kể lại cách đơn giản những gì Ngài đã làm. Họ
nói: “Ngài đã làm cho người điếc nghe được, người câm nói được”.
Thí
dụ trong kinh nguyện Thánh Thể thứ ba, chúng ta đọc: “Lạy Cha, Cha là
sự thánh thiện và mọi tạo vật của Cha đều phải dâng lời ngợi khen Cha.
Tất cả đời sống, tất cả sự thánh thiện đều phát xuất từ Cha”. Thiên Chúa
đã mạc khải rằng Ngài là nguồn mạch của mọi sự sống, của mọi sự thánh
thiện, chúng ta ngợi khen Ngài bằng việc tuyên xưng Ngài là chân lý
thật. Các Thánh Vịnh cũng là hoa quả giúp chúng ta cầu nguyện bằng cách
mạc khải Thiên Chúa cho chúng ta. Trong Thánh Vịnh đối đáp ngày hôm nay,
Thánh Vịnh 146: “Thiên Chúa của Giacóp đã giữ lời hứa đến muôn đời, bảo
đảm sự công chính cho người bị áp bức, cấp thực phẩm cho người đói,
Chúa giải thoát kẻ ngục tù”. Những lời này vừa là lời mạc khải vừa là
lời cầu nguyện.
Thiên
Chúa không cần chúng ta nhắc nhở Ngài về sự lớn lao mà Ngài có và sự kỳ
diệu nơi các việc Ngài đã làm. Ngay trong mối quan hệ của con người,
chúng ta ngợi khen người khác bằng việc nói với họ về những gì họ đã
làm. Đối với người bạn mà anh ta đã mời bạn đến nhà dùng cơm thì bạn
phải nói: “Món mì nóng tuyệt vời mà trước đây tôi chưa hề nếm qua bao
giờ”. Thiên Chúa cũng làm cách tốt nhất trong mọi cách cho chúng ta. Đó
là những gì chúng ta đã học được khi chúng ta lắng nghe tất cả mọi hình
thức của sự mạc khải. Chúng ta là những người khôn ngoan, khi sự thờ lạy
mà chúng ta dâng cho Thiên Chúa là theo những gì mà Ngài đã nói về Ngài
cho chúng ta, kh chúng ta nói với Người trong cầu nguyện theo cách mà
chúng ta có thể. [Mục Lục]
29. Chúng ta là những kẻ câm điếc được chữa lành.
(Trích trong ‘Lương Thực Ngày Chúa Nhật’ – Achille Degeest).
Từ
xứ Galilêa, Chúa Giêsu lên miền Bắc, vòng qua xứ Phênêkia, rồi lại
xuống phía nam, về hướng hồ Tibêria (tức biển Galilêa). Khu vực Chúa đi
qua mang tên là Đêcapôli. Ở đây sinh sống khá nhiều người Do thái, lẫn
trong đám dân phần lớn là người ngoại. Danh tiếng Chúa làm phép lạ lan
đến cả đây, cho nên Chúa di chuyển đến đâu là có người chạy đến xin
Người chữa những kẻ bệnh tật. Người ta đem đến trước mặt Chúa một kẻ bẩm
sinh câm điếc. Chúa chữa lành kẻ ấy. Tuy nhiên ở đây ta chứng kiến một
sự biểu dương đặc biệt sự thể Chúa can thiệp vào sinh hoạt con người.
Thay vì chữa khỏi kẻ tật nguyền bằng một hành vi ý chí thuần tuý và đơn
giản, Chúa chạm tay vào người y. chúa tra ngón tay vào trong lỗ tai kẻ
điếc như thể mở tai y. chúa nhổ nước miếng vào tay rồi chạm vào lưỡi kẻ
khốn khổ. Từ phép lạ này ta rút ra hai chủ đề suy niệm:
1) Chúa muốn biểu lộ công hiệu của sự tiếp xúc giữa nhân tính Chúa và nhân tính chúng ta.
Người
muốn cho thấy rằng mầu nhiệm nhập thể không những là Con Thiên Chúa đến
giữa loài người, mà còn là một sự hiệp thông thân mật giữa Người-Thiên
Chúa với người phàm. Người ta có thể lầm tưởng rằng có lẽ Đức Kitô mặc
lấy dáng vẻ con người, đi qua thế gian giữa nhân loại phàm trần mà vẫn
đứng ngoài nhân loại. Cũng đúng là Đức Kitô có thể truyền thông cho
chúng ta tất cả mọi hồng ân cứu rỗi, chỉ nhờ vào ý chí Người, từ ngoài
xa truyền ơn đến cho chúng ta. Chúa không muốn thế. Chúa đem nhân tính
hiển-vinh của Người tiếp xúc với chúng ta, để hiệp thông với chúng ta.
Ngày nay thánh lễ tạ ơn là sự làm chứng cao độ nhất cho ý muốn Người.
Thánh lễ chính là nhân tính thánh thiện của Đức Giêsu đến trong chúng
ta, và đem chúng ta vào trong nhân tính Chúa để trở nên nơi chốn chúng
ta hiệp thông với Thiên Chúa.
2) Về phương diện thiêng liêng, chúng ta là những kẻ câm điếc bẩm sinh được chữa khỏi do phép thanh tẩy.
Đức
Kitô, Con Thiên Chúa nhập thể tiếp xúc với loài người, cho chúng ta
nghe được Lời của Thiên Chúa và cùng một lúc nói được với Thiên Chúa và
với anh em chúng ta. Chịu phép Rửa tội nhờ bí tích thanh tẩy Chúa lập
ra, chúng ta được Chúa mở tai mở Lưỡi chúng ta, cho chúng ta khả năng
nghe Lời Người và nói theo Thần trí Người. Khả năng nghe và nói đó là
gì? Trước hết là đức tin. Nhờ ơn huệ của đức tin, một Lời của Chúa đến
với chúng ta, chúng ta ý thức được Lời đó-cũng như một lời nói thường
lọt qua tai vào tới não, nhờ não chúng ta ý thức được lời nói ấy. Điều
ta nghe thấy nhờ Đức Kitô, cho ta hiểu rằng Thiên Chúa là ‘Cha’ và trong
Đức Kitô, Thiên Chúa kêu gọi ta đến với Người. Tiếp đến, khả năng nói,
được ban cho ta là sự cầu nguyện. Vì tiếp nhận ơn nói được, ta thưa với
Thiên Chúa: Lạy Cha. Lời nói được Thiên Chúa linh ứng, nó biểu lộ tâm
khảm sâu kín nhất của bản thể ta, chính là tiếng: ‘Cha’ mà chúng ta thưa
với Thiên Chúa. Sự đông người họp nhau lại cầu xin Thiên Chúa như thể
cầu xin Cha, đưa đến hệ quả: lời chúng ta nói với nhau phải là lời nói
của anh em trao đổi với nhau. Mọi người đều có Thiên Chúa là Cha chung,
cho nên tất cả là anh em, ngôn ngữ chúng ta dùng để nói với mọi
người-tức là cách biểu lộ những tình cảm sâu sắc nhất-phải cho thấy giữa
chúng ta và mọi người khác có mối tình huynh đệ. Chúa Giêsu trong chúng
ta là Đấng ban ơn cho chúng ta có được phong cách cư xử như vậy. [Mục Lục]
30. Ephata – Hãy mở ra.
(Trích trong ‘Niềm Vui Chia Sẻ’)
Có
lẽ cái tên của Helen Keller, một cô gái câm điếc người Mỹ, đã trở thành
bậc khoa bảng, không còn xa lạ với chúng ta nữa. Vừa được 9 tháng, sau
một cơn đau màng óc, cô gái bất hạnh này trở thành mù loà và câm điếc.
Thế giới của âm thanh và màu sắc đã khép hẳn cánh cửa lại với cô.
Làm
thế nào để truyền thụ kiến thức cho một người đã câm điếc lại còn mù
loà? Cha mẹ của cô bé dường như muốn bó tay. Nhưng có một cô giáo tên là
Anna Sullivan đã không muốn bỏ cuộc. Hy vọng duy nhất mà cô giáo này
còn đó là có thể truyền thông và liên hệ với cô gái mù loà và câm điếc
này qua việc tiếp xúc với bàn tay của cô. Chỉ có thể tiếp xúc với thế
giới bằng đôi tay, thế mà cô Helen keller đã có thể học xong đại học,
tốt nghiệp tiến sĩ và trở thành văn sĩ.
Thưa anh chị em,
Với
kỹ thuật khoa học hiện đại, ngày nay người ta dường như có thể mở mắt,
mở tai, mở miệng cho người mù, người câm, người điếc. Ngày xưa Chúa
Giêsu đã làm phép lạ cứu chứa những người bất hạnh này. Phép lạ Chúa
Giêsu đã làm để chứa người câm và điếc được Thánh Marcô ghi lại xem ra
thật là đơn giản dễ dàng: Ngài kéo riêng người câm điếc ra khỏi đám
đông, xỏ ngón tay vào lỗ tai anh, bôi nước miếng vào lưỡi anh, ngước mắt
lên trời lâm râm cầu khẩn rồi lớn tiếng truyền lệnh: “Ephata!” nghĩa là
“Hãy mở ra!” Tức thì lỗ tai điếc của anh mở ra, nghe được rõ ràng, lưỡi
bị cột cứng của anh uốn được và nói được sành sõi. Cuối cùng là sự kinh
ngạc thán phục của đám đông. Họ nói: “Ngài làm được mọi sự tốt đẹp.
Ngài làm cho người điếc được nghe, người câm được nói”.
Lời
thán phục của dân chúng chính là lời Ngôn Sứ Isaia đã loan báo cho dân
Israel về Đấng Cứu Thế. Ông nói: “Đấng Thiên Sai sắp đến cứu thoát anh
em. Lúc đó mắt người mù sẽ mở ra, tai người điếc sẽ nghe được. Lúc đó,
chân người què sẽ nhảy như nai và lưỡi người câm sẽ nói sõi sàng” (Is
35,3-7). Như thế chứng tỏ là dân chúng đã nhận ra Đấng Thiên Sai Cứu Thế
đã đến rồi. Ngài chính là Đức Giêsu đang thực hiện lời Ngôn Sứ Isaia
trước mắt họ.
Nhưng
giữa đám đông dân chúng chứng kiến phép lạ của những người có tai nghe
được, có miệng lưỡi nói được, những lại câm, lại điếc. Họ giả điếc, giả
câm trước Lời Chúa. Họ cố chấp không đón nhận sự thật. Đó là những người
Biệt Phái Pharisêu: “Họ có mặt mà không thấy, có tai mà không nghe!”
Quả thật, họ đang điếc trước công lý, mù trước phép lạ đang diễn ra. Họ
chẳng những không chịu hiểu Lời Chúa mà còn loan truyền toàn những điều
lệch lạc, sai trái. Họ thay thế Lời Chúa bằng các tập tục của cha ông
họ. Họ cầm phải được chữa cho khỏi mù tội, khỏi câm điếc, mới có thể
hiểu đúng và công bố Tim Mừng cho người khác. Họ phải mở tai, mở mắt để
đón nhận Lời Chúa, để tin vào Ngài, thì mới được cứu độ.
Anh chị em thân mến,
Trong
số những người câm điếc đó, ngày nay có thể có cả chúng ta nữa. Phải
chăng chúng ta cũng nằm trong hạng người có tai thích nhưng không nghe;
không nghe vì không biết lắng nghe. Có miệng lưỡi nói được sõi sàng,
nhưng không mở lời ca tụng Chúa, không nói lên tiếng nói yêu thương anh
em? Phải chăng chính chúng ta cũng là những người câm điếc cần được Chúa
Giêsu cứu chữa? Ca dao tục ngữ nước ta có nhiều câu nói gợi hình để
tránh cứ những người có tai mà không biết lắng nghe. Chẳng hạn, nghe mà
không biết nghe, mà hiểu, tai nghe mà lòng không suy nghĩ, thì người ta
lại bảo: “Nghe tai này lọt qua tai khác” hoặc “như nước đổ lá khoai
môn”… Chính vì thế mà khả năng nghe là một tình trạng tinh thần tốt cần
để đón nhận ơn cứu độ. Trong Kinh Thánh, biết bao lần Chúa nói rõ điều
đó: Mỗi lần ban bố lề luật, Thiên Chúa kêu gọi: “Hỡi Israel, hãy nghe
đây!” Hôm nay các ngươi hãy lắng nghe tiếng Chúa phán và đừng cứng
lòng”. “Ai có tai để nghe thì hãy nghe”. Chính Chúa Cha cũng ra lệnh cho
chúng ta hãy nghe lời Con Của Ngài: “Này là Con Ta rất yêu dấu, các con
hãy nghe lời Ngài”. Vì thế, khi chữa lành người câm điếc, Chúa Giêsu
cho chúng ta thấy rằng Ngài đến không chỉ để nói mà còn để chữa lành khả
năng nghe của chúng ta nữa, nếu không, thì có nguy cơ là Ngài nói mà
chẳng được ai lắng nghe cả.
Nghe
và nói là hai phương tiện truyền thông luôn đi đôi với nhau. Con người
sống trong xa hội là phải biết tiếp nhận chân lý qua việc nghe và nói,
trao đổi, đối thoại, trao đổi, mà chỉ biết sống trong ao tù suy tư của
mình, nên khi phát biểu hay hành động, chỉ có thể là những tư tưởng chủ
quan, cố chấp, những hành động sai trái, lỗi thời. Ta thử nghĩ xem:
Trong gia đình mà vợ chồng không biết lắng nghe nhau hoặc mạnh ai nấy
phát ngôn, hoặc ông nói gà bà nói vịt, không ai chịu nghe ai nữa, thì
làm sao gia đình có được hạnh phúc? Biết lắng nghe nhau và đối thoại cởi
mở chân thành sẽ giúp vợ chồng thông cảm chia sẻ, như thế sẽ tránh được
biết bao bữa cơm không lành canh không ngọt! Tình cha mẹ và con cái
cũng sẽ đậm đà mật thiết khi con cái biết lắng nghe cha mẹ và cha mẹ
cũng biết lắng nghe con cái. Ở trường học cũng thế, giữa học sinh và
thầy cô giáo, giữa các bạn trẻ, cũng phải biết lắng nghe nhau. Và nhất
là trong nhà thờ, người Kitô hữu phải biết lắng nghe Lời Chúa để hiểu ý
Chúa muốn nói gì với chúng ta và mở miệng lưỡi ra để ca khen chúc tụng
Ngài. Chúng ta không chỉ biết lắng nghe trong nhà thờ, trong gia đình, ở
trường học mà còn phải biết lắng nghe ngoài cuộc sống xã hội nữa. Hãy
tập lắng nghe tiếng nói của người cô đơn, người phiền muộn, kẻ âu lo,
người nghèo đói. Đối vời nhiều người, liều thuốc hiệu nghiệm nhất, món
quà quý giá nhất, đó là có được một ai đó thực sự lắng nghe nỗi phiền
muộn cũng như niềm vui sướng của họ và biết nói với họ những lời tình
nghĩa yêu thương…
Anh chị em thân mến,
Nhờ
Bí tích Thánh Tẩy, chúng ta đã được Thánh Thần mờ tai, mở lưỡi, mở mắt
để ta có thể hiệp thông với Chúa và với anh chị em. Tuy nhiên, chúng ta
thường vẫn điếc khi Chúa nói với chúng ta qua các biến cố thường ngày.
Chúng ta vẫn câm, vẫn ngọng khi nói lời ngợi khen Chúa và lời cảm thông
với anh chị em. Chính tính kiêu căng, lòng ích kỷ, tội lỗi đã bịt tai,
cột lưỡi chúng ta lại không cho chúng ta hiệp thông với Chúa và với anh
chị em. Vì thế, chúng ta còn phải nhờ quyền năng cứu chữa của Chúa Giêsu
để ngày càng nghe rõ hơn, nói sành sõi hơn những lời ngợi khen Chúa,
những lời cảm thông với anh chị em, ngày càng thấy rõ hơn đường lối kỳ
diệu của Chúa và đường lối phục vụ anh chị em. Vì “Ngài làm được mọi sự
tốt đẹp. Ngài làm cho người điếc được nghe, người câm được nói”. Ngài
chính là Đấng Thiên Sai Cứu Thế, nơi Ngài ơn cứu độ, sự giả thoát đã đến
với chúng ta. [Mục Lục]
31. Ephata, hiệp thông với Chúa và tha nhân
(Suy niệm của AM Trần Bình An)
Qua
trang blog và video của mình, linh mục Dòng Chúa Cứu Thế 73 tuổi, bị mù
và điếc đã biến khuyết tật của mình thành “món quà” của Chúa. Linh mục
Cyril Axelrod bị điếc khi lên ba và hoàn toàn bị mù khi ở tuổi trưởng
thành. Sứ vụ của cha, các chuyến du hành, các dấn thân của cha để ở gần
người khiếm thính bao gồm cả năm châu lục. Ngài biết 15 thứ tiếng, nhiều
ngôn ngữ bằng dấu hiệu và bây giờ ngài dùng Internet để rao giảng Phúc
Âm và cũng để chống sự loại trừ ra khỏi xã hội của những bị điếc và bị
mù. Ngài tin chắc những người có khuyết tật là “thiên thần của Chúa,” họ
có nhiệm vụ dạy cho những người gọi là “bình thường” quyền lực của một
“tình yêu không điều kiện” và những giá trị nền tảng như lòng “tự tin,
hy vọng, đức tin và bình an nội tâm” để vượt lên những khó khăn của cuộc
đời, cha cho biết như trên trang blog của mình:
cyrilaxelrod.wordpress.com.
“Chỉ
những người hiểu được sự mong manh, giới hạn của mình mới có thể xây
dựng được mối tương giao trong tình huynh đệ, tình tương trợ, trong Giáo
hội, trong xã hội và làm chứng điều này”, Đức Phanxicô đã tuyên bố như
trên trong lần gặp cảm động với 6 000 người mù và câm điếc vào tháng
3-2015 vừa qua. Trong số họ ở hàng đầu là linh mục Cyril, cha quá hạnh
phúc được gặp Giáo hoàng thứ ba trong đời mình, Đức Phaolô VI năm 1971
và Đức Bênêđictô XVI năm 2009. “Quan trọng là những người này phải là
chứng nhân cho một thái độ mới, mà chúng ta gọi là “văn hóa của gặp gỡ”,
Đức Phanxicô nhấn mạnh trong ngày đó, để chống lại với nền “văn hóa
loại bỏ”, một nền văn hóa làm băng hoại xã hội đương thời.
Linh
mục Cyril Axelrod còn nhớ những giọt nước mắt cảm động của Đức Chân
Phước Phaolô VI. Lúc đó cha vừa chịu chức xong và trước khi bị bệnh –
hội chứng Usher, bị nốt chấm trong cườm mắt liên quan đến bệnh điếc – đã
làm cho cha bị mù luôn. Cha đã dịch câu ban phép lành của Đức Giáo
hoàng ra ngôn ngữ dấu hiệu: “Đi và rao giảng tình yêu của Chúa cho người
điếc”. Các giọt nước mắt của Đức Giáo hoàng đối với cha là “dấu hiệu
điều kỳ lạ của Chúa dành cho tôi, cho sứ mạng cứu chuộc của tôi,” cha
thổ lộ trong quyển tiểu sử của mình như trên.
Năm
nay linh mục Cyril được 73 tuổi và sống tại Luân Đôn. Cha sinh năm
1942, cha mẹ là người Do Thái-chính thống, cha trở lại đạo công giáo năm
23 tuổi và năm 28 tuổi cha vào cộng đoàn các Linh mục Dòng Chúa Cứu
Thế, thực hiện giấc mơ được làm linh mục. Công việc của cha là giúp
người điếc, mở cánh cửa giáo dục và hiểu biết cho họ. Cha không bao giờ
quay lưng với sứ vụ này! ( Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch Linh mục Cyril
Axelrod, người rao giảng Phúc Âm điếc và mù trên Web )
Tin
Mừng Thánh Máccô hôm nay, Đức Giêsu thể hiện rất rõ ràng “Văn Hóa của
Gặp Gỡ”, khi Người chữa lành người câm điếc giữa dân ngoại. Ngày nay,
Linh mục Cyril Axerod đang trung thành tuân theo lời dạy của Đức Giêsu,
hội ngộ thường nhật với tha nhân qua phương tiện điện máy tân kỳ, mặc dù
vừa bị điếc và mù lòa. “Văn hóa của Gặp Gỡ” đòi hỏi những quy tắc vàng
do chính Đức Giêsu ân cần hướng dẫn: vị tha, tiếp cận và hiệp thông.
Vị tha
“Người
đem anh ta ra khỏi đám đông.” Gặp gỡ đối thoại luôn cần tách ra khỏi
đám đông bầy đàn, hỗn độn, nhiễu nhương, ồn ào, xô bồ và phức tạp, để có
thể lắng nghe trung thực và nói ra điều công chính hữu ích. Gặp gỡ giúp
đỡ với tình thương mến, thì càng cần tìm đến chốn riêng tư, khiêm tốn,
kín đáo và thân mật. Không những quan tâm giúp đỡ anh câm điếc này, Đức
Giêsu còn tỏ ra tôn trọng anh, không muốn anh bị đám đông chế giễu xúc
phạm, không muốn tạo cơ hội nổi danh, cũng chẳng muốn thiên hạ ngộ nhận
Người là thầy thuốc, thầy lang, hay phù thủy. Tất cả chỉ vì vị tha, yêu
thương cứu giúp người tật nguyền, vì Người muốn tái tạo con người trở
nên tốt lành, sửa chữa những hư hỏng, bệnh hoạn, lệch lạc, khiếm khuyết
do tội lỗi, thói hư tật xấu, hoặc do áp lực thói đời dung tục gây nên.
Thoát
khỏi đám đông, Đức Giêsu muốn gặp gỡ riêng từng người, từng con chiên
hoàn cảnh khó khăn, đau khổ, cô đơn, lạc lõng, bị áp bức hay bị bỏ rơi,
tẩy chay. Người chính là Mục Tử nhân lành, dám bỏ lại chín mươi chín con
chiên trong đàn, để đi tìm một con chiên lạc. Hoàn toàn xả kỷ, quên
mình, chẳng nề quản mệt nhọc, vất vả, chông gai, nguy hiểm, thách đố,
Người tìm cho bằng được con chiên lạc, hớn hở vác lên vai đem về.
Bất
cứ cuộc gặp gỡ nào không noi gương Đức Giêsu hành động, ứng xử kiểu
mẫu, xả kỷ, vị tha thì chỉ dẫn đến thất bại, ngộ nhận và tan vỡ mà thôi.
Vì nếu ai cũng khư khư giữ thái độ vị kỷ, vị lợi, kiêu căng, tham lam,
thì luôn xảy ra mâu thuẫn, bất đồng, bất khoan dung, không thể nào gần
gũi, hòa hợp và hiệp thông.
“Người
ích kỷ tránh trách nhiệm, tránh nhọc mệt, tránh hy sinh; họ muốn tạo
hạnh phúc, tạo một thiên đàng dành riêng cho họ giữa trần gian, nhưng họ
sẽ mất thiên đàng vĩnh viễn.”( Đường Hy Vọng, số 196 )
Tiếp cận
“Người
đặt ngón tay vào tai anh và bôi nước miếng vào lưỡi anh ta.” Với quyền
năng vô biên, Đức Giêsu chỉ cần phán một lời, thì anh câm điếc được lành
bệnh ngay. Nhưng Người không chọn việc làm dễ dàng, đơn giản ấy, mà
chịu khó ân cần, gần gũi, tỉ mỉ và tiếp cận, chữa lành cho anh ta. Gặp
gỡ, tiếp xúc cụ thể mới có thể hoán cải, biến hóa, tái tạo, tái sinh.
Những lời rao giảng dù hoa mỹ, hùng hồn, cao quý, sâu sắc cách mấy, mà
thiếu những hành động cụ thể, tiếp cận con chiên đang trầm luân khốn
khó, thì vẫn chỉ là mớ lý thuyết suông thiếu sức thuyết phục. “Hỡi anh
em là những người con bé nhỏ, chúng ta đừng yêu thương nơi đầu môi chóp
lưỡi, nhưng phải yêu thương cách chân thật và bằng việc làm cụ thể.” (
1Ga 3, 18 ) Thánh Gioan đã chân thành khuyên nhủ các tín hữu Kitô tiên
khởi về lời nói phải luôn đi đôi với hành động.
“Trước
kia anh em là những người ở xa, nhưng nay trong Đức Giêsu Kitô, nhờ máu
Đức Kitô đổ ra, anh em đã trở nên những người ở gần.” ( Ep 2, 13 ) Đức
Giêsu đã và đang tiếp cận từng người, từng ngày giờ qua Tin Mừng và
Thánh Thể, qua tông truyền và giáo huấn Hội Thánh, qua những Bí tích mầu
nhiệm và những lễ nghi, kinh nguyện hằng ngày. Vấn đề là người Kitô hữu
có muốn được Người tiếp cận, để được cám hóa, canh tân, tái sinh, tái
tạo cả thân xác lẫn tinh thần, hay cứ cố chấp bịt tai, câm lặng, đồng
lõa với thế gian bất chính, bất công, tội lỗi và thỏa hiệp với sự dữ để
được yên thân?
Hiệp thông
“Ngước
mặt lên trời, Người thở dài và bảo: “Ephêta!” Đức Giêsu luôn luôn cầu
nguyện trước khi hành động. Người luôn thực hiện theo Thánh Ý Thiên Chúa
Cha, chứ không bao giờ theo ý riêng Người. Cầu nguyện là quy hướng mọi
sự về Thiên Chúa, tin tưởng, trông cậy, yêu mến, hoàn toàn phó thác và
hy vọng vào Thiên Chúa Quan Phòng. Trong niềm tri ân, cảm tạ và ngợi
khen Thiên Chúa Cha, Đức Giêsu làm phép lạ cởi trói cho người câm điếc
thoát khỏi ngục tù thân xác bệnh tật, để có thể hiệp thông với Thiên
Chúa và tha nhân, để có thể nghe Lời Chúa và rao giảng Tin Mừng cho tha
nhân.
Nhờ
Đức Giêsu nhập thể, cứu chuộc con người khỏi câm điếc với Thiên Chúa và
với nhau. Khỏi dửng dưng với Lời Chúa, khỏi vô cảm với tha nhân, khỏi
xiềng xích, tường lũy giam cầm của tội lỗi, ma quỷ, thế gian và xác
thịt. “Các tín hữu chuyên cần nghe các Tông đồ giảng dạy, luôn hiệp
thông với nhau, siêng năng tham dự lễ bẻ bánh và cầu nguyện không
ngừng.” ( Cv 2, 42 )
Lạy
Chúa Giêsu, xin cứu chúng con khỏi câm điếc tinh thần, để chúng con
nghe được Lời Chúa mời gọi hằng ngày, nghe được Thánh ý Chúa, nghe được
tiếng nói lương tâm. Cũng như nghe thấy những nhu cầu của những người
khó khăn, đau khổ, mất tiếng nói trong xã hội, mà yêu thương, dấn thân
hy sinh giúp đỡ. Xin mở miệng chúng con biết tri ân cảm tạ, ngợi khen
Chúa, cũng như an ủi, hướng dẫn, hỗ trợ người yếu đuối, cơ quả, nói lên
những gì hữu ích cho tha nhân mọi nơi, mọi lúc.
Lạy
Mẹ Maria, xin Mẹ giúp chúng con biết lắng nghe cách trung thực và biết
nói lời chân thành, xây dựng, để có thể hiểu biết, yêu thương và chia sẻ
mọi sự với người khác trong cuộc sống lưu đầy này. Amen. [Mục Lục]
32. Chúa Giêsu chữa người câm điếc
Anh chị em thân mến.
Có
lần đi trên chiếc xe đò với đoạn đường dài, và thời gian cũng đã lâu,
nên xe tìm chỗ nghỉ. Khi xe vừa dừng lại, thì có nhiều người chạy đến
bên xe chào mời đủ thứ món hàng. Có một người chậm chạp hơn, nhưng rồi
cũng đến bên xe. Anh ta không chào mời món hàng nào, nhưng anh ta cầm
nơi tay một chiếc nón đã cũ. Không phải anh ta bán nón, nhưng anh ta
dùng chiếc nón để xin những người trên xe, nếu có lòng hảo tâm thì cho
một chút ít tiền vào chiếc nón cũ đó. Anh đi từ đầu đến cuối xe, rồi
sang bên kia cũng thế. Xe tiếp tục chuyển bánh. Tôi suy nghĩ: dường như
những người ngồi trên xe không nhìn thấy, không nghe được những lời van
xin, nên họ cũng không có một lời nào với người hành khất. Không phải
những người trên xe không sáng mắt, nhưng trong tường hợp này họ không
nhìn thấy. Không phải họ bị câm điếc, nhưng trong trường hợp nầy họ
không nghe, cũng không nói được lời nào.
Chúng
ta vừa chứng kiến một người câm điếc được tháo mở. Chúa Giêsu kéo anh
ra khỏi đám đông, sờ vào tai và lưỡi anh. Người còn bảo: “Hãy mở ra” Lập
tức lưỡi và tai anh được tháo cởi. Ngài muốn đem anh ra một nơi riêng
biệt, không bị những thứ ồn ào khác làm náo động, không bị bao nhiêu
người khác che lấp trói buộc. Ngài muốn chỉ có riêng anh ta với Ngài,
thì anh ta mới có thể nghe được Lời Ngài phán bảo. Điều quan trọng là
anh ta đã chịu bước đi theo Ngài, không một chút cự tuyệt. Nên anh ta đã
được chữa lành.
Ngày
hôm nay, còn biết bao nhiêu người câm điếc, nhưng họ đành bó tay. Trái
lại, có những người, tai vẫn mở, nhưng không nghe gì hết, miệng vẫn mở,
vẫn nói rất nhiều, nhưng họ không nói được gì hết. Đó là vì những người
đó không nghe được những lời nói với họ khi cần thiết, họ cũng không nói
được những lời tốt đẹp với những người chung quanh, họ chỉ biết nói lời
khiến người khác phải đau khổ, khó chịu.
Mỗi
người trong chúng ta nhìn lại mình xem, hiện giờ mình đang nghe, hay
không nghe gì. Còn môi miệng chúng ta đang mở và luôn phát ra âm thanh,
nhưng những âm thanh đó có phải là những lời nói thật sự, hay chỉ là
những âm thanh rỗng tuếch, hay là những âm thanh mà bao nhiêu người nghe
phải bịt tai của họ lại và chạy trốn chúng ta.
Biết
bao lần, chúng ta đã để cho những tiếng động của cuộc sống vật chất,
những tiếng động của những lời nói êm tai, những lời nịnh hót, tiếng
động của lời nói chìu theo sở thích, ý muốn của mình, những tiếng động
đó làm ù tai khiến chúng ta không còn nghe được gì nữa hết. Còn những
tiếng động của những đồng tiền, qua công việc làm ăn, tiếng động của
những bước chân vươn lên cách bất chính và chà đạp kẻ khác. Ngoài ra, âm
thanh của những trận cười mãn nguyện, những lời nói say sưa trong chiến
thắng, khi thấy người khác thất bại. Tất cả những tiếng động đó, đã làm
cho chúng ta trở thành những người điếc. Mặc dù vẫn nghe, nhưng không
nghe được những gì Chúa muốn nói qua công việc hằng ngày, qua những
người chung quanh. Chính vì không nghe nên chúng ta cũng trở thành một
người câm, vì lưỡi đã bị trói buộc bởi lợi nhuận của cuộc sống, bởi danh
dự trần gian nầy. Đó là những lúc chúng ta không dám nói sự thật, khi
sự thật đó làm cho chúng ta mất đi một chút lợi nhuận nào đó, có thể về
tiền bạc, hay về danh dự, hoặc địa vị trong xã hội. Đó là vì sự ích kỷ
đã trói buộc con người, trói buộc miệng lưỡi không cho chúng ta nói. Còn
những lúc nóng giận, đưa đến sự ngoan cố, thay vì những lời nói tốt
đẹp, chúng ta lại thốt ra những lời chua cay gắt gỏng. Chính sự ngoan cố
trói buộc miệng lưỡi.
Có
những lần Chúa Giêsu muốn tách rời chúng ta ra khỏi đám đông, khỏi
những tiếng ồn ào đó, khỏi những trói buộc đó để Ngài chữa cho chúng ta
khỏi chứng câm điếc. Chính những lúc trong cuộc sống chúng ta biết lắng
nghe và sống thật với những gì mình nghe. Những lúc chúng ta biết nói
những lời tốt đẹp, yêu thương từ con tim chân thành, nói những lời động
viên an ủi, nói những lời chân thật. Đó là những lúc chúng ta đã để cho
Ngài dẫn đi, tách rời khỏi đám đông và phán: “Hãy mở ra”.
Lạy
Chúa, xin mở tai con để biết lắng nghe tiếng Chúa trong mọi hoàn cảnh.
Xin mở miệng con để con biết nói những lời yêu thương chân thật với anh
em. [Mục Lục]
33. Cái chạm đến của Thiên Chúa
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Cao Luật, OP)
Tai để nghe và miệng lưỡi để ca tụng
Ngày
nay, người ta vẫn gặp những đứa trẻ bị giam hãm trong nỗi cô đơn bởi vì
chúng bị mù, bị câm, bị điếc ngay từ lúc mới chào đời. Nhiệt tâm và kỹ
thuật chuyên môn của các chuyên viên đôi khi cũng đem lại thành công đôi
chút là giúp cho những đứa trẻ tật nguyền này biểu lộ một vài cử chỉ,
bập bẹ được vài tiếng. Tuy vậy, có những đôi mắt, những đôi tai và miệng
lưỡi bị đóng kín: có rất nhiều người, nhiều đôi vợ chồng “không hiểu
được nhau”, “không nói với nhau”! Có biết bao “cuộc đối thoại giữa những
người điếc” đang diễn ra tại các quốc gia, nơi những nhóm người, những
cộng đoàn: người ta không tin nhau, không đón nhận người khác trong nỗi
yếu đuối của họ …
Những
tình trạng này có thể giúp người tín hữu hiểu được ý nghĩa biểu tượng
trong câu chuyện Đức Giêsu chữa lành một người vừa điếc vừa ngọng. Đức
Giêsu nhận thấy rằng đám dân được tuyển chọn nay đã trở nên điếc, không
nghe được lời giảng của Người, và không lắng nghe lời Người mời gọi thay
đổi nếp sống, nên Người du hành sang miền đất thuộc dân ngoại: Tia, rồi
Xi-đon và Thập Tỉnh. Đức Giêsu có mặt ở giữa đám dân không có tai để
nghe lời Thiên Chúa và không có miệng để ca tụng Người. Họ giống như các
ngẫu tượng có mắt có miệng, không nhìn không nói, có mũi có tai, không
ngửi không nghe.
Và đây, một minh hoạ cụ thể về đám dân ngoại này: người ta đem một người vừa điếc vừa ngọng đến với Đức Giêsu.
Đức
Giêsu bắt đầu làm việc. Hình như việc đặt tay không không đủ. Sự dữ lớn
quá. Đức Giêsu kéo riêng người bệnh ra một nơi, đặt ngón tay vào lỗ tai
anh và nhổ nước miếng mà bôi vào lưỡi anh. Người còn ngước mắt lên trời
cầu nguyện, rên một tiếng… Cái ác thật mạnh! Đức Giêsu chiến đấu chống
lại nó, không phải là không khó nhọc; nhưng cuối cùng Người đã chiến
thắng: tai anh đã mở ra, lưỡi anh hết bị buộc lại.
Phép lạ này vừa là việc chữa lành người bệnh, vừa là một Tin Mừng cho dân ngoại, và cũng là một dấu chỉ quý giá cho Hội Thánh.
Chữa lành người bệnh:
Đức Giêsu tái tạo miệng lưỡi và đôi tai của anh, cho chúng hoạt động
được. Như thế, Người bày tỏ quyền năng sáng tạo của Người.
Tin Mừng cho dân ngoại:
Đức Giêsu ban cho họ, như đã ban cho dân Ít-ra-en, đôi tai để nghe lời
Thiên Chúa, và miệng lưỡi để ca tụng Người cách đúng đắn. Tất cả đều
được mời gọi hưởng ơn cứu độ.
Dấu chỉ quý giá cho Hội Thánh:
cử chỉ lấy nước miếng bôi vào tai, và nhất là lời đọc Ép-pha-ta – Hãy
mở ra được nhắc lại mỗi khi cử hành bí tích Thánh Tẩy. Nhân loại vẫn
khép kín nơi chính mình, giờ đây được mở ra và tái lập cuộc đối thoại
với Thiên Chúa của mình.
Như
vậy, Đức Giêsu muốn mọi người trở thành “những người có trách nhiệm”,
những người có khả năng nghe và đi vào cuộc đối thoại đem lại ơn cứu độ
do Giao Ước thiết lập. Trước những thái độ khép kín nơi chính mình –
thái độ của những người giàu có, những người quyền thế, những người kiêu
căng, trước những thái độ vô tâm, tự mãn, ích kỷ, Đức Giêsu vẫn luôn
nói: “Hãy mở ra”. Hãy mở ra để đón nhận ơn cứu độ đích thực, hãy mở ra
để cùng dấn thân với Thiên Chúa …
Hãy mở ra
Người
ta biết nhiều đến bản văn này qua từ ngữ “Ép-pha-ta – Hãy mở ra”. Dĩ
nhiên chủ đề chính của bản văn này là mở ra, nhưng cần phải hiểu là có
nhiều mức độ.
* Đức Giêsu, người chữa lành
Đối
với những người cùng thời với Đức Giêsu, tất cả những cử chỉ do thánh
Mác-cô thuật lại là những cử chỉ thông thường vẫn gặp thấy nơi những
người chữa bệnh: tách riêng bệnh nhân, tiếp xúc thể lý (đặt tay vào
tai), thấm nước miếng và bôi lên người bệnh.
Trong
một xứ sở thuộc dân ngoại, tức là miền Thập Tỉnh, Đức Giêsu xuất hiện
như một người chữa bệnh. Tuy nhiên, dân ngoại nhận ra Đức Giêsu không
giống như những người khác: “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả: ông làm
cho kẻ điếc nghe được và kẻ câm nói được.”
Phép lạ tạo nên hai cuộc cắt đứt:
–
Đức Giêsu có những cử chỉ giống như người khác, nhưng tự căn bản, những
cử chỉ này mang ý nghĩa hoàn toàn khác hẳn. Người thực hiện điều ngôn
sứ I-sai-a báo trước (35,5) theo một ý nghĩa mới.
–
Phép lạ xảy ra tại một miền đất ngoài lãnh thổ Ít-ra-en. Điều này cho
thấy Đức Giêsu muốn mở rộng mặc khải cho toàn thể nhân loại.
Thái độ mở ra của con người
Kẻ
vừa điếc vừa ngọng chính là biểu tượng của tình trạng không có thông
tin, không có hiệp thông. Anh ta không đón nhận được tiếng nói, và cũng
không phát ra được lời nào. Anh ta tựa như một người đã chết, đã bị vùi
lấp và giờ đây anh ta gặp Đức Kitô, Đấng là Lời và là Sự Sống.
Đối
với người bệnh, phép lạ này là một cuộc sinh ra mới, là một cuộc phục
sinh. Anh ta mở ra với sự sống, với thế giới bên ngoài, với những con
người đang sống bên cạnh. Nhận định này cũng tương tự như trường hợp
người mắc bệnh cùi. Do sự can thiệp, do lời cầu nguyện của Đức Giêsu, sự
sống không thể tắt lịm, và nếu sự sống có sự ác bị ngăn lại, thì cũng
được khai thông.
Sự
tái sinh này xảy ra do cuộc tiếp xúc với con người Đức Giêsu (đụng
chạm, nước miếng). Điều này nhấn mạnh đến một kinh nghiệm thiêng liêng.
Sinh ra trong sự sống do Thiên Chúa ban không phải là kết quả của cây
đũa thần điều khiển từ xa. Phải có một sự hiện diện, một cuộc tiếp xúc.
Chính vì vậy, sự nhập thể của Con Thiên Chúa là một yếu tố không thể
tách rời của mặc khải. Chính nhờ sự hiện diện của Đức Giêsu mà nhân loại
yếu đuối có thể chạm đến và cảm được điều thiêng thánh (Thánh Ép-rem).
Đến với dân ngoại hôm nay
Ngày
nay cũng như hôm qua, các Hội Thánh của chúng ta, thân thể của Đức Kitô
cũng đang du hành sang các miền đất của dân ngoại. Thay vì Tia, Xi-đon,
Thập Tỉnh là những tên gọi mới.
Khắp
nơi, những người đang vây quanh chúng ta chẳng có tai để nghe lời Thiên
Chúa, chẳng có miệng lưỡi để nói lên lời ca tụng Thiên Chúa.
Hãy
nhìn vào đám đông này với niềm hy vọng chắc chắn rằng họ không ở xa ơn
cứu độ. Họ chờ đợi Đức Kitô đến trong chúng ta để chạm vào tai họ, và
cởi dây đang buộc lưỡi họ. Khi ấy, sẽ có nhiều tiếng nói vang lên để
cùng chúng ta ca tụng Thiên Chúa, miễn là chúng ta để cho Thiên Chúa
chạm đến, miễn là tai chúng ta mở ra để nghe lời Thiên Chúa, miễn là
lưỡi chúng ta đưa ra để đón nhận bánh từ trời xuống.
Vì
vậy, hãy mở ra để lắng nghe và đón nhận những giáo huấn Tin Mừng! Hãy
mở ra để nói lên lòng tin cùng với tất cả cuộc sống! Hãy mở ra để môi
miệng thốt lên lời kinh “Lạy Cha chúng con”. Được như thế, đời sống của
chúng ta sẽ trở nên một lời nói sống động, và sẽ hoàn toàn quy hướng về
Đức Giêsu Kitô.
Và
khi ấy, người khác cũng kinh ngạc mà thốt lên: “Ông ấy làm gì cũng tốt
đẹp cả: ông làm cho kẻ điếc nghe được và kẻ câm nói được.”
Lạy Chúa,
chúng con cảm tạ Chúa cho chúng con được sống
hôm nay và ngày mai
cũng như hôm qua và mỗi ngày
trong ân sủng của Chúa,
trên mặt đất, với bánh ăn và ánh sáng,
với những con người vây quanh.
Chúng con cảm tạ Chúa
vì chúng con đang sống ở đây và lúc này,
và được cảm nhận cả nỗi buồn lẫn niềm vui.
Chúng con cầu xin Chúa
để dù tương lai hay sự chết
cũng không tách rời chúng con khỏi Đức Giêsu Kitô,
khỏi tình yêu của Chúa
đối với con người
cũng như đối với mặt đất.
H.Oosterhuisn
34. Ephata: Hãy mở ra
(Suy niệm của Lm. Nguyễn Hữu Thy)
Nếu
chúng ta quan sát kỹ, chúng ta sẽ thấy rất ít chỗ trong Phúc Âm còn lưu
truyền lại tiếng Aramäisch, tiếng mẹ đẻ của Ðức Giêsu, như trong bài
Phúc Âm hôm nay: “Effata: Hãy mở ra!” Tại sao người ta lại lấy tiếng đó
làm quan trọng và lưu truyền lại cho tới ngày nay? Phải chăng người ta
còn lưu truyền tiếng đó lại, vì cho rằng nó có một sức mạnh có thể chữa
lành các tật bệnh, như thể một tiếng thần chú vậy? Dĩ nhiên là không
phải thế!
Cũng
như chính Ðức Giêsu đã không đến trong thế gian để chữa lành tất cả mọi
bệnh tật một cách cách có hệ thống, Giáo Hội cũng không cho mình có sứ
mệnh như một cơ sở nghiên cứu các phương pháp chữa bệnh một cách kỳ lạ.
Vì thế, xưa kia khi Ðức Giêsu chữa lành một bệnh nhân tìm đến với Người,
là chỉ muốn qua đó nhắc cho con người đến một sự chữa lành khác quan
trọng và cần thiết hơn bội phần, một sự chữa lành có liên hệ với sự
tương quan giữa con người với nhau và giữa con người với Thiên Chúa.
Cũng vì thế Người đã chữa lành người câm và điếc mà Người đã gặp trên
đường đi.
Trong
cuộc sống xã hội hằng ngày, nhiều người đã từ từ trở nên tư lự ít nói
và cuối cùng thành câm luôn, dĩ nhiên không vì bộ phận phát âm của họ bị
bệnh, nhưng vì họ phải sống trong một hoàn cảnh bất thuận lợi: họ nói
mà không một ai thèm để ý lắng nghe. Ðó là một thứ bệnh câm phát xuất từ
thái độ bịt tai giả điếc của những kẻ khác. Bởi vì những người sống bên
cạnh tôi chỉ biết có mình họ và họ tự đóng khung trong chính con người
của họ, nên mọi cố gắng tìm thông tin đối thoại của tôi trở thành vô
ích. Tôi có nói cũng chỉ nói để mình tôi nghe. Tiếng nói của tôi chỉ là
tiếng nói trong sa mạc của tình cảm chết, không có tiếng vọng, không có
tiếng trả lời! Từ từ tôi trở thành câm, quên mất tiếng nói của loài
người. Quả thực đây là một căn bệnh mà các vi khuẩn của nó ít nhiều đang
đồn trú trong mỗi người chúng ta.
Quả
vậy, thường chỉ do một sự hiểu lầm nho nhỏ, một sự khác biệt ý kiến hay
một sự bị làm tổn thương nho nhỏ, bỗng nhiên cả toàn bộ những tương
quan và tình nghĩa thân thiết trong cuộc sống chồng vợ, cuộc sống gia
đình hay cuộc sống xứ đạo hoàn toàn bị đóng băng, bị tê liệt hay bị sụp
đổ. Lý do là vì những người trong cuộc muốn giữ thái độ câm nín và giả
điếc, chứ không muốn mở miệng để nói với nhau và mở tai để nghe tiếng
nói của nhau nữa, hầu cùng nhau tìm ra nguyên nhân đã gây ra cớ sự và
giải tỏa đi những vướng mắc. Hoặc mỗi người đều chỉ muốn bày tỏ quan
điểm của mình và khư khư bảo thủ quan điểm đó, chứ không còn muốn kiên
nhẫn lắng nghe quan điểm của kẻ khác để tìm ra một dung hòa nào đó!
Nếu
thành thật với lương tâm, lắm lúc chúng ta phải tự cảm thấy hổ thẹn với
chính mình, bởi vì chúng ta đã không rộng lượng với nhau; bởi vì chúng
ta thường chỉ nghĩ đến mình, đến lợi ích tư riêng của mình mà thôi!
Nhưng
ai sẽ có thể chữa lành chứng bệnh câm và điếc này của chúng ta? – Xin
thưa, không có ai cả! Ðức Giêsu cũng không! Ðức Giêsu chỉ có thể chỉ cho
ta con đường dẫn tới sự chữa lành căn bệnh! Người chỉ cho chúng ta cách
thức có thể giúp chúng ta tự giải thoát mình khỏi chứng câm và điếc
kia: “Effata! Hãy mở ra!” Ðức Giêsu chỉ có thể giúp ta phương pháp:
“Effata! Hãy mở ra!” còn chính hành động “mở ra” thì chúng ta phải tự
làm lấy. Chúng ta phải tự mở rộng lòng mình ra. Chúng ta phải tự mở rộng
sự quảng đại của mình ra. Chúng ta cần phải tự bắc nhịp cầu nối lại với
người khác. Chúng ta cần phải tự giải thoát mình khỏi sự ích kỷ hẹp
hòi, khỏi sự tự tôn tự đại, và biết can đảm lắng nghe kẻ khác.
Những
ai không muốn cố gắng tập cho mình có thói quen biết quan tâm đến ý
kiến người khác, thì làm sao họ có thể nghe được tiếng Chúa? Bởi vì
tiếng Chúa luôn luôn âm thầm nhỏ nhẹ, đến nỗi rất dễ bị các tiếng nói ồn
ào khác xuất phát từ môi trường sống chung quanh hay bởi chính nội tâm
bất ổn của chúng ta lấn át đi và không thể nghe được nữa
Nếu
chúng ta tìm cách giả điếc làm ngơ trước tiếng Chúa, trước tiếng lương
tâm mình, hoặc chúng ta không còn muốn lắng nghe người đồng loại, không
muốn giao tiếp với họ nữa, chúng ta sẽ trở thành câm và điếc, chúng ta
sẽ trở nên bệnh hoạn và cần phải được chữa lành.
“Effata!
Hãy mở ra!” Tất cả chúng ta cần phải mở rộng cửa lòng mình ra cho Thiên
Chúa và cho người đồng loại. Chúng ta cần phải giải thoát mình khỏi sự
cô lập của chính bản thân và nối lại mọi quan hệ với Thiên Chúa và với
những người khác. Ðó là con đường dẫn tới sự chữa lành căn bệnh bất trị
câm điếc của chúng ta.
“Lạy
Chúa, xin hãy mở lòng và môi con, đề miệng con cao rao lời ngợi khen
Chúa! Xin Chúa hãy mở miệng con ra để con ca ngợi Chúa, và xin hãy ban
cho con một Thần Khí mới”. Amen. [Mục Lục]
35. Lắng nghe – Gm. Arthur Tonne
Một
công ty xây cất lớn đang vẽ sơ đồ để xây một toà nhà mới. Năm kỹ sư trẻ
và một kiến trúc sư làm việc trên bản thiết kế, họ đang bàn luận về
những phương cách sắp xếp một phần nào đó của toà nhà. Khi một người
trong nhóm đột nhiên đề nghị một điều anh nghĩ là một phương cách mới để
thi hành. Những người khác nhìn anh đầy vẻ ngạc nhiên. Người trưởng
nhóm phải trả lời anh rằng ý kiến của anh đã có người đề nghị rồi, đã
cứu xét và đã bị bác bỏ. Điều gì xảy ra vậy. Người kỹ sư trẻ này đã
không lắng nghe ý tưởng đó lần đầu tiên được đề nghị. Anh không nắm được
vấn đề. Kết quả là anh không được thăng cấp, anh không được tăng lương.
Anh đã phải trả cái giá không lắng tai nghe.
Rất
khó nhận ra được biết bao người không lắng tai nghe. Đó là một lỗi rất
thông thường đến nỗi nhiều trường cao đẳng có mở những lớp gọi là: “Viện
lắng nghe” để tìm ra và chữa trị những nguyên do lắng nghe kém.
Chúng
ta vừa nghe Chúa Giêsu chữa người không thể lắng nghe, vì họ điếc. Anh
là một trong hàng triệu người điếc hay lãng tai. Có hàng triệu người
khác có tai thính, nhưng họ không nghe, vì không lắng tai nghe. Vả lại,
trong mọi lãnh vực đời sống, lắng tai nghe rất quan trọng.
Đời
sống gia đình sẽ hạnh phúc hơn nhiều nếu mọi người biết lắng tai nghe,
không phải với cái ý là để người khác nói nhưng là cố gắng nghe được
điều người khác muốn nói. Sự thông cảm không phải là đường một chiều.
Nói và lắng nghe đúng cách sẽ giúp hai người hôn phối chia sẻ không chỉ
với ý tưởng và sự việc, mà còn với cảm nghĩ nữa. Cố gắng nghe những gì
người khác cảm xúc cũng như những gì họ nói.
Dĩ
nhiên con cái cần lắng nghe cha mẹ, nhưng cha mẹ cũng cần lắng nghe con
cái mình. Hãy bình tĩnh nghe con trai, con gái bạn nghĩ gì, cảm gì.
Rất
thường gặp một học sinh bỏ mất lời giảng nghĩa, vì em không chăm chú
nghe ông thầy. Cùng lúc ấy ông thầy cũng phải lắng nghe khi học sinh trả
lời hoặc đặt câu hỏi.
Lắng
nghe một cách khôn ngoan rất quan trọng ở đây, trong nhà thờ. Lời Chúa
nói những gì? Ý nghĩa của nó ra sao. Điểm chính yếu của bài giảng là gì?
Hôm nay bạn có thể gồm tóm sứ điệp của chúng ta trong hai chữ “lắng
nghe”.
Chúng
ta cần nói với Chúa trong kinh nguyện. Nhưng chúng ta cũng phải lắng
nghe Chúa. Ít phút thing lặng sau khi rước lễ là lý tưởng để lắng nghe
điều Chúa nói.
Hãy
tập lắng nghe người cô đơn, người phiền muộn, người lo lắng. Với nhiều
người, liều thuốc hiệu nghiệm nhất, món quà quí giá nhất là có ai đó
thực sự lắng nghe nỗi phiền muộn cũng như nỗi vui mừng của họ.
Trong
và qua Thánh Lễ, cũng chính Đức Giêsu, Đấng làm cho người điếc được
nghe, sẽ giúp bạn và tôi học nghệ thuật như Chúa Kitô, để chân thành
lắng nghe.
Xin Chúa chúc lành bạn. [Mục Lục]
36. Hãy mở ra – Noel Quesson.
Một
ông già nổi tiếng là hiểu rộng. Ông học hành rất ít nhưng lại có kiến
thức uyên bác. Nhiều người tới thăm ông và bàn luận với ông về nhiều vấn
đề cao xa. Trong số đó, có một giáo sư nổi tiếng, cũng ngạc nhiên về
ông và đặt câu hỏi:
– Ông lấy những hiểu biết đó ở đâu ra vậy? Tôi không thấy cuốn sách nào viết như thế.
Ông già đáp:
–
Hàng ngày tôi đọc ba cuốn sách mà bất cứ ai cũng có thể đọc. Cuốn thứ
nhất là những việc Chúa làm quanh tôi. Cuốn thứ hai là lương tâm của
tôi. Và cuốn thứ ba là Kinh Thánh.
Đúng
như ông già nói, những điều kỳ diệu có sẵn quanh ta, ai cũng có thể
nhìn, ai cũng có thể nghe và nói về những điều kỳ lạ này. Nếu chúng ta
không hiểu, là vì chúng ta không vận dụng ngũ quan và không muốn suy
nghĩ tìm tòi. Chính Chúa Giêsu cũng nhiều lần phàn nàn về các môn đệ;
Sao các con tối dạ thế? Có mắt mà không xem, có tai mà không nghe. Và
chúng ta cần được Chúa chữa trị như Chúa đã chữa người câm điếc mà Tin
Mừng mới kể.
Đây
là một bệnh nhân thuộc vùng Siđon, dân ngoại bang. Sau một thời gian
dài Chúa hoạt động ở Galilê, có một vài thành công nhưng cũng gặp nhiều
thất bại. Một trong những thất bại đó, là bài diễn văn về bánh hằng
sống, đa số dân chúng và các môn đệ không tiếp thu, họ đã bỏ Chúa mà đi.
Chúa quay sang các dân ngoại bang, những người chưa biết Chúa nhưng có
thiện chí, chỉ cần Chúa khai quang, họ sẽ nghe được Lời Chúa và biết lên
tiếng ca ngợi Chúa.
Chúa
chữa người câm điếc như thực hiện một bí tích. Cũng có một cử chỉ và
một lời nói. Chúa đưa anh ra xa đám đông, chạm vào tai và lưỡi anh ta.
Chúa ngước nhìn trời, cầu nguyện rồi nói: Hãy mở ra. Và anh khỏi câm
khỏi điếc. Phép lạ nào cũng do niềm tin của người xin. Nhưng phép lạ
cũng do sức mạnh từ thân mình Chúa Giêsu phát ra. Như các bí tích chúng
ta chịu bây giờ, cũng là sự tiếp xúc giữa người lãnh nhận với vị chủ sự,
đại diện Hội Thánh. Và có khi tiếp cận chính Chúa Giêsu, như bí tích
Thánh Thể. Đó cũng là Đức Giêsu đã xuôi ngược trên các nẻo đường Do Thái
xưa. Nhưng ít khi ta thấy phép lạ, vì niềm tin của ta còn yếu kém.
Chuyện
người câm điếc được lành hôm nay cũng là một ẩn dụ. Vì vậy Chúa chữa
bệnh với một lệnh truyền. Hãy mở ra. Lệnh này không phải nói tới cái tai
và cái lưỡi, nhưng nói với người bệnh. Bệnh câm điếc thể xác là một
khuyết tật ngoài ý muốn. Nhưng bệnh câm điếc tinh thần thì có thể là một
lựa chọn của người bệnh. Có những lúc chúng ta không muốn nghe Lời Chúa
nói trong tâm hồn, hay dạy dỗ ta qua Tin Mừng, có lúc chúng ta chẳng
khác gì người câm điếc. Chúng ta mất khả năng giao tiếp với Chúa và với
anh em. Chúng ta cần cầu xin Chúa, để Chúa chạm tới ta và nói với ta:
Hãy mở ra, và chúng ta khỏi câm điếc, lại tiếp nối sự hiệp thông với
Chúa, và anh chị em trong ân sủng và trong cuộc sống bác ái.
Lạy
Chúa, xin chữa con khỏi câm khỏi điếc, xin cho con biết lắng nghe Lời
Chúa, biết chia sẻ cuộc sống với anh chị em, biết nhiệt thành lên tiếng
ca ngợi Chúa và loan báo Tin Mừng Cứu độ cho mọi người. [Mục Lục]
37. Câm điếc.
Trên một tờ báo, người ta đọc được một lời kinh cầu cho những người câm và điếc như sau:
–
Lạy Chúa, nỗi đau khổ mà những người câm điếc phải gánh chịu, đó là
thiên hạ coi họ như những kẻ chuyên môn gây phiền hà. Kết quả là họ
thường phải xa lánh bạn bè và ngày càng trở nên khép kín. Vì thế, xin
Chúa hay xót thương nhìn đến họ.
Lời
kinh trên đây giúp chúng ta hiểu rõ hơn đoạn Tin Mừng hôm nay, cũng như
hiểu được niềm vui của người câm điếc được Chúa chữa lành, bởi vì đây
là lần đầu tiên trong đời anh ta nghe được và nói được. Vậy tại sao Chúa
lại chữa lành cho anh ta?
Lý do thứ nhất
là vì qua việc chữa lành này, Ngài hoàn tất những dấu chỉ mà tiên tri
Isaia đã nói đến để giúp dân chúng nhận ra Đấng Thiên sai, đó là kẻ điếc
được nghe và người câm nói được.
Lý do thứ hai
là qua việc chữa lành này, chúng ta thấy được lòng thương xót của Ngài.
Thực vậy, người câm điếc thường mặc cảm khi tiếp xúc. Họ không hiểu gì
cả nên cảm thấy như mình đứng bên lề những sinh hoạt của cuộc sống. Vì
thế, khi dẫn anh ta ra khỏi đám đông, Chúa Giêsu đã biểu lộ lòng thương
xót thực sự của Ngài đối với anh.
Sau cùng, lý do thứ ba
đó là qua việc chữa lành này, chúng ta tìm thấy được niềm hy vọng. Thực
vậy nhiều người trong chúng ta mặc dầu không câm và điếc về thể xác,
nhưng lại câm và điếc về mắt tinh thần.
Chẳng
hạn như họ không bao giờ nghe thấy tiếng Chúa nói với họ qua lương tâm,
qua mười điều răn, qua Kinh Thánh, nhất là Phúc âm, qua Giáo hội cũng
như qua những dấu chỉ của thời đại. Họ là những kẻ điếc về phương diện
thiêng liêng.
Tiếp
đến họ là những kẻ khô khan nguội lạnh, chẳng bao giờ biết thân thưa
với Chúa qua những tâm tình cầu nguyện, cũng như không bao giờ mở miệng
lên tiếng bênh vực Chúa và Giáo hội. Họ là những kẻ câm về phương diện
thiêng liêng.
Còn
chúng ta thì sao? Nếu như chẳng may chúng ta rơi vào tình trạng trên,
nghĩa là chúng ta cũng đã là những người câm và nhưng kẻ điếc về phương
diện thiêng liêng, thì chúng ta hãy tìm kiếm Chúa và cùng Ngài bước ra
khỏi đám đông để được tận hưởng đôi chút thời gian gắn bó với Ngài, đồng
thời tạo điều kiện thuận lợi cho Ngài mở tai và mở miệng chúng ta.
Nói
cụ thể hơn, đoạn Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta hãy cộng tác với
Chúa trong việc chữa lành bệnh câm điếc thiêng liêng nơi chúng ta.
Tóm
lại, qua đoạn Tin Mừng vừa nghe chúng ta nhận biết Ngài chính là Đấng
Thiên sai mà tiên tri Isaia đã loan báo từ hàng trăm năm về trước. Hơn
nữa chúng ta còn nhận biết được lòng thương xót của Ngài. Ngài đưa người
câm điếc ra khỏi đám đông để chữa lành, bởi vì Ngài không muốn biến
người ấy trở thành trò cười cho thiên hạ, nhưng Ngài muốn tiếp xúc thân
mật với anh ta.
Cuối
cùng chúng ta xin Chúa chữa lành câm điếc thiêng liêng mà chúng ta đang
mắc phải để nhờ đó, chúng ta biết lắng nghe tiếng Chúa cũng như biết
thân thưa cùng Chúa qua những tâm tình cầu nguyện. [Mục Lục]
38. Câm và điếc.
Tôi
đã đọc một câu sau đây trong một cuốn sách: “Yếu tố đầu tiên trong một
cuộc đối thoại là sự thật, thứ hai là có lương tri, thứ ba là tính hài
hước vui vẻ, và cuối cùng là sự hóm hỉnh thông minh”. Nhưng làm sao mà
một người có thể đối thoại với người khác bằng miệng, nếu như anh ta vừa
câm lại vừa điếc.
Bài Tin Mừng hôm nay thuật lại câu chuyện Chúa Giêsu chữa lành cho một người câm điếc.
Những
người câm điếc thì không thể giao tiếp bằng miệng với chúng ta, bởi vì
họ không nghe được và không nói được. Họ chỉ có thể giao tiếp qua các cử
chỉ và dấu hiệu. Nhiều người có mặc cảm tự ti vì khuyết tật của họ.
Nhiều người tàn tật cảm thấy xấu hổ và tránh né mọi người, vì sợ người
khác cười nhạo khuyết tật của họ. Tôi tin là Chúa Giêsu hiểu rõ điều
này, và vì thế Chúa đã đưa người câm điếc ra khỏi đám đông trước khi
Chúa chữa cho anh ta.
Tuy
nhiên, những người câm điếc không chỉ là những người thiếu khả năng nói
và nghe. Chúng ta cũng có thể gặp thấy những người câm điếc về mặt xã
hội. Họ là những người mà chúng ta không muốn nói chuyện, họ là những kẻ
thấp cổ bé miệng, không có tiếng nói, không có thế lực và ảnh hưởng
trong xã hội ngày nay. Họ có nói cũng chẳng có ai thèm lắng nghe họ.
Giúp đỡ những con người phận nhỏ như thế là một cách chúng ta cám ơn
Thiên Chúa, vì những ơn huệ lớn lao chúng ta đã nhận được. Hơn nữa,
chúng ta cũng nên xét mình xem chúng ta thường sử dụng khả năng nghe và
nói của mình như thế nào, để phụng sự Thiên Chúa và tha nhân hay đã lạm
dụng nó?
Dù
chúng ta có thể nghe và nói được, nhưng có thể chúng ta lại câm và điếc
đối với những lời của Thiên Chúa phán dạy. Chúng ta câm điếc khi không
giúp đỡ, không đáp ứng lại trước những nhu cầu cấp thiết của những người
lâm cảnh túng quẫn, khi chúng ta có khả năng, nhưng đã giả tảng làm
ngơ, không nghe thấy những tiếng cầu cứu của tha nhân. Chúng ta cũng lạm
dụng miệng lưỡi khi vu khống hay nói xấu người khác, khi chúng ta phá
hủy tiếng tốt của người khác qua những lời nói dối trá, gièm pha. Bạn có
nhận ra những dấu hiệu câm điếc như thế nơi chính bạn hay không?
Lạy
Chúa Giêsu, xin chữa lành tật câm điếc của con đối với lời của Chúa.
Xin mở miệng con để con loan báo Tin Mừng của Chúa cho mọi người con gặp
gỡ hàng ngày. [Mục Lục]
39. Phép lạ.
Các
tác giả sách Tin Mừng đã ghi lại cho chúng ta những phép lạ của Chúa
Giêsu. Nói đến các phép lạ tức là nói đến những điều lạ lùng, khác
thường mà Thiên Chúa đã làm để bày tỏ hay minh chứng một điều gì. Thực
vậy, mỗi phép lạ đều bày tỏ cho thấy quyền năng của Thiên Chúa. Ngài là
chủ tể vạn vật trời đất, Ngài quyền phép vô cùng. Ngài có thể làm được
mọi sự. Ngài là chủ tể của sự sống, Ngài là Đấng ban sự sống, Ngài mạnh
hơn sự chết và tất cả những gì loan báo sự chết. Đàng khác, mỗi phép lạ
còn cho thấy Thiên Chúa là Đấng thiện hảo, Ngài yêu thương con người và
muốn cứu giúp con người. Các phép lạ Chúa Giêsu làm cũng trong ý hướng
đó, Ngài làm những phép lạ thường là vì lòng thương, như thương người
bệnh tật, thương người đói khát, thương người đau khổ, thương gia đình
có người chết… Do đó, chúng ta có thể nói: Chúa Giêsu đã đến cho người
ta thấy tình thương Thiên Chúa yêu thương loài người, và Ngài chứng tỏ
tình thương ấy bằng cách giúp đỡ loài người.
Nhưng
tình thương của Thiên Chúa không phải chỉ giúp đỡ đời sống thể xác của
con người mà còn muốn cứu giúp cả con người toàn diện. Vì thế, những
phép lạ của Chúa Giêsu còn có ý nghĩa sâu xa hơn, đó là những dấu chỉ
của ơn cứu độ mà Ngài đem đến cho nhân loại, Chẳng hạn, khi chữa cho
những người bại liệt, Ngài cho thấy Ngài có quyền tháo gỡ con người khỏi
những ràng buộc của tội lỗi. Khi làm cho người mù sáng mắt, Ngài cho
thấy Ngài là ánh sáng thật cho người ta nhìn ra “Đấng cứu độ”. Khi hóa
bánh ra nhiều cho hàng ngàn ngươi ăn no. Ngài cho thấy Ngài là bánh hằng
sống đem lại sự sống muôn đời cho con người… Còn phép lạ chữa người câm
điếc kể lại trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa muốn cho mọi người thấy và
biết điều gì?
Trước
hết, chúng ta thấy cách hành động của Chúa Giêsu trong trường hợp này
hơi khác thường, kỳ lạ: Chúa đưa người ấy ra xa đám đông, đặt ngón tay
vào tai người ấy, lấy nước bọt thoa vào lưỡi người ấy, rồi Chúa ngước
mắt lên trời, thở dài và bảo người ấy: “Epphata” nghĩa là “Hãy mở ra”,
kết quả: tai người ấy mở ra, nút buộc lưỡi người ấy được cởi ra, và
người ấy nói được rõ ràng. Trong Tin Mừng chúng ta rất ít khi gặp trường
hợp Chúa chữa bệnh một cách “vất vả” và khác thường như vậy. Những cử
chỉ bên ngoài Chúa làm ở đây chỉ là để thúc đẩy lòng tin bên trong nơi
người câm điếc mà thôi. Bởi vì đối với người câm điếc, không nghe được,
không nói được, nên không còn cách nào khác hơn là chạm vào tai vào lưỡi
người ấy. Theo quan niệm thời đó, người ta gán nguyên nhân bệnh tật cho
ma quỷ: người câm là người bị quỷ câm cột lưỡi lại, Chúa thoa nước bọt
vào lưỡi rồi phán một lời, tức thì nút cột lưỡi được tháo ra, cho thấy
Ngài thắng được quyền lực của Sa tan để giải phóng con người.
Một
điều đặc biệt nữa: Chúa Giêsu đã đưa người bệnh ra xa đám đông để chữa,
bây giờ Ngài lại truyền cho người ta (người câm điếc và cả những người
đã đưa người câm điếc tới) không được nói ra với ai. Chúng ta thấy chỉ
thị này có vẻ kỳ cục, vì Ngài đã chữa cho người câm điếc này nói và nghe
được, rồi lại cấm không được nói ra với ai thì làm sao cấm được? Làm
sao nén được niềm vui của người đã được ơn lạ? Và làm sao nén được niềm
vui của đám đông đã chứng kiến chuyện lạ? Bằng chứng là Ngài bảo người
ta đừng nói thì người ta lại càng rao truyền mạnh hơn.
Đây
là vấn đề về “bí mật Đấng Thiên Sai”. Tin Mừng nhiều lần kể lại lời căn
dặn giữ kín này sau các phép lạ chứ không phải chỉ có phép lạ hôm nay
mà thôi, chẳng hạn Chúa cấm ma quỷ không được nói ra Ngài là ai, cấm
những người đã được hưởng phép lạ hoặc chứng kiến không được nói ra, cấm
các môn đệ không được nói ra Ngài là ai… Chúng ta có thể trả lời như
sau: trong khung cảnh tâm lý của dân Do Thái lúc ấy, lòng háo hức mong
chờ một Đấng Thiên Sai giải phóng họ khỏi đế quốc Rôma rất mãnh liệt,
nên thấy Chúa Giêsu có uy quyền như thế, họ rất dễ ngộ nhận. Bởi vậy,
Chúa căn dặn không được nói ra, vì chưa đến lúc có thể nói thẳng ra
được, phải chờ cho đến lúc Ngài chết trên thập giá rồi mới có thể rao
giảng, công bố cho mọi người biết Ngài là Đấng Thiên Sai mà không còn
ngộ nhận nữa. Nói ngắn gọn: Chúa yêu cầu người câm điếc và những người
chứng kiến không được nói ra cho ai biết để người ta khỏi hiểu lầm ý
nghĩa của những phép lạ, cho rằng Ngài đến để cứu vớt người ta về mặt
chính trị hoặc kinh tế, trong khi sứ mạng của Ngài không phải ở những
khía cạnh đó.
Phép
lạ là những sự lạ lùng để minh chứng quyền năng và tình thương của
Thiên Chúa, đồng thời khơi dậy niềm tin hoặc củng cố niềm tin cho con
người. Nhưng chúng ta hãy nhớ: một lòng tin chỉ dựa vào phép lạ là một
lòng tin còn non nớt, yếu đuối và bồng bột, dễ thay đổi. Một lòng tin
vững chắc không lệ thuộc vào những gì tai nghe mắt thấy, nhưng chỉ dựa
vào lời Chúa, như Chúa Giêsu đã nói với tông đồ Tôma: “Hỡi Tôma. Anh
thấy Thầy nên anh tin, nhưng phúc cho những ai không thấy mà tin”.
Ngày
xưa cũng như ngày nay, phép lạ không phải là cách thế thường xuyên và
rõ ràng nhất để làm chứng về Chúa Kitô và về đạo của Ngài. Có những cách
chắc chắn hơn để làm chứng, đó là niềm tin chân thành, can đảm và vui
tươi của người Kitô, là đời sống bác ái và lòng yêu thương của người
Kitô, là sự quên mình xả thân vì người khác theo gương Chúa Kitô. Xin
Chúa cho chúng ta luôn tin tưởng và sống được như thế để làm chứng cho
Chúa. [Mục Lục]
40. Câm điếc.
Chúng
ta thường bảo: Không ai có thể sống cô độc lẻ loi một mình, như một hòn
đảo giữa biển khơi, hay như một pháo đài biệt lập. Trái lại, chúng ta
sống là sống với người khác, trong một cộng đồng, trong một xã hội. Và
để cuộc sống chung này được tốt đẹp, chúng ta cần phải tạo lấy những mối
liên hệ đầy yêu thương và cảm thông. Tuy nhiên, muốn tạo được những mối
liên hệ đầy yêu thương và cảm thông, chúng ta cần phải nói cho nhau
nghe, cũng như cần phải nghe nhau nói.
Trước
hết là hãy nói cho nhau nghe. Ngôn ngữ và tiếng nói chính là phương
tiện Chúa đã trao ban để chúng ta truyền đạt những ý nghĩ, những tư
tưởng, những ước muốn cho người khác, nhờ đó họ sẽ hiểu chúng ta và cảm
thông với chúng ta hơn. Thế nhưng, chúng ta không phải chỉ biết nói, mà
còn phải biết nghe. Có biết nghe người khác nói, chúng ta mới ghi nhận
được những ý kiến và đóng góp của họ. Bằng không, chúng ta chỉ là những
kẻ độc thoại, nói một mình mà chẳng biết có ai lưu tâm đến hay không.
Chính vì thế, việc biết nghe nhau nói cũng quan trọng không kém việc
biết nói cho nhau nghe. Nói và nghe là những phương tiện, những khả năng
giúp chúng ta liên hệ với người khác, nhờ đó tạo được một sự cảm thông
chân thành. Nếu không có những phương tiện này, nếu không có những khả
năng này, chúng ta sẽ phải mãi mãi sống trong sự cô độc lẻ loi và bị
loại trừ. Người câm điếc qua đoạn Tin Mừng vừa nghe, đã lâm vào một tình
cảnh bi đát. Anh ta đau khổ biết bao vì không được nói với ai, cũng như
chẳng được nghe ai nói với mình. Anh ta không thể hiểu người khác và
người khác cũng khó mà hiểu được anh ta. Cảm thông tình cảnh bi đát ấy,
Chúa Giêsu đã chữa anh ta khỏi câm và điếc, để anh được trở lại với cuộc
sống xã hội, cuộc sống với người khác. Kể từ nay, anh ta có thể liên hệ
với mọi người mà không còn tự ti mặc cảm nữa.
Trong
phạm vi thiêng liêng cũng vậy, chúng ta không thể sống cô độc lẻ loi,
trái lại, chúng ta còn sống với Chúa và với anh em. Vì thế, rất có thể
lúc này, mặc dù chúng ta không câm điếc về phần xác nhưng biết đâu chúng
ta lại câm điếc về phần hồn, một sự câm điếc thiêng liêng. Chúng ta câm
điếc khi lặn ngụp trong tội lỗi, không còn lắng nghe tiếng Chúa nói với
chúng ta qua lương tâm, qua thiên nhiên, cũng như qua những biến cố xảy
đến trong cuộc sống. Chúng ta câm điếc khi không còn dâng lên Chúa lời
chúc tụng và cảm tạ tình thương Ngài đã dành cho chúng ta. Chúng ta câm
điếc khi con tim đã trở nên chai đá, không còn biết rung động trước nỗi
khổ đau của người khác. Chúng ta câm điếc khi không còn lắng nghe, cũng
như không còn nói được những lời an ủi và khích lệ người khác. Chúng ta
câm điếc khi tự coi mình là một ốc đảo, chỉ biết sống cho riêng mình và
tệ hơn nữa, coi người khác là như hỏa ngục, là như một sự quấy rầy và
phiền nhiễu.
Bởi
đó, xin Chúa hãy mở miệng và mở tai chúng ta, để chúng ta biết lắng
nghe và loan truyền lời Chúa, cũng như biết chia sẻ nỗi khổ đau với
những người chung quanh. [Mục Lục]
41. Câm điếc – Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng.
Những
công việc và phép lạ Chúa Giêsu làm khi ở trần gian, thường có nhiều ý
nghĩa. Chúa đã làm một công đôi ba việc, hay nhất cử lưỡng tiện. Chẳng
hạn như phép lạ chữa người câm điếc kể lại trong bài Tin Mừng hôm nay.
Chúa đã làm một cách trịnh trọng khác thường. Những lần khác Chúa chỉ
nói một tiếng hay làm một cử chỉ đơn sơ như đụng chạm tới, đặt tay trên
đầu bệnh nhân hoặc cầm tay người chết… thế là phép lạ đã được thực hiện.
Vậy mà đối với người câm điếc này, cách Chúa làm có vẻ phiền phức hơn.
Những cử chỉ phiền phức ấy đều có ý nghĩa tượng trưng của chúng.
Trước hết, Chúa đưa người câm điếc ra khỏi đám đông.
Vì Chúa không muốn cho dân chúng phấn khởi quá đáng, có thể gây nên bạo
động; đồng thời Chúa cũng không muốn cho họ hiểu lầm những cử chỉ tượng
trưng của Ngài. Phép lạ này xảy ra ở miền Thập tỉnh, là nơi có nhiều
người ngoại giáo ở lẫn lộn với người Do thái, nên chắc chắn họ không
hiểu được ý nghĩa tượng trưng của việc Chúa làm và như thế họ sẽ cho
Ngài là một thầy phù thủy cao tay, dùng phù phép và thần chú để chữa
bệnh. Hơn nữa, việc Chúa đưa người câm điếc ra khỏi đám đông, còn dạy
chúng ta sự khôn ngoan, kín đáo và khiêm tốn.
Thứ hai, Chúa xỏ ngón tay vào tai người câm điếc.
Đối với những người nghe được thì bao giờ Chúa cũng dùng lời nói để đòi
điều kiện đức tin. Còn đối với người điếc thì cần phải có cử chỉ. Cử
chỉ sẽ gây nên công hiệu làm nảy nở lòng tin để tin vào quyền phép Đấng
làm phép lạ. Việc Chúa xỏ ngón tay vào tai người câm điếc tượng trưng
cho sức mạnh Thiên Chúa. Chúa đặt tay vào tai để chuyển thông một sức
linh diệu, một sự nhạy bén, để họ có thể nghe thấy tiếng Chúa cách dễ
dàng.
Thứ ba, Chúa bôi nước bọt vào lưỡi người câm điếc.
Có vẻ mất vệ sinh? Cứ sự thường nước bọt có chứa nhiều vi trùng, nhất
là nước bọt của người bệnh. Nhưng đối với Chúa là Đấng tạo dựng con
người và kể cả những vi trùng kia thì không có gì là mất vệ sinh. Chúa
dùng một chút nước bọt như vậy để cho bệnh nhân ngoại giáo này nhận ra
một cử chỉ uy quyền của Chúa sắp làm. Bệnh nhân này bị câm điếc nên cách
liên lạc với anh ta chỉ còn bằng cử điệu mà thôi, nên dễ hiểu Chúa
Giêsu đã làm cử chỉ này để lôi kéo anh ta chú ý vào Chúa.
Sau cùng, Chúa ngước mắt lên trời, thở dài và nói “Ep-pha-tha: hãy mở ra”.
Không mấy khi đứng trước những bệnh tật đau khổ của thân xác con người
mà Chúa không nghĩ tới những khốn khổ của linh hồn họ. Có lẽ sự liên
tưởng đó đã khiến Chúa phát ra tiếng thở dài ấy chăng? Nhưng dù khốn khổ
thế nào chăng nữa, cũng không phải là vô phương cứu chữa. Đôi mắt Chúa
ngước lên trời bày tỏ một niềm hy vọng sâu xa vào quyền phép của Chúa.
Một tiếng: “Phi-át: xin vâng” đã lôi cả vũ trụ vạn vật từ chỗ không đến
có, thì tiếng “Ep-pha-tha” này cũng chữa lại vài sự lệch lạc nơi tạo vật
ấy một cách dễ dàng như vậy.
Thường thường những người mới sinh ra mà đã bị câm thì cũng bị điếc luôn.
Người câm và điếc bị thiệt thòi rất nhiều và mất đi nhiều hạnh phúc của
cuộc đời. Ngoài trường hợp câm điếc bẩm sinh, người ta có thể bị câm
điếc vì một bệnh tật hay một tai nạn nào đó. Dù câm điếc vì lý do gì vẫn
là những người đáng thương và cần sự giúp đỡ của chúng ta.
Tuy nhiên, ngoài những người câm điếc thực sự về thể xác này, còn có những hình thức câm điếc khác nữa,
hiểu theo nghĩa bóng hoặc về phương diện tinh thần, thiêng liêng. Chẳng
hạn có những người câm điếc vì không muốn nói, không muốn nghe, do một
lý tưởng nào đó tác động: hạng người này rất hiếm và có thể có những
trường hợp rất đáng khen tụng, đó là những anh hùng tuẫn giáo hay những
chiến sĩ, cán bộ can trường, nhất định không chịu tiết lộ bí mật, không
chịu phản bội lý tưởng. Ngược lại, có những người câm điếc cũng cố tình,
vì ỷ lại, ươn hèn, sợ hãi. Hạng người này lại đáng chê trách.
Lại có những người câm điếc khi bảo gì cũng không chịu nghe, hay chỉ nghe trước quên sau.
Người ta gọi họ là những người cứng đầu cứng cổ, cố chấp, lì lợm: tai
trâu, tai cối, lơ đễnh. Lại có những người ù lì, hèn nhát, sợ sệt, hỏi
không nói, gọi không thưa, hay có nói thì ấp úng, không thưa được nửa
lời, hay không chịu lên tiếng khi cần, khi có nhiệm vụ, khi có trách
nhiệm bênh vực sự thật. Những người đó cũng được xếp vào loại những
người câm.
Sau hết, có những người câm điếc thiêng liêng.
Câm thiêng liêng là những người không biết dùng miệng lưỡi để ca tụng
Chúa, không dám nói sự thật hay bẻ cong sự thật. Là cha mẹ mà không biết
dùng lời nói khôn ngoan, đứng đắn để dạy dỗ con cái. Trong nhà thờ,
không mở miệng đọc kinh, ca hát. Ở ngoài xã hội không dám nói về đạo hay
bênh vực sự thật khi cần phải lên tiếng v.v… Còn điếc thiêng liêng là
những người không muốn nghe lời Chúa, không muốn nghe tiếng Chúa nhắc
nhở qua lương tâm hay những người đại diện Chúa, không thích nghe những
chuyện đạo đức, trong khi đó lại thích nghe những chuyện tào lao, những
chuyện gây thương tổn cho linh hồn mình… Đàng khác, câm điếc thiêng
liêng có thể là những người khép kín trong chính mình, không chịu đối
thoại, trao đổi… như thế dễ rơi vào tình trạng tự tôn, tự cao hoặc cố
chấp, yếm thế, bi quan, chán nản. Tóm lại, bệnh câm điếc thiêng liêng
nào cũng nguy hiểm, chúng ta cần đề cao cảnh giác và sửa chữa. [Mục Lục]
42. Các phép lạ của Chúa Giêsu
(Suy niệm của Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP)
Các
tác giả sách Tin Mừng đã ghi lại cho chúng ta những phép lạ của Chúa
Giê-su. Nói đến các phép lạ tức là nói đến những điều lạ lùng, khác
thường mà Thiên Chúa đã làm để bày tỏ hay minh chứng một điều gì. Thực
vậy, mỗi phép lạ đều bày tỏ cho thấy quyền năng của Thiên Chúa. Ngài là
chủ tể vạn vật trời đất, Ngài quyền phép vô cùng, Ngài có thể làm được
mọi sự. Ngài là chủ tể của sự sống, Ngài là Đấng ban sự sống, Ngài mạnh
hơn sự chết và tất cả những gì loan báo sự chết. Đàng khác, mỗi phép lạ
còn cho thấy Thiên Chúa là Đấng thiện hảo, Ngài yêu thương con người và
muốn cứu giúp con người. Các phép lạ Chúa Giê-su làm cũng trong ý hướng
đó, Ngài làm những phép lạ thường là vì lòng thương, như thương người
bệnh tật, thương người đói khát, thương người đau khổ, thương gia đình
có người chết… Do đó, chúng ta có thể nói: Chúa Giê-su đã đến cho người
ta thấy tình thương Thiên Chúa yêu thương loài người, và Ngài chứng tỏ
tình thương ấy bằng cách giúp đỡ loài người.
Nhưng
tình thương của Thiên Chúa không phải chỉ giúp đỡ đời sống thể xác của
con người mà còn muốn cứu giúp cả con người toàn diện. Vì thế, những
phép lạ của Chúa Giê-su còn có ý nghĩa sâu xa hơn, đó là những dấu chỉ
của ơn cứu độ mà Ngài đem đến cho nhân loại. Chẳng hạn, khi chữa cho
những người bại liệt, Ngài cho thấy Ngài có quyền tháo gỡ con người khỏi
những ràng buộc của tội lỗi. Khi làm cho người mù sáng mắt, Ngài cho
thấy Ngài là ánh sáng thật cho người ta nhìn ra “Đấng Cứu độ”. Khi hóa
bánh ra nhiều cho hàng ngàn người ăn no, Ngài cho thấy Ngài là bánh hằng
sống đem lại sự sống muôn đời cho con người … Còn phép lạ chữa người
câm điếc kể lại trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa muốn cho mọi người thấy
và biết điều gì?
Trước
hết, chúng ta thấy cách hành động của Chúa Giê-su trong trường hợp này
hơi khác thường, kỳ lạ: Chúa đưa người ấy ra xa đám đông, đặt ngón tay
vào tai người ấy, lấy nước bọt thoa vào lưỡi người ấy, rồi Chúa ngước
mắt lên trời, thở dài và bảo người ấy: “Ép-pha-tha” nghĩa là “hãy mở
ra”, kết quả: tai người ấy mở ra, nút buộc lưỡi người ấy được cởi ra, và
người ấy nói được rõ ràng. Trong Tin Mừng chúng ta rất ít khi gặp
trường hợp Chúa chữa bệnh một cách “vất vả” và khác thường như vậy.
Những cử chỉ bên ngoài Chúa làm ở đây chỉ là để thúc đẩy lòng tin bên
trong nơi người câm điếc mà thôi. Bởi vì đối với người câm điếc, không
nghe được, không nói được, nên không còn cách nào khác hơn là chạm vào
tai vào lưỡi người ấy. Theo quan niệm thời đó, người ta gán nguyên nhân
bệnh tật cho ma quỷ: người câm là người bị quỷ câm cột lưỡi lại, Chúa
thoa nước bọt vào lưởi rồi phán một lời, tức thì nút cột lưỡi được tháo
ra, cho thấy Ngài thắng được quyền lực của Sa-tan để giải phóng con
người.
Một
điều đặc biệt nữa: Chúa Giê-su đã đưa người bệnh ra xa đám đông để
chữa, bây giờ Ngài lại truyền cho người ta (người câm điếc và cả những
người đã đưa người câm điếc tới) không được nói ra với ai. Chúng ta thấy
chỉ thị này có vẻ kỳ cục, vì Ngài đã chữa cho người câm điếc này nói và
nghe được, rồi lại cấm không được nói ra với ai thì làm sao cấm được?
Làm sao nén được niềm vui của người đã được ơn lạ? và làm sao nén được
niềm vui của đám đông đã chứng kiến chuyện lạ? Bằng chứng là Ngài bảo
người ta đừng nói thì người ta lại càng rao truyền mạnh hơn.
Đây
là vấn đề về “bí mật Đấng Thiên Sai”. Tin Mừng nhiều lần kể lại lời căn
dặn giữ kín này sau các phép lạ chứ không phải chỉ có phép lạ hôm nay
mà thôi, chẳng hạn Chúa cấm ma quỷ không được nói ra Ngài là ai, cấm
những người đã được hưởng phép lạ hoặc chứng kiến không được nói ra, cấm
các môn đệ không được nói ra Ngài là ai … Chúng ta có thể trả lời như
sau: trong khung cảnh tâm lý của dân Do Thái lúc ấy, lòng háo hức mong
chờ một Đấng Thiên Sai giải phóng họ khỏi đế quốc Rô-ma rất mãnh liệt,
nên thấy Chúa Giê-su có uy quyền như thế, họ rất dễ ngộ nhận. Bởi vậy,
Chúa căn dặn không được nói ra, vì chưa đến lúc có thể nói thẳng ra
được, phải chờ cho đến lúc Ngài chết trên thập giá rồi mới có thể rao
giảng, công bố cho mọi người biết Ngài là Đấng Thiên Sai mà không còn
ngộ nhận nữa. Nói ngắn gọn: Chúa yêu cầu người câm điếc và những người
chứng kiến không được nói ra cho ai biết để người ta khỏi hiểu lầm ý
nghĩa của những phép lạ, cho rằng Ngài đến để cứu vớt người ta về mặt
chính trị hoặc kinh tế, trong khi sứ mạng của Ngài không phải ở những
khía cạnh đó.
Phép
lạ là những sự lạ lùng để minh chứng quyền năng và tình thương của
Thiên Chúa, đồng thời khơi dậy niềm tin hoặc củng cố niềm tin cho con
người. Nhưng chúng ta hãy nhớ: một lòng tin chỉ dựa vào phép lạ là một
lòng tin còn non nớt, yếu đuối và bồng bột, dễ thay đổi. Một lòng tin
vững chắc không lệ thuộc vào những gì tai nghe mắt thấy, nhưng chỉ dựa
vào lời Chúa, như Chúa Giê-su đã nói với tông đồ Tô-ma: “Hỡi Tô-ma. Anh
thấy Thầy nên anh tin, nhưng phúc cho những ai không thấy mà tin”.
Ngày
xưa cũng như ngày nay, phép lạ không phải là cách thế thường xuyên và
rõ ràng nhất để làm chứng về Chúa Ki-tô và về đạo của Ngài. Có những
cách chắc chắn hơn để làm chứng, đó là niềm tin chân thành, can đảm và
vui tươi của người Ki-tô, là đời sống bác ái và lòng yêu thương của
người Ki-tô, là sự quên mình xả thân vì người khác theo gương Chúa
Ki-tô. Xin Chúa cho chúng ta luôn tin tưởng và sống được như thế để làm
chứng cho Chúa. [Mục Lục]
43. Tặng vật.
Khả
năng nghe và nói là hai tặng vật lớn. Giống như mọi tặng vật, người ta
có thể coi là việc đương nhiên hoặc sử dụng sai lầm. Chúng có quan hệ
với nhau. Chúng ta thấy điều đó đặc biệt nơi những người lớn tuổi. Khi
họ lãng tai, họ trở nên câm lặng. Người đàn ông đến với Đức Giêsu vừa bị
điếc, vừa nói ngọng. Đức Giêsu chắc hẳn đã biết anh.
Những
người có thính giác kém thường lúng túng và vụng về và buồn cười. Thính
giác kém dẫn người ta đến sự im lặng bối rối, khiến người khác phải
hiểu lầm. Ngày nay những phương tiện trợ giúp cho thính giác đã làm giảm
nhẹ nỗi đau khổ của họ nhưng không làm biến mất hoàn toàn.
Tặng
vật nói được là phương tiện chính để chúng ta truyền thông với người
khác. Người nói ngọng thường làm trò cười cho người khác.
Chúng
ta thấy nỗi đau khổ mà Đức Giêsu chịu thay cho người khốn khổ ấy, và sự
săn sóc mà Người dành cho người ấy. Người dẫn anh ta ra khỏi đám đông
để Người có thể chăm sóc cho anh trong sự riêng tư và dành cho anh sự
quan tâm trọn vẹn. Thay vì nói với anh, Người sờ vào tai và lưỡi anh.
Như thế, Người làm cho anh ta cảm thấy điều anh không thể nghe được.
Phép
lạ có ảnh hưởng lớn đến chúng ta, không phải vì chúng ta điếc hoặc câm
(may mắn thay, đa số chúng ta không bị), nhưng chính xác vì chúng ta có
được tặng vật là nghe được và nói được. Việc chúng ta có được những tặng
vật ấy không có nghĩa là chúng ta sử dụng chúng tốt. Nhiều người là
những thính giả rất nghèo nàn. Và nhiều người gặp sự khó khăn khi diễn
tả biểu lộ.
Nghe
được mà không chịu nghe (điều phải) thì số phận còn tệ hơn bị điếc từ
lúc sinh ra. Có tai mà không chịu nghe hoặc có lưỡi mà không chịu nói
hẳn là tệ hơn rồi. Vì thế, chúng ta cần Chúa sờ vào để chữa lành nếu
chúng ta muốn sử dụng tốt hai tặng vật quí giá ấy.
Các
giác quan của chúng ta quí giá và sống động. Chúng ta cũng phải cảm
nghiệm Thiên Chúa với các giác quan của chúng ta: với mắt, tai, lưỡi, và
đặc biệt với tâm hồn chúng ta.
Phép
lạ không chú trọng sự chữa lành thể chất của người đàn ông vừa điếc vừa
câm. Đúng hơn phép lạ chú trọng đến việc mở tai cho người ấy để anh ta
có thể nghe Lời Thiên Chúa và cởi trói cái lưỡi của anh để anh có thể
tuyên xưng đức tin vào Đức Giêsu. Một người có thể nghe tốt, nhưng lại
không nghe Lời Chúa. Một người có thể nói sõi nhưng không thể tuyên xưng
đức tin.
Vì
thế, không gì ngạc nhiên khi linh mục sờ tai và lưỡi trong nghi thức
Thanh Tẩy từ những thời kỳ sơ khai và ngày nay vẫn thế. Linh mục chủ tế
sờ vào tai và miệng của người nhận phép Rửa tội và nói: “Chúa Giêsu đã
làm cho người điếc nghe được và người câm nói được. Xin Người cũng sờ
vào tai anh/ chị để anh/ chị đón nhận lời Người và sờ vào miệng anh/ chị
để anh/ chị tuyên xưng đức tin vào Người, để ca ngợi và tôn vinh Thiên
Chúa Cha chúng ta”.
Chúng
ta cần khả năng nghe Lời Thiên Chúa. Rồi cần khả năng tuyên xưng Lời ấy
vào thực tiễn của cuộc sống. Lời của Thiên Chúa, một khi được nghe và
thực hành, sẽ giống như hạt giống rơi xuống đất tốt; nó làm cho đời sống
của chúng ta sinh hoa kết quả. [Mục Lục]
44. Tin Mừng.
Tên
tôi là James. Vì hoàn cảnh bị điếc, tôi bị thiệt thòi rất nhiều đến nỗi
những người khác coi là việc đương nhiên. Tôi không thể nghe tiếng la
hét của các em bé đang chơi, tiếng chim hót, tiếng gió thổi trên cây.
Tôi không thể nghe những lời an ủi, động viên hoặc cảnh báo. Ít người
chịu cố gắng thông tin cho người điếc. Họ thấy điều đó rất tẻ nhạt. Tôi
cảm thấy cô đơn kinh khủng.
Thực
tế tôi cũng bị câm, nó càng làm tăng thêm cảm giác bị loại trừ và cô
độc. Tôi không thể giãi bày. Tôi không thể diễn tả cảm giác của tôi.
Những người vô tình đã cười nhạo sự nói lắp của tôi.
Tôi
không có cơ hội để đóng góp gì cho cộng đoàn. Hậu quả là, tôi cảm thấy
vô dụng và trở thành vô dụng. Người ta ngại chạm vào tôi. Bị tàn tật là
gặp khó khăn. và khi bạn khó khăn, người ta sợ bạn. Hơn thế nữa, tôi còn
đi đến chỗ tin rằng sự tàn tật của tôi là do Thiên Chúa trừng phạt.
Tôi
đầy lòng thương cảm chính mình. Tôi ao ước được người ta thương xót.
Tôi tin chắc không một ai hiểu và thương xót tôi. Cho đến một ngày kia,
tôi biết được Đức Giêsu. Dù Người là dân Do thái, còn tôi là dân ngoại,
tôi cũng không ngã lòng thối chí đi tìm sự giúp đỡ của Người.
Quả
là một kinh nghiệm tuyệt vời! Việc đầu tiên Người làm là kéo tôi ra
khỏi đám đông, và dành cho tôi sự quan tâm trọn vẹn của Người. Điều này
làm cho tôi cảm thấy rằng Người coi tôi quan trọng. Đồng thời Người cứu
tôi khỏi sự tò mò của những người lắm chuyện.
Người
không nói với tôi như thể Người tiết kiệm lời nói. Trái lại, Người đã
sờ vào tôi. Người đã làm cho tôi cảm nhận điều mà tôi không thể nghe
được. Không có gì thô lỗ và vội vàng khi Người sờ tôi. Đó là một cử chỉ
dịu dàng, nhẫn nại và yêu thương.
Người
đặt ngón tay Người vào lỗ tai tôi. Rồi Người đặt ngón tay Người vào
miệng Người, lấy ra một ít nước bọt trị bệnh và đặt nó vào lưỡi tôi. Kế
đó, Người ngước mắt lên trời để cho tôi thấy rằng đây là sự giúp đỡ đến
từ Thiên Chúa. Rồi với một tiếng thở dài lớn, Người nói: “Hãy mở ra!”.
Và thình lình tai tôi được mở ra và lưỡi tôi trở lại bình thường. Tôi đã
được chữa khỏi!
Người
nói với tôi chớ nên loan truyền điều Người đã làm cho tôi. Nhưng tôi
không thể giữ im lặng. Có quá nhiều điều bị dồn nén bên trong tôi đến
nỗi trước hết tôi nói liên tục, không ngừng. Tôi không thể đi qua một
người nào trong phố mà không nói: “Xin chào”. Tôi không thể giữ im lặng
khi gặp một người đang đau khổ nếu tôi cảm thấy một lời của tôi có thể
nâng đỡ người ấy. Tôi cũng không thể đứng nhìn hành động bất công mà
không tố giác nó.
Nhưng
không bao lâu, tôi đã nhận ra rằng tôi đã nói quá nhiều. Tôi đã không
lắng nghe. Điều này khiến tôi làm tổn thương người khác. Vì thế tôi
quyết định cố gắng lắng nghe người khác. Điều này có nghĩa là tôi phải
ngừng nói. Tôi cũng nghe những âm thanh của thiên nhiên, của âm nhạc,
tiếng cười và tiếng khóc.
Tôi
đã khám phá một số điều lý thú trong suốt những tháng đầu tiên sau khi
tôi khỏi bệnh. Tôi thấy mỗi người đều có những trở ngại nào đó ngăn cản
họ sử dụng trọn vẹn tặng vật nói được như e thẹn, vô tình, vô cảm … Và
họ đều có những trở ngại nào đó ngăn cản họ nghe tốt như thiên kiến,
phân tâm, khước từ việc lắng nghe…
Tại
sao tôi nói với bạn điều đó? Chính là để tránh cho số phận của những
người có tai nhưng không thể nghe và có lưỡi nhưng không thể nói. Từ
kinh nghiệm của tôi, tôi đã khám phá ra điều này: bi kịch lớn nhất không
phải là sinh ra điếc và câm, nhưng là có tai mà không chịu nghe và có
lưỡi mà không chịu nói điều phải.
Nghe
và nói là hai tặng vật lớn. Nhưng nếu không có một tâm hồn có khả năng
cảm nhận lòng thương xót, chúng ta sẽ không bao giờ có thể sử dụng tốt
việc nghe và nói. Chỉ với tâm hồn, chúng ta mới có thể nghe đúng, và chỉ
với tâm hồn, chúng ta mới có thể nói đúng.
Đấng
đã sờ vào tai tôi và lưỡi tôi, cũng sờ vào tâm hồn tôi. Có như thế thì
mọi việc mới làm tôi đổi mới. Đó là một phép lạ buổi sáng trước ánh mặt
trời. [Mục Lục]
45. Sự phân biệt.
Có
một lần nọ, một người giàu có mời tất cả những người bạn ông là những
người dân thành phố đến dự tiệc. Có một người đến bữa tiệc trong một bộ
quần áo rách rưới, đó là bộ y phục duy nhất mà người ấy có. Vừa đến cửa,
người ấy bị đuổi về. Không bị khuất phục, người ấy trở về nhà và mượn
một bộ đồ đắt tiền của một ông láng giềng giàu có. Rồi người ấy trở lại
nhà tiệc, trông có vẻ như một người có của. Lần này người gác cổng tiếp
đón với vẻ cung kính và chỉ cho ông ngồi chỗ cao nhất trên bàn. Trong
bữa ăn, lúc ông với tay để lấy miếng thịt chiên, bất ngờ cái tay áo
nhúng vào đĩa thức ăn.
“Kéo tay áo của ông lên”, người khách kế bên nói nhỏ.
“Không,
cứ để vậy” ông nói. Rồi ông nói với cái tay áo: “An đi, hỡi tay áo của
tôi, ăn đi cho no nê. Mày có quyền dự bữa tiệc này hơn tao, vì người ta
tôn trọng mày hơn tao trong nhà này”.
Thánh
tông đồ Giacôbê: “Anh em đã tin vào Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, là
Chúa vinh quang, thì đừng đối xử thiên tư (giữa các giai tầng xã hội)”.
Nếu đoạn văn này của thánh Giacôbê làm chúng ta khó chịu vì sự thật là
thế. Xã hội chúng ta có đầy sự phân biệt giai cấp. Chúng ta thấy điều đó
qua loại xe người ta lái, loại phi cơ người ta đi, khu đất người ta ở,
câu lạc bộ người ta năng lui tới v.v… Có một chỗ cho người giàu và một
chỗ cho người nghèo. Người ta gán giá trị xã hội cho số lượng tiền bạc
mà người ta có. Nếu bạn giàu có, bạn là một nhân vật nào đó. Nếu bạn
nghèo, bạn không là một con người.
Việc
phân chia giai cấp sẽ không đến nỗi nào nếu kết quả của nó không ảnh
hưởng đến chúng ta. Phân chia giai cấp dẫn đến sự thiên vị, đến sự trọng
phú, khinh bần. Người ta thường giữ chặt mỗi người ở vị trí của họ, làm
cho có những người bị tự ti mặc cảm. Nó giữ cho người ta sống riêng rẽ.
Đôi khi, người nghèo không được phép vào sống trong khu nhà của người
giàu. Nhưng người giàu cũng đau khổ, bởi vì nó cho họ một cảm giác giả
tạo về sự quan trọng của họ.
Sự
phân chia giai cấp dẫn đến những tiêu chuẩn kép và không nên có giữa
các Kitô hữu với nhau. Các Kitô hữu cần phải thách thức những tiêu chuẩn
giả tạo ấy, và không cho phép mình bị lôi kéo thích ứng với các tiêu
chuẩn ấy.
Có
những rào cản giữa các giai cấp đổ xuống. Khi có những nguy hiểm và đau
buồn tập thể hoặc niềm vui tập thể thì những sự phân biệt ấy bị gạt
sang một bên và họ thấy chúng chỉ là những điều ngớ ngẩn. Trong những
dịp như thế, người ta đến với nhau và làm phong phú cho nhau. Trong
những dịp như thế, người ta nhận ra rằng biết bao điều đã bị bỏ mất qua
những phân chia giả tạo đó.
Nếu
Thiên Chúa có tỏ ra thiên vị thì đó là sự thiên vị dành cho người nghèo
và người bị áp bức. Việc Thiên Chúa quan tâm đến người nghèo không có
nghĩa là Thiên Chúa yêu họ chỉ vì họ nghèo, như thể nghèo khó là một
nhân đức. Thiên Chúa đứng về phía người nghèo và người bị áp bức bởi vì
họ bị đối xử bất công. Kinh Thánh nhìn người giàu đang áp bức người
nghèo. Và Thiên Chúa quyết định chứng minh chính nghĩa của người bị áp
bức. Các Kitô hữu phải làm cho các tiêu chuẩn của mình phù hợp với các
tiêu chuẩn của Thiên Chúa.
Sự
cao thượng cùng lòng nhân hậu không thể được giai cấp xác định: điều
xấu cũng thế. Không có giai cấp nào được độc quyền tốt hoặc xấu, đau khổ
hay vui mừng. Nhưng khi đến với đức tin, thánh Giacôbê nói rằng chính
những người nghèo đối với thế gian này, mới giàu có trong đức tin. Người
giàu có khuynh hướng dựa vào của cải của mình, trong khi mà người nghèo
theo bản năng quay về Thiên Chúa. Chính vì thế, Đức Giêsu nói: “Phúc
thay ai nghèo khó, vì Nước Trời là của họ”.
Ở
đây, trong ngôi nhà của Thiên Chúa mọi rào cản phân chia giai cấp đều
sụp đổ. Chúng có vẻ ngớ ngẩn. Bởi vì ở đây, phẩm giá thật sự của chúng
ta xuất hiện. Nó không dựa trên những điều thường vẫn phân chia con
người và vẫn được xã hội đánh giá cao. Nó dựa trên một điều rất sâu xa
là bản chất của con người. Nói cách khác chúng ta đều là con cái của
Thiên Chúa và là anh chị em với Đức kitô. Bất cứ sự phân biệt nào khác
đều tầm thường và vô nghĩa. Khi chúng ta đến đây, những sự phân biệt
khác đều tiêu tan như sương mù buổi sáng trước ánh mặt trời. [Mục Lục]
46. Mê tín.
Tin
Mừng Chúa nhật hôm nay kể chuyện Đức Giêsu làm phép lạ cứu chữa cho một
người khỏi tật câm và điếc. Có một vài chi tiết trong câu chuyện này
đáng chúng ta lưu ý, đó là:
. Khi chữa trị cho người này, Chúa Giêsu đã đưa anh ta ra khỏi đám đông và kín đáo làm phép lạ chữa trị cho anh.
. Và sau khi anh ta đã khỏi bệnh rồi, Chúa Giêsu còn cấm anh không được nói lại điều đó với ai khác.
Tại
sao Chúa Giêsu cư xử như vậy? Thưa vì Chúa Giêsu không muốn đám đông ồn
ào biết đến phép lạ này. Nếu biết, họ sẽ ồn ào đổ xô theo Chúa, nhưng
theo như vậy không phải vì tin cho bằng vì óc hiếu kỳ, vì muốn được lợi
lộc.
Con
người ta rất dễ bị kích động vì những chuyện lạ thường. Khi nghe nói
chỗ nào có Đức Mẹ hiện ra thì người ta ùn ùn kéo đến. Nhưng thử hỏi,
những người đổ xô đi tới những nơi nghe đồn có chuyện lạ thường ấy, họ
đi đến đó vì động lực nào thúc đẩy? Chắc không phải vì lòng đạo đức chân
thật, không phải vì đức tin chân chính, cho bằng vì óc hiếu kỳ muốn
thấy chuyện lạ, và vì óc vụ lợi muốn được khỏi bệnh… Một hành động không
vì niềm tin chân chính mà vì óc hiếu kỳ và tính vụ lợi rất dễ đưa tới
mê tín dị đoan. Mà mê tín dị đoan thì làm lu mờ đức tin chân chính, làm
méo mó sai lệch bộ mặt của đạo giáo.
Rất
may là trong đạo Công giáo chúng ta tương đối ít có những chuyện mê tín
dị đoan. Đó là nhờ chúng ta có giáo lý vững chắc, có luật cấm mê tín dị
đoan và thường được Giáo hội thường xuyên chỉ dạy nhắc nhở. Tuy nhiên,
tương đối ít hơn nơi các đạo khác thôi, chứ không phải là hoàn toàn
không có. Thỉnh thoảng vẫn có những người Công giáo đi coi bói, đi xin
bùa… Những người ấy đã làm những việc mê tín dị đoan đó trong những hoàn
cảnh nào? Thường là:
. Khi có người thân bị bệnh nặng: chữa trị bằng thuốc men không thấy hết, người ta quay sang các thầy bùa thầy ngãi.
.
Hay khi trong nhà bị mất tiền, mất vàng, mất đồ đạc. Người ta sốt ruột,
đi coi thầy bói để mong biết được kẻ cắp mà lấy của lại.
.
Hoặc khi gặp một cơn hoạn nạn, người ta lo sợ muốn qua khỏi nên chạy
đến cầu cứu với thần thánh này nọ, người ta cúng, người ta khấn vái…
Một
bà kia xưa nay vẫn giữ đạo rất tốt. Nhưng rồi bà mắc một chứng bệnh kỳ
lạ, chữa chạy nhiều cách không khỏi. Có người nói rằng chắc là bà ta bị
thư bị ếm gì đó, cần phải nhờ thầy bùa giải dùm. Gia đình rất băn khoăn,
tới hỏi ý kiến của các cha. Các cha khuyên rằng đây chính là dịp để
mình chứng tỏ đức tin của mình vào Chúa. Các cha nhắc nhở về ý nghĩa của
đau khổ, về sự phó thác trong tay Chúa v.v… Nhưng người thân của bà ấy
chỉ im lặng, rồi buồn bã ra về, đưa bà ta đến thầy bùa. Rốt cuộc bà ta
cũng chết thôi. Gia đình vừa buồn vì mất một người thân, mà lại thêm mặc
cảm là mình đã phạm tội không tin tưởng trọn vẹn vào Chúa. Một người
giữ đạo tốt bấy lâu nay, thế mà trong cơn hoạn nạn cũng không đứng vững
trong đức tin, để còn chạy theo những giải pháp mê tín dị đoan như vậy,
chứng tỏ cái cám dỗ mê tín dị đoan nó mạnh đến chừng nào!
Vậy, để chúng ta có thêm sức chống lại cái cám dỗ đó, hôm nay chúng ta hãy suy nghĩ một vài điểm:
Thứ nhất:
hãy tưởng tượng mình là Chúa đi. Rồi có một giáo dân nào đó đến cầu xin
với ta một ơn gì đó. Ta chưa ban ơn thì người đó đã chạy đi cầu xin với
một ông thần khác, cầu xin với ma quỉ, với thầy bói thầy bùa. Thì ta
nghĩ làm sao? Đương nhiên là Chúa phải nghĩ rằng người này không tin
Chúa, hay có tin thì cũng không tin bằng tin các thầy bói thầy bùa. Nếu
tôi là Chúa thì chẳng bao giờ tôi ban ơn cho một kẻ đến cầu xin với tôi
mà không tin tôi như vậy. Hãy bỏ mọi thứ mê tín dị đoan đó đi, hãy dứt
khoát với các thầy bùa thầy ngãi đi rồi đến cầu xin với Chúa thì mới
mong được Chúa ban ơn. Đừng bắt cá hai tay, rốt cuộc tay nào cũng không
bắt được cá. Chúa đã từng nói: “Không ai có thể làm tôi hai chủ” mà.
Điểm thứ hai:
chúng ta cũng phải nhận thức rằng tuy trong lúc bệnh tật, gian nan
chúng ta lo âu thật, nhưng bệnh tật, gian nan, đau khổ là chuyện dĩ
nhiên và đương nhiên phải có trong cuộc sống ở thế gian này. Chỉ khi nào
ở thiên đàng thì mới hết những thứ đó, còn bao lâu còn ở thế gian thì
phải gặp những thứ ấy. Có thể nói chính Chúa để cho cuộc sống ở trần
gian có những thứ ấy. Để làm chi? Để nhắc chúng ta biết rằng thế gian
chỉ là tạm bợ, là bất toàn; thiên đàng mới là quê hương vĩnh viễn, là
nơi hạnh phúc hoàn toàn. Cho nên mặc dù chúng ta phải cố gắng hết sức để
thoát khỏi đau khổ, thoát khỏi bệnh tật, thoát khỏi tai ương… Nhưng
phải ý thức rằng sẽ không thoát khỏi hoàn toàn được đâu, vì mình vẫn còn
sống ở thế gian. Phải có đức tin để ý thức được điều đó. Một linh mục
kia đã khuyên một người đau khổ như sau: “Khi chúng ta đến than thở với
Chúa về một thánh giá ta đang gánh vác, thì cách đáp ứng tốt nhất của
Chúa không phải là cất thánh giá đó đi, nhưng là ban thêm sức cho ta có
thể vác nổi thánh giá đó”.
Qua
bài Tin Mừng hôm nay. Chúng ta thấy rằng Đức Giêsu không dửng dưng
trước những đau khổ của loài người, vì thế Chúa thường làm phép lạ để
cứu chữa loài người khỏi những đau khổ. Nhưng trong lần này, Chúa đã làm
phép lạ xa khỏi cặp mắt của đám đông, làm phép lạ xong còn cấm người ta
không được kể lại phép lạ đó. Ay là vì Chúa không muốn những phép lạ
làm cho người ta sai lạc về đức tin. Chúa muốn người ta theo Chúa vì tin
thật chứ không phải vì được hưởng những chuyện lạ thường, Chúa không
muốn người ta theo Chúa vì mê tín dị đoan hay vì hiếu kỳ hoặc vì lợi lộc
vật chất. [Mục Lục]
47. Lưỡi và tai.
Báo Tuổi Trẻ có đăng bài xã luận về “Cái lưỡi và cái tai” như sau:
Một
hôm trong lúc đang ngồi uống trà và hàn huyên tâm sự với nhau, tự nhiên
tôi thấy ông Hai Hưu Trí có vẻ tư lự và phát biểu như sau:
–
Người đời thường hay đổ thừa mọi điều xằng bậy là do tội của “cái lưỡi
không xương nhiều điều lắt léo”. Nhưng tôi nghĩ nếu chỉ có cái lưỡi thì
cũng chẳng có vấn đề! Anh cứ ngẫm lại mà coi, nếu chỉ có mấy cái lưỡi
lươn lẹo, xu nịnh thường hay múa may với nhau thì bất quá cũng chỉ làm
điếc tai hàng xóm láng giềng mà thôi. Cái lưỡi chỉ có thể làm nên những
chuyện tày trời nếu nó được hỗ trợ của những “cái tai” không biết phân
biệt tốt xấu, thật giả của mấy ông: “Nhà báo nói láo ăn tiền”.
Nhưng
họ lại quên không chê mấy ông cấp trên quan liêu chỉ khoái được nghe
những bài báo cáo thành tích khi chưa kiểm tra thực hư! Nếu chỉ chuyên
có cái lưỡi thì chắc sẽ không thể “vẽ vời” để biến một công ty đang từ
tình trạng làm ăn thua lỗ, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng cho nhà nước,
bỗng dưng trở thành một công ty đang trên đà phát triển và làm ăn khấm
khá. Nếu có những cái tai thực sự ngay chính thì những lời đường mật như
vậy làm sao có khả năng gây ra biết bao thiệt hại được.
Nghe ông Hai Hưu Trí triết lý một hồi như vậy, tôi liền thêm vào:
– Hôm nay Bác Hai nói thật là chí lý thậm phải!
Ông Hai Hưu Trí bèn cười lên một tiếng lớn rồi ôn tồn nói:
–
Nè nhá, cũng bởi cái tai của chú mày chỉ khoái nghe những chuyện xốc
hông xiên xỏ, nên cái lưỡi của lão già rách việc này mới có cơ hội múa
may như từ nãy đến giờ, phải không chú em?
Lưỡi
và tai là hai cơ quan truyền thông của con người. Kẻ “câm và điếc” hoàn
hoàn bị tước đoạt hai phương tiện cần thiết này. Lưỡi họ như bị một sợi
dây vô hình trói buộc, tai họ dường như có một cánh cửa khóa chặt. Họ
không hiểu được ai và cũng chẳng ai hiểu được họ. Có thể nói, họ bị tách
khỏi thế giới bên ngoài. Hôm nay, Đức Giêsu chữa cho một người câm
điếc. Người phán: “Ép-pha-ta” nghĩa là “Hãy mở ra” lập tức tai anh mở
ra, lưỡi anh như hết bị trói buộc.
Chẳng
ai muốn mình bị điếc, nhưng trong thực tế không thiếu người mắc bệnh
này. Chúng ta bị điếc khi để mình mất khả năng lắng nghe kẻ khác. Chúng
ta bị điếc khi chúng ta nghe người khác nhưng lại cố hiểu theo ý mình.
Chúng ta bị điếc khi lắng nghe mà không nhận thức được đúng sai, hay dở.
Vậy điều quan trọng không nằm ở nơi người nói, mà ở chỗ người nghe suy
nghĩ và quyết định ra sao. Nắm được tâm lý của con người nên hãng bảo
hiểm Prudential mới chọn khẩu hiệu: “Luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu
hiểu”.
Vì
thế, chỉ nghe bằng tai thôi không đủ, mà phải lắng nghe với cả trái
tim. Chỉ có trái tim yêu thương, chân thành và quảng đại mới có thể hiểu
đầy đủ, hiểu chính xác những thông điệp mà người nói muốn truyền đạt.
Hơn nữa, không phải thông tin nào cũng nên nghe. Cần phải chọn lựa những
thông tin bổ ích hữu dụng; không gây phương hại, vẩn đục cho tâm hồn.
Cha
Mark Link có viết: “Chúng ta không thể luôn tin vào những gì nghe bằng
đôi tai, nhưng luôn có thể tin vào những gì thấy bằng con tim của mình”.[Mục Lục]
48. Thích điếc, muốn ngọng
(Suy niệm của Lm. Minh Anh)
Các
phương tiện truyền thông đang nói nhiều đến sự ô nhiễm: ô nhiễm môi
trường sinh thái, ô nhiễm nguồn lương thực, ô nhiễm âm thanh. Bên cạnh
đó, các nhà giáo dục còn nói đến ô nhiễm những mặt trái của văn minh
phương tây, ô nhiễm tinh thần tục hoá của một xã hội tiêu thụ và hưởng
thụ. Hơn lúc nào hết, chúng ta có quá nhiều cái để nghe và cũng có quá
nhiều điều để nói đang khi biết bao điều phải nghe mà chưa nghe được,
bao nhiêu điều phải nói mà nói không được. Phải chăng, một cách nào đó,
chúng ta cũng không hơn chi anh chàng vừa điếc vừa ngọng trong bài Tin
Mừng hôm nay khi anh phải nhờ người khác dẫn mình đến với Chúa Giêsu.
“Hãy
sống dùm tôi, hãy nói dùm tôi, hãy thở dùm tôi…”. Bài hát của một tác
giả như là một lời nhắc nhở chúng ta; hôm nay, Phụng vụ Lời Chúa còn nói
với chúng ta nhiều hơn.
Trình
thuật Tin Mừng kể chuyện Đức Giêsu chữa lành một người điếc và ngọng.
Phép lạ không chú trọng đến việc chữa lành thể chất nhưng đúng hơn, chú
trọng đến việc chữa trị tâm hồn. Đức Giêsu mở tai anh, để anh có thể
nghe Lời Chúa; mở miệng anh, để anh có thể tuyên xưng niềm tin vào Ngài,
chính Ngài là Đấng Thiên Sai đã được Isaia loan báo trước đó hơn tám
thế kỷ, Ngài là Đấng mở mắt người mù, mở tai người điếc và mở miệng
người câm như bài đọc thứ nhất và bài đáp ca hôm nay nhắc lại.
Vậy thì Lời Chúa hôm nay nói gì với chúng ta?
Hơn
bao giờ hết, chủ đề điếc và ngọng thật hấp dẫn và cũng dễ đụng chạm.
Nguyên chuyện khoái điếc, thích ngọng và kể cả muốn mù như căn bệnh mãn
tính lâu ngày hoá quen và coi như chuyện nhỏ không thành vấn đề đã là
một cái gì đụng chạm ghê gớm.
Anh
Chị em, chúng ta sẽ đụng ai khi nói đến những căn bệnh mãn tính nầy? Và
một loạt câu hỏi được đặt ra: Đụng ai trước nhất? Vì sao phải đụng? Tại
sao chúng ta khoái điếc khi không còn muốn nghe? Tại sao chúng ta thích
ngọng khi chẳng còn buồn nói? Ai tập cho chúng ta điếc? Ai dạy cho
chúng ta câm?
Có
lẽ nhiều người đang nín thở, nhưng dường như tất cả chúng ta đã hiểu
lầm hết với câu trả lời của mình. Còn đây mới là câu trả lời đúng nhất,
chính xác nhất. Đề cập đến việc khoái điếc, thích ngọng và giả mù của
chúng ta sẽ đụng chạm đến chính linh hồn, đụng chạm đến bản thân chúng
ta trước nhất.
Chúng
ta điếc đặc trước Lời Chúa, ù loà trước tiếng lương tâm, lãng tai trước
những nhu cầu của anh chị em chung quanh khi chúng ta thoả hiệp với tội
lỗi, nhân nhượng với ích kỷ và sống chung với hèn nhát. Chính lúc đó,
chúng ta vô tình chuốc lấy cái bệnh trụt lưỡi và cái khiếm thính mãn
tính. Chúng ta sợ đối diện với Lời Chúa nên ngại đặt mình trước mặt
Ngài. Vì Lời Chúa là gươm hai lưỡi, thấu suốt tâm hồn và dò xét tâm can.
Lời Chúa thẳng băng, luôn mới mẻ, sẵn sàng phanh phui, không nể vì,
cũng chẳng thoả hiệp. Chúng ta sợ những phút trầm tư, run rẩy, khi phải
lặn sâu xuống lòng mình, bởi lẽ ở đó, tiếng Chúa đang mời gọi, tiếng
lương tâm đang kêu réo ới ời.
Không
chỉ khoái điếc, chúng ta còn thích ngọng. Trước bao gương mù gương xấu,
chúng ta ú ớ không nói được chi, không dám sửa bảo cũng không còn tự
tin để chấn chỉnh con cái, bạn bè và đồng nghiệp… vì lẽ chúng ta chưa
làm gương tốt đủ, ngôn hành bất nhất, chúng ta không hơn chi các người
khác; chúng ta giống hệt các biệt phái ham chuộng bề ngoài mà quên mất
nội tâm: miệng thì nam mô, bụng thì mưu mô; lời thì bác ái, lòng thì bái
ác; ngoài thì thương yêu nhưng dạ thì ưa thiêu; hết lòng với kẻ ở xa mà
đoạn tình với người ở gần, rất gần, ngay trong nhà mình, trong cộng
đoàn mình. Vì thế, chúng ta ù ù cạc cạc trước bao điều chướng tai gai
mắt. Bên cạnh đó, chúng ta sợ liên luỵ, ngại dấn thân và thích an phận…
Làm
sao một người làm cha làm mẹ, làm sao một mục tử, một thầy cô giáo hay
một chứng tá của Chúa Kitô trong môi trường mình đang sống lại có thể
yên thân? Làm sao chúng ta lại hoá như bao người khác? Mà tại sao lại
phải yên thân? Đến đây, có người sẽ nói: Cuộc đời phức tạp lắm, các linh
mục không biết đâu! Không, tôi biết. Vì nếu không tỉnh thức, chúng ta
sẽ vô tình đánh mất sự hồn nhiên, đánh mất cả sự tự do và đánh mất chính
mình. Phải, chúng ta mù loà điếc lác và ngọng miệng, một căn bệnh cần
được Đức Giêsu chữa lành.
Đức
Hồng Y Gracias nói: “Gương mù cho thế kỷ hôm nay là chúng ta y hệt mọi
người khác”, dửng dưng như người khác, thờ ơ như người khác và lạnh lùng
như người khác.
Không,
mỗi ngày, mỗi người chúng ta đều được mời gọi hướng thượng: nhanh hơn,
cao hơn và xa hơn. Chúng ta là con cháu Hồng Bàng, là đại bàng sải cánh
giữa lồng lộng trời cao; chúng ta không thuộc họ nhà gà lệt đệt. Bùn
càng tanh, sen càng phải thơm tho. Bùn càng đặc, sen càng phải toả ngát.
Cắm sâu giữa bùn nhưng sen vẫn mãi là sen vì chỉ có sen mới được quyền
nói về bùn, cũng như chỉ có bùn mới được quyền nhắm mắt không thừa nhận
sen. Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn là vậy.
Chuyện
ngày xưa kể rằng, Mặc Tử ở nước Lỗ sang nước Tề thăm nhà bạn cũ. Người
bạn cũ trách Mặc Tử: “Bây giờ thiên hạ còn ai biết đến việc nghĩa, quan
lớn cũng như quan bé, mạnh ai nấy sống, lấy cái công làm cái tư, ông tự
khổ thân một mình làm việc nghĩa chi cho nhọc xác?”. Mặc Tử trả lời:
“Tôi hỏi ông, nhà có mười đứa con, một đứa cày, chín đứa ngồi ăn, thì
chẳng phải đứa cày phải cày chăm hơn sao? Bởi vì đứa cày thì ít đứa ăn
thì nhiều. Thiên hạ bây giờ không ai chịu làm việc nghĩa, ông phải
khuyên tôi cần làm việc nghĩa nhiều hơn mới phải chứ, sao lại ngăn
tôi?”.
Ngày
xưa cũng như ngày nay, cám dỗ mạnh ai nấy sống luôn luôn hiện diện.
Khoái điếc, thích ngọng từ đó cũng là căn bệnh của chúng ta. Hôm nay,
Đức Giêsu cũng sẵn sàng chữa lành nếu chúng ta biết đó là bệnh và ước
được chữa lành. Mỗi chúng ta có thể cầu nguyện:
Lạy
Chúa, có nhiều bức tường ngăn chặn làm tai con điếc. Có nhiều sợi dây
trói buộc làm lưỡi con ngọng. Xin cũng nói với con:”Ephata, Hãy mở ra”,
để con nghe được tiếng Chúa, tiếng lương tâm mà hoán cải tâm hồn, đổi
mới con tim. Xin hãy phá đi bức tường định kiến, bức tường ích kỷ để con
mở rộng cõi lòng đón nhận Lời Chúa, đón nhận anh em. Xin hãy mở miệng
lưỡi con, cắt đứt sợi dây ích kỷ, sợi dây sợ sệt, sợi dây ươn hèn để con
mạnh dạn nói lời chân lý, lời thứ tha, những lời ca ngợi tình Chúa,
những lời chúc khen tình người, Amen. [Mục Lục]
49. Chúa Giêsu hành động hôm nay.
Cách
đây khá lâu, Jerry Izenberg của tờ báo New York Post đã viết về Reggie
Williams thuộc đội Cincinnati Bengals. Khi sinh ra, Reggie đã bị bệnh về
thính giác, nhưng không có ai để ý. Các thầy cô giáo ở tiểu học tưởng
rằng cậu là người chậm chạp và ngu đần. Tuy nhiên khi vào lớp ba, Cô
Chapman khám phá ra chứng bệnh của cậu và đã tìm cách giúp đỡ. Thật rất
cám ơn cô giáo Chapman, hai lỗ tai của Reggie đã được chữa lành và nghe
được.
Rốt
cuộc, Reggie đã ra trường trung học và được xếp vào hạng giỏi 5% trong
số học sinh lớp mười hai ra trường. Người mà các cô giáo và học sinh chê
bai là chậm chạp và ngu dốt nay đã xin được vào trường Đại Học
Darthmouth.
“Nếu
không nhờ cô giáo Chapman, tôi không dám tưởng tượng ra ngày hôm nay
tôi sẽ như thế nào.” Reggie đã nói với ký giả Izenberg như thế.
Reggie
bị nặng tai giống như người thanh niên trẻ trong bài Phúc Âm hôm nay.
Chúa Giêsu đã trực tiếp chữa lành người thanh niên khỏi điếc.
Chúa
Giêsu vẫn còn mở lỗ tai cho những người điếc hôm nay như Ngài đã từng
làm trong thời của Ngài. Chúa Giêsu vẫn còn mở lưỡi cho những người câm
hôm nay như Ngài đã từng làm trong thời của Ngài.
Điều
duy nhất khác biệt là cách thức Ngài làm những công việc này. Ngài
không làm một cách trực tiếp, nhưng gián tiếp qua những bàn tay và giọng
nói của những người khác. Chúng ta có thể nói rằng: Chúa Giêsu không có
chân để có thể đi vào cuộc sống của con người hôm nay. Ngài cần phải
dùng đôi chân của chúng ta để làm điều đó.
Chúa
Giêsu không có đôi tay để có thể chìa ra và chữa lành những lỗ tai và
miệng lưỡi của con người hôm nay. Ngài cần phải dùng đôi tay của chúng
ta để làm điều đó.
Chúa
Giêsu không có giọng nói để có thể nói vào trái tim của con người hôm
nay. Ngài cần phải dùng giọng nói của chúng ta để làm điều đó cũng giống
như nhờ cô giáo Chapman, hai lỗ tai của Reggie đã được chữa lành.
Bài
Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu mời gọi mỗi người chúng ta hãy dâng cho
Ngài đôi tay của chúng ta để Ngài có thể dùng để mở tai kẻ điếc và mở
miệng lưỡi kẻ câm như Ngài vẫn làm lúc Ngài ở dương thế.
Chúa
Giêsu mời gọi chúng ta hãy cho Ngài mượn giọng nói của chúng ta để Ngài
có thể ban phát của ăn “Lời Chúa” cho những tâm hồn đang đói khát sự
công chính như lúc Ngài ở dương thế.
Chúa
Giêsu mời gọi chúng ta hãy cho Ngài mượn trái tim của chúng ta để Ngài
có thể chạm tới các linh hồn ngày nay như lúc Ngài ở dương thế.
Lạy
Chúa, xin chạm đến trái tim chúng con hầu chúng con có thể cho Ngài
mượn chúng để đổi mới thế giới, như chính Ngài đã từng là dụng cụ cho
Thiên Chúa Cha. [Mục Lục]
50. Niềm vui Nước Thiên Chúa – Anmai, CSsR
Xem
lại bản đồ Palestina, thì lộ trình đi rao giảng của Chúa Giêsu như sau.
Rời Tyrô, người lữ hành sẽ đi về phía Bắc, tức phía Siđôn. Còn nếu muốn
tiến xuống phía biển Ghênêsaret (biển Galilêa) ở vùng Dêcapôli tức vùng
đông nam biển hồ, thì người ta phải đi ngược lại từ Tyrô.
Ở
đây, bản văn Marcô viết: ngang qua Siđôn, đến biển Galilêa băng giữa xứ
Dêcapôlia. Như thế, lộ trình này không phù hợp với bản đồ địa lý. Qua
sự kiện này, Thánh Sử Máccô gợi nhắc một lần nữa rằng Ngài chỉ muốn
trình bày ý nghĩa của những cuộc hành trình của Chúa Giêsu. Người đến
đất dân ngoại vì ơn cứu rỗi cũng được trao ban cho các dân ngoại.
Với
hành trình như vậy, hôm nay chúng ta được nghe lại việc Chúa Giêsu làm
phép lạ chữa lành anh chàng vừa điếc và vừa ngọng. Trình thuật này được
biên soạn theo kiểu kết cấu tương đồng với câu chuyện chữa lành người mù
ở Mc 8,22-26. Chúng ta thử phác họa sơ lược vài chi tiết song chiếu:
Mc 7,31-37
Câu 31: Người ta đem đến cho Người một người vừa điếc vừa ngọng.
Câu 33: Kéo người ấy ra xa dân chúng… Người tra ngón tay vào tai, nhổ nước miếng Người đụng vào lưỡi người ấy.
Câu 36: Rồi người căn dặn không được nói cho ai biết.
Mc 8,22-26
Câu 22: Người ta đem đến cho Người 1 người mù…
Câu 23: Dắt tay người mù, Người đưa nó ra ngoài làng; đoạn nhổ nước miếng vào mắt nó đặt tay cho nó.
Câu 26: Ngài cho nó về nhà mà dặn rằng: đừng nói với ai trong làng.
Như
vậy, trong nhãn quan thần học Máccô, những phép lạ luôn mang giá trị
của dấu chỉ thời đại Thiên sai mà Chúa Giêsu đến khai mở. Ở Thời đại ấy,
ở Nước ấy của Thiên Chúa thì sẽ không còn những người đui mù, câm điếc
nữa mà ở Nước Thiên Chúa là những người hạnh phúc, bình an và vui mừng.
Nước Thiên Chúa, Nước của bình an và hoan lạc ấy được Thánh Sử gợi nhắc ở
câu 37. “Bấy giờ mắt mù sẽ mở, tai người điếc sẽ thông. Bấy giờ què
quặt sẽ nhảy nhót tựa hươu nai, lưỡi người câm cũng sẽ reo hò”. Câu này
có nét gì đó tương đồng với đoạn sách ngôn sứ Isaia mà chúng ta vừa
nghe:
“Hãy nói với những kẻ nhát gan: “Can đảm lên, đừng sợ!
Thiên Chúa của anh em đây rồi; sắp tới ngày báo phục,
ngày Thiên Chúa thưởng công, phạt tội.
Chính Người sẽ đến cứu anh em.”
Bấy giờ mắt người mù mở ra, tai người điếc nghe được.
Bấy giờ kẻ què sẽ nhảy nhót như nai,
miệng lưỡi người câm sẽ reo hò.
Vì có nước vọt lên trong sa mạc,
khe suối tuôn ra giữa vùng đất hoang vu.
Miền nóng bỏng biến thành ao hồ,
đất khô cằn có mạch nước trào ra.
Trong hang chó rừng ở sậy, cói sẽ mọc lên. (Is 35, 4-7)
Nước Thiên Chúa còn hơn thế nữa. Nước Thiên Chúa là nơi mà:
Này đây Ta sáng tạo trời mới đất mới,
không còn ai nhớ đến thuở ban đầu và nhắc lại trong tâm trí nữa.
Nhưng thiên hạ sẽ vui mừng và luôn mãi hỷ hoan
vì những gì chính Ta sáng tạo.
Phải, này đây Ta sẽ tạo Giê-ru-sa-lem nên nguồn hoan hỷ
và dân ở đó thành nỗi vui mừng.
Vì Giê-ru-sa-lem, Ta sẽ hoan hỷ, vì dân Ta, Ta sẽ nhảy mừng.
Nơi đây, sẽ không còn nghe thấy tiếng than khóc kêu la.
Nơi đây, sẽ không còn trẻ sơ sinh chết yểu
và người già tuổi thọ không tròn;
vì trăm tuổi mà chết là chết trẻ,
và chưa tròn trăm tuổi mà chết là bị nguyền rủa.
Người ta sẽ xây nhà và được ở,
sẽ trồng nho và được ăn trái.
Người ta sẽ không xây nhà cho kẻ khác ở,
không trồng nho cho kẻ khác ăn;
vì cây được bao nhiêu tuổi, dân Ta cũng sẽ thọ bấy nhiêu;
và những kẻ Ta chọn sẽ được hưởng kết quả do tay chúng làm.
Chúng sẽ không luống công vất vả,
không sinh con cho con chết bất ưng,
vì chúng sẽ là dòng dõi
những người được Đức Chúa ban phúc lành,
bản thân chúng cũng như cả nòi giống.
Trước khi chúng kêu Ta, chính Ta đã đáp lời,
chúng hãy còn đang nói thì Ta đã nghe rồi.
Sói với chiên con sẽ cùng nhau ăn cỏ,
sư tử cũng ăn rơm như bò,
còn rắn sẽ lấy bụi đất làm lương thực.
Sẽ không còn ai tác hại và tàn phá
trên khắp núi thánh của Ta.” Đức Chúa phán như vậy. (Is 65, 17-25)
Qua
đoạn sách ngôn sứ Isaia về hình ảnh của Nước Thiên Chúa, ta thấy nước
ấy là một nước tràn đầy hoan lạc và bình an. Ở trong nước ấy “chiên con
và sói con cùng ăn cỏ, sư tử cùng ăn rơm như bò” chứ không có chuyện
thiệt hơn, tranh giành, cãi cọ và chà đạp người khác.
Sự
hơn thua, tranh giành và chà đạp người khác thời nào cũng có. Cách
riêng, thời của Chúa Giêsu, những người biệt phái, những người pharisêu
tự cho mình là hơn người khác để rồi coi thường người khác. Nước Thiên
Chúa không có chỗ cho những người như thế.
Chắc
có lẽ bực mình và chướng mắt trước những con người chỉ nhìn cái bề
ngoài, xét đoán cái bề ngoài mà không trân trọng cái bên trong, cái chất
thật của con người nên thánh Phaolô hôm nay đã phải thốt lên: “Quả vậy,
giả như có một người bước vào nơi anh em hội họp, tay đeo nhẫn vàng, áo
quần lộng lẫy, đồng thời có một người nghèo khó, ăn mặc tồi tàn, cũng
bước vào, mà anh em kính cẩn nhìn người ăn mặc lộng lẫy và nói: “Xin mời
ông ngồi vào chỗ danh dự này”, còn với người nghèo, anh em lại nói:
“Đứng đó! ” hoặc: “Ngồi dưới bệ chân tôi đây! “, thì anh em đã chẳng tỏ
ra kỳ thị và trở thành những thẩm phán đầy tà tâm đó sao? (Gc 2, 3-4).
Ở
Nước của Thiên Chúa thì không có chuyện phân biệt đối xử như vậy. Ở
Nước Thiên Chúa là như thế này: Anh em thân mến của tôi, anh em hãy nghe
đây: nào Thiên Chúa đã chẳng chọn những kẻ nghèo khó trước mặt người
đời, để họ trở nên người giàu đức tin và thừa hưởng vương quốc Người đã
hứa cho những ai yêu mến Người hay sao (Gc 2, 5).
Nước
Thiên Chúa, ơn cứu độ của Thiên Chúa dành cho tất cả mọi người, đặc
biệt là cho những người nghèo khổ, những người bị bỏ rơi, những người
thấp cổ bé miệng như anh chàng câm điếc hôm nay Chúa Giêsu đã chữa lành.
Niềm vui Nước Thiên Chúa đang ở trước chúng ta nếu chúng ta sống trong
tâm tình khiêm hạ, nhỏ bé, coi tất cả mọi người như anh em như lời thánh
Giacôbê vừa mời gọi chúng ta và chúng ta cũng không miệt thị, không
phân biệt đối xử với những người tật nguyền như Chúa trong tin mừng hôm
nay.
Xin
Chúa mở con mắt chúng ta thật to để chúng ta nhìn thấy những anh chị em
thấp cổ bé miệng đang ở gần ta, ở xung quanh ta để ta xoa dịu, chia sẻ
nỗi đau, sự thấp bé của họ để ta mang hạnh phúc đến cho anh chị em đồng
loại ngay thế gian này và những hạnh phúc ấy chính là những hạnh phúc
nho nhỏ mang chúng ta đến hạnh phúc, đến niềm vui ở trên trời mà Chúa
đang dọn sẵn và chờ đợi chúng ta. [Mục Lục]
51. Cần chữa lành bệnh điếc và ngọng tâm linh – JKN
Câu hỏi gợi ý:
- Chúng ta vẫn gặp được những người điếc, ngọng, câm thể chất, họ chiếm một tỉ lệ thấp trong xã hội. Thế còn những người điếc, ngọng, câm tinh thần và tâm linh thì sao? tỉ lệ của họ cao hay thấp trong xã hội và Giáo Hội? Bản thân ta có bị bệnh điếc, ngọng, câm tinh thần hay tâm linh này không?
- Điếc và ngọng về tinh thần và tâm linh nghĩa là gì? Đó là bệnh cá nhân hay xã hội? một xã hội hay giáo hội có thể bị điếc và ngọng không?
- Có ai bị điếc và ngọng đối với chân lý không? Tại sao họ lại bị điếc và ngọng trong lãnh vực này?
Suy tư gợi ý:
- Các thứ bệnh điếc và ngọng: thể chất, tinh thần, tâm linh, nơi cá nhân, xã hội và giáo hội
Trong
xã hội con người, có rất nhiều người bị bệnh: bệnh thể chất, bệnh tinh
thần, và bệnh tâm linh. Đó là nói về bệnh cá nhân. Ngoài ra, một xã hội
cũng có thể có nhiều chứng bệnh: bệnh thể lý như dịch tễ, bệnh tinh thần
như sự bất công, áp bức, các tệ nạn xã hội (đĩ điếm, ma túy), bệnh tâm
linh như vô tín, đạo đức xuống dốc, tình trạng tội lỗi… Một cộng đoàn
tôn giáo có thể bị những bệnh như: cơ cấu làm tê liệt thần khí, hình
thức bên ngoài làm mất đi tinh thần bên trong, quyền bính bị lạm dụng,
chia rẽ không hiệp nhất, trên dưới không nghe nhau, khô khan nguội lạnh,
thỏa hiệp với kẻ ác…
Đức
Giêsu đến trần gian để chữa chủ yếu những bệnh tinh thần và tâm linh
của con người, của xã hội và giáo hội, nhưng Ngài cũng chữa cả những
bệnh thể lý như dấu chỉ khả năng chữa lành tinh thần và tâm linh. Bài
Tin Mừng hôm nay thuật lại việc Ngài chữa lành «một người vừa điếc vừa
ngọng» thể lý, là dấu chỉ của loại bệnh «vừa điếc vừa ngọng» tinh thần
hay tâm linh. Điếc là không nghe được, hoặc không nghe rõ. Ngọng là
không nói được, hoặc nói không rõ, khó nghe. Số người điếc, ngọng, câm
thể lý chiếm một tỉ lệ tương đối nhỏ trong xã hội. Nhưng số người điếc,
ngọng, câm về tinh thần và tâm linh chiếm một tỉ lệ rất cao. Thậm chí có
cả bệnh «câm điếc xã hội», nghĩa là có những xã hội bị điếc, ngọng và
câm nữa. Nếu Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay có thể chữa lành bệnh
điếc và ngọng thể lý, thì Ngài còn có thể chữa lành một cách hữu hiệu
hơn nữa bệnh điếc và ngọng về tinh thần, tâm linh, nơi cá nhân cũng như
trong xã hội và giáo hội.
- Điếc, ngọng về tinh thần và tâm linh
Điếc
và ngọng về thể chất thì ai cũng biết, thiết tưởng chúng ta không cần
đề cập tới trong khuôn khổ nhỏ hẹp của bài chia sẻ Tin Mừng này. Chúng
ta cần bàn tới bệnh điếc và ngọng về tinh thần và tâm linh, mà ai trong
chúng ta cũng bị không nhiều thì ít.
Nhiều
người thính và tinh tai thể chất, nhưng lại điếc về tinh thần và tâm
linh. Họ rất thính tai khi nghe những gì liên quan đến tiền tài, của
cải, lạc thú, danh vọng, quyền lực, địa vị, nhưng lại trở nên giống như
điếc khi nghe những điều hay lẽ phải, những chân lý đem lại sức mạnh
tinh thần hay tâm linh, giúp họ sống yêu thương nhiều hơn. Nhiều người
nói năng rất hùng biện về kiến thức, triết lý, khoa học, về đủ mọi đề
tài… nhưng lại hành xử như người câm, hoặc cảm thấy rất ngượng nghịu,
mắc cỡ khi phải nói lên điều hay lẽ thật, những lời chân thành yêu
thương, những lời làm mát lòng người khác, những lời đem lại bình an,
hòa thuận, những lời giúp mọi người hiểu ra đường ngay lẽ thật.
- Điếc và ngọng trước chân lý
Nhiều
người đã trở thành điếc trước những quan niệm mới, những cách nhìn mới
hay những cách diễn tả mới về chân lý. Vì họ luôn luôn cho rằng những
quan niệm, cách nhìn hay cách diễn tả chân lý mà họ lãnh hội được trước
đây chính là chân lý. Mà đã là chân lý thì không bao giờ thay đổi. Thực
ra, chân lý thì bất biến, muôn đời không thay đổi, nhưng cách hiểu, sự
lãnh hội và cách diễn tả chân lý của con người thì luôn luôn thay đổi
tùy theo khả năng nhận thức của họ. Cũng như cơ cấu của vật chất, từ
ngàn xưa đến nay không hề thay đổi, nhưng quan niệm, cách nhìn, cách mô
tả của con người về cơ cấu vật chất luôn luôn thay đổi: càng về sau, con
người càng quan niệm và diễn tả đúng hơn.
Một
khi đã coi một quan niệm, cách nhìn hay cách diễn tả nào đó là chân lý
bất biến, con người sẽ không còn khả năng chấp nhận những cách diễn tả
khác phù hợp với thời đại mới, với nhận thức mới của con người thời đại.
Ta đã thấy gương về sự cố chấp này trong Kinh Thánh: Thiên Chúa thì bất
biến, nhưng cách diễn tả Thiên Chúa trong Cựu Ước và Tân Ước rất khác
nhau. Các kinh sư Do-thái chính vì cố chấp vào cách diễn tả cũ nên họ đã
không chấp nhận được Đức Giêsu, với quan niệm mới, cách nhìn mới, cách
diễn tả mới mẻ về Thiên Chúa của Ngài. Vì thế, họ đã nhắm mắt bịt tai
trước lời của Ngài: lời Ngài có vẻ như không phù hợp với quan niệm rất
hạn hẹp của họ. Tâm trí họ giống như một tách trà đã đầy nước, không thể
tiếp nhận thêm một giọt nước nào nữa, nếu cứ rót vào, nước trà sẽ tràn
ra ngoài.
Một khi đã điếc trước cách diễn tả mới về chân lý, họ cũng trở thành câm hay ngọng đối với cách diễn tả ấy.
- Điếc và ngọng trong xã hội và tôn giáo
Trong
những xã hội hay tôn giáo độc tài, chỉ có một bè đảng, một phe nhóm hay
một giáo phái nào đó được ưu đãi và toàn quyền hành động, thì người dân
luôn luôn phải chịu cảnh bất công áp bức. Lúc đó, người dân sẽ trở
thành những kẻ điếc và ngọng. Điếc vì họ bị bọn cầm quyền bưng bít không
cho nghe những thông tin nào bất lợi cho chúng, khiến cho người dân trở
nên bức xúc và đấu tranh. Ngọng hay câm vì họ không thể nói lên được
những uất ức, những bực bội, những tư tưởng, những ước muốn của họ.
Đương nhiên bị điếc và ngọng thì hết sức bực bội, khổ não, và không hạnh
phúc.
Trong
những xã hội hay tôn giáo ấy, còn một loại điếc và ngọng khác, đó là
bệnh điếc và ngọng của những người theo lý tưởng ngôn sứ. Đó là một lý
tưởng cao đẹp tuyệt vời! Lý tưởng này rất cần thiết, đặc biệt trong
những xã hội hay tôn giáo đang chịu đầy dẫy bất công áp bức. Lý tưởng đó
là «loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn, giải phóng những kẻ bị giam
cầm, cho người mù được sáng mắt, trả lại công lý cho người bị áp bức»
(Lc 4,18). Sách Châm ngôn diễn tả một công việc quan trọng của những
người mang lý tưởng đó: «Con hãy mở miệng nói thay cho người câm, và
biện hộ cho mọi người bất hạnh. Hãy mở miệng phán xử thật công minh,
biện hộ cho những kẻ nghèo nàn khốn khổ» (Cn 31,8-9). Nhưng có rất nhiều
người mang danh theo lý tưởng ngôn sứ này, đáng lẽ họ phải nói thay cho
người câm hay ngọng, nhưng tiếc thay chính họ dường như cũng bị câm và
ngọng luôn! Thay vì sáng mắt thính tai để nghe và thấy tình cảnh khốn
cùng của những người chung quanh mình hầu lên tiếng thay cho họ, thì họ
cố tình giả điếc làm ngơ, bưng tai bịt mắt để khỏi thấy, hầu có thể câm
miệng làm thinh cho yên thân, để «cố đấm ăn xôi» hay «ngậm miệng ăn
tiền»!
- «Épphatha», hãy mở ra!
Tuy
không điếc và ngọng thể lý, nhưng rất có thể chúng ta đang bị điếc và
ngọng về tinh thần hay tâm linh. Điếc và ngọng thể lý thì không phải
chịu trách nhiệm về căn bệnh. Nhưng điếc hay ngọng về tinh thần hay tâm
linh, thì chúng ta sẽ bị quy kết trách nhiệm trước Thiên Chúa và lương
tâm của mình. Vì thế, xét về mặt tâm linh, điếc và ngọng tinh thần hay
tâm linh nguy hiểm hơn nhiều. Bị căn bệnh tâm linh này, chúng ta cần
chữa cho khỏi. Dù là điếc, ngọng hay câm loại nào, Đức Giêsu cũng có thể
chữa lành được, miễn là chúng ta tin vào quyền năng của Ngài và quyết
tâm cộng tác với Ngài. Chỉ cần Ngài rờ vào cái tai tâm linh và cái miệng
tâm linh của ta và truyền cho chúng: «Épphatha, hãy mở ra!» là bệnh
điếc, ngọng, câm tâm linh của ta sẽ được chữa lành. Điều quan trọng là
chúng ta phải xác định được mình đang thật sự bị điếc và ngọng về tâm
linh thì Ngài mới chữa lành ta được! Nếu bị bệnh mà mình lại cứ nói mình
chẳng bệnh gì cả, thì Chúa có quyền năng đến đâu Ngài cũng đành bó tay.
Hãy nghe Đức Giêsu nói với người Pharisêu: «Nếu các ông đui mù, thì các
ông đã chẳng có tội. Nhưng giờ đây các ông nói rằng: “Chúng tôi thấy”,
nên tội các ông vẫn còn!» (Ga 9,41).
Cầu nguyện
Lạy
Cha, con cảm thấy con đang bị điếc và câm – hay ít ra là đang giả điếc
và giả câm – trước lời mời gọi của Cha. Cha mời con mở to mắt ra để thấy
những nỗi cùng khốn của những người chung quanh con, banh lỗ tai ra để
nghe những tiếng rên xiết đau thương của họ, đồng thời mở miệng ra để an
ủi họ, xoa dịu đau thương cho họ, và nhất là nói dùm họ, tranh đấu cho
họ… Nhưng con đang giả mù giả điếc để có thể câm lặng… hầu được an thân,
hầu khỏi bị mất mát những gì mà kẻ áp bức đang ban cho con! Xin Cha hãy
chữa lành bệnh ấy cho con! [Mục Lục]
52. Câm điếc tâm linh – Lm. Mark Link.
Chủ đề: “Nhiều người trong chúng ta bị câm điếc về mặt tâm linh cần được Chúa Giêsu chữa lành”
Một
phụ nữ kia có người bạn bị điếc. Ngày nọ bà ta hỏi người bạn muốn được
tặng gì vào ngày sinh nhật. Người bạn ấy đáp lại thật bất ngờ: “Xin bạn
hãy vui lòng viết thư cho Ann Landers yêu cầu bà ta in lại bảng kinh cầu
nguyện cho người điếc. Bà ấy đã từng in nó trước đây vào mục của bà
trong một tờ báo, nhưng tôi đã đánh mất bản sao mục đó rồi!”. Thế là
người phụ nữ đã viết thư cho Ann Landers. Và vào ngày 1.6 ngày sinh nhật
của cô bạn, bà Ann đã in lại lời cầu nguyện đó trong cột báo của mình.
Một đoạn trong lời cầu đó như sau:
“Lạy
Chúa, nỗi đau khổ mà người điếc phải gánh chịu là đa số thiên hạ xem họ
như những người chuyên làm phiền người khác. Người ta thường thiện cảm
với người mù, người què, nhưng lại thường nổi xung và bực bội với người
điếc. Kết quả là người điếc thường phải trốn lánh bạn bè và càng ngày
càng trở nên khép kín” (William Barclay)
Lời
kinh trên cho chúng ta thấy một nỗi niềm, một uẩn khúc nào đó của người
điếc mà chúng ta thường ít người nhận ra được. Đa số chúng ta đều cho
rằng mù thì tệ hại hơn điếc. Thế nhưng Helen Keller vừa bị mù lẫn điếc
thì cho rằng bị điếc không nghe được, thì quả là phần lớn những cánh cửa
trong cuộc đời ta đã bị khép chặt lại, chẳng hạn: mở radio thì chả hiểu
gì, xem truyền hình cũng chả thú vị gì mà còn phát chán, và hầu như
không thể trò chuyện với ai được cả. Vì thế, sau một thời gian chúng ta
sẽ cảm thấy cô đơn như bị bỏ rơi.
Câu
chuyện về người điếc nói trên giúp ta hiểu rõ hơn bài Phúc Âm hôm nay.
Nó giúp ta hiểu được người câm điếc vui sướng như thế nào sau khi được
Chúa Giêsu chữa lành. Lần đầu tiên trong cuộc đời anh ta cảm nếm được
một phần nào vui thú của cuộc sống.
Điều này dẫn chúng ta đến một vài câu hỏi:
Tại sao Chúa Giêsu đã chữa lành người câm điếc ấy?
Tại sao Ngài đã khai thông lỗ tai người ấy?
Tại sao Ngài đã phục hồi miệng lưỡi người ấy?
Câu
trả lời nằm trong bài đọc thứ nhất ngày hôm nay. Trong lời mô tả vài
dấu chỉ sẽ xảy ra khi Đấng Mêsia đến, tiên tri Isaia đã nói: “Kẻ điếc sẽ
được nghe, ai không nói được sẽ mừng rỡ reo lên”… Qua việc chữa lành
người câm điếc trên, Chúa Giêsu đã hoàn tất hai dấu chỉ mà tiên tri
Isaia đã nói để giúp dân chúng nhận ra Đấng Mêsia. Vậy, một trong những
mục đích của việc chữa lành ngày hôm nay là xác nhận rõ hơn Đức Giêsu
chính là Đấng Mêsia.
Tuy
nhiên, việc chữa lành ngườì câm điếc kia còn tỏ lộ một điều ẩn kín nào
đó nơi bản thân Đức Giêsu. Nó cho ta thấy Đức Giêsu là một mẫu người
giàu lòng thương xót. Điều này đặc biệt biểu lộ qua cung cách Ngài tách
biệt anh chàng câm điếc ra khỏi đám đông. Như ta biết, người điếc thường
hay mặc cảm nên lúng túng trước tình cảnh của mình. Họ không hiểu ất
giáp gì cả khi nghe người ta hỏi, nên họ luôn cảm thấy mình như ở ngoài
rìa. Vì thế khi dẫn anh chàng câm điếc ra khỏi đám đông, Chúa Giêsu đã
biểu lộ lòng xót thương thực sự của Ngài đối với anh, Ngài rất nhạy cảm
đối với tình cảnh đáng thương của anh. Như thế ngoài việc tỏ cho ta biết
Chúa Giêsu là Đấng Mêsia, việc chữa lành người câm điếc còn cho ta thấy
rõ lòng thương xót của Đức Giêsu.
Cuối
cùng, việc Đức Giêsu chữa lành cho người câm điếc đã tạo nên nguồn hy
vọng cho chúng ta là những kẻ đang sống ở thời đại ngày nay.
Trạng
thái của người câm điếc không giống trạng thái của riêng chúng ta.
Nhiều người trong chúng ta không điếc về thể lý nhưng lại điếc về tâm
linh. Chúng tôi muốn ám chỉ gì đây? Hãy dùng một ví dụ để làm sáng tỏ.
Mới
đây một bà mẹ và ông bố đến thăm đứa con gái của họ đang lâm trọng bệnh
ở nhà thương. Ngay khi họ lái xe rời bệnh viện, bà mẹ bắt đầu vừa khóc
vừa nói; “Anh Ron ơi, em chả biết rõ điều gì đang xảy đến cho em, lẽ ra
10 năm trước em có thể cầu nguyện với tất cả tấm lòng cho con gái chúng
ta. Lẽ ra em có thể trình bày với Chúa về nó, và lẽ ra em có thể nghe
lời Chúa dặn dò em “Đừng lo”. Thế nhưng em không còn làm điều ấy được
nữa. Em không còn cầu nguyện được nữa, em không thể nói chuyện với Chúa
như em đã thường làm. Hình như về mặt thiêng liêng em đã trở nên như câm
như điếc”.
Câu
chuyện trên mô tả tình trạng của nhiều người trong chúng ta. Chúng ta
đôi lúc cũng cảm thấy khó cầu nguyện khác với chúng ta ngày xưa. Chúng
ta cũng cảm thấy khó đối thại với Chúa và chúng ta cũng cảm thấy khó
khăn trong việc nghe Chúa nói với chúng ta. Vậy trong trường hợp này,
chúng ta phải làm gì? Câu trả lời đã nằm sẵn trong bài Phúc Âm hôm nay.
Chúng ta có thể bắt chước người câm điếc trên, nghĩa là tìm kiếm Chúa
Giêsu, cùng Ngài bước ra khỏi đám đông và tận hưởng đôi chút thời gian
bên sự hiện diện có khả năng chữa lành của Ngài.
Bài
Phúc Âm hôm nay khuyên chúng ta nên tạo điều kiện thuận lợi cho Chúa
Giêsu để Ngài mở miệng lưỡi chúng ta về mặt thiêng liêng, để Ngài đặt
ngón tay của Ngài khai mở đôi tai điếc của chúng ta. Nó cụ thể hơn, Phúc
Âm hôm nay mời gọi chúng ta hãy làm lại những gì chúng ta đã từng có
thói quen hay làm, tức là bỏ ra ít phút mỗi ngày để cầu nguyện, để Chúa
Giêsu thực hiện nơi chúng ta điều Ngài đã làm cho người câm điếc ấy,
nghĩa là bài Phúc Âm mời gọi chúng ta hãy để Chúa Giêsu chữa lành bệnh
câm điếc của chúng ta.
Như
thế, câu chuyện người câm điếc trên nói với chúng ta 3 điều; Thứ nhất,
nó mặc khải cho chúng ta Đức Giêsu chính là Đấng Mêsia của Israel đã
được mong đợi từ lâu. Đức Giêsu đã thực hiện điều mà Isaia tiên báo Đấng
Mêsia sẽ làm, tức là cho người điếc được nghe và người câm nói được.-
Thứ hai, câu chuyện người câm điếc mặc khải cho ta biết Chúa Giêsu là
Đấng giàu lòng xót thương. Ngài đưa người điếc ra khỏi đám đông để chữa
lành cho người ấy. Ngài không biến người ấy thành trò cười cho thiên hạ
mà muốn tiếp xúc thân mật riêng tư với người ấy. – Cuối cùng, bài Phúc
Âm mặc khải cho chúng ta phương pháp giải quyết các vấn nạn mà nhiều
người trong chúng ta đang gặp phải ngày hôm nay. Đó là chúng ta không
còn cầu nguyện được nữa, không còn thưa chuyện với Chúa, lắng nghe lời
Ngài nói trong tâm hồn chúng ta được nữa. Về mặt thiêng liêng quả thực
chúng ta đang bị câm điếc.
Để
tìm ra phương pháp giải quyết vấn đề khổ tâm này, chúng ta hãy bắt
chước người câm điếc, là tìm kiếm Chúa Giêsu và xin Ngài chữa lành chúng
ta. Cụ thể hơn, chúng ta hãy để riêng vài phút mỗi ngày tiếp xúc với
Chúa Giêsu ngõ hầu Ngài sẽ chữa lành và làm cho chúng ta hoàn toàn khoẻ
mạnh trở lại. [Mục Lục]
53. Đừng sợ! – Như Hạ, OP
Thế
giới tràn ngập những con người nhát sợ. Đó là điều kiện cho sự dữ sinh
sôi nảy nở. Sự dữ càng tăng cường độ khi con người thích tổng quát hóa
những thực tại chỉ nhìn thấy từ một góc độ nào đó. Chính vì muốn tránh
thảm họa cho nhân loại, Tin mừng đã muốn chúng ta nhìn thấy toàn diện
thực tại, nhất là thực tại về Đức Giêsu Kitô, Đấng Cứu thế đã đến trong
thế gian.
ƠN CỨU ĐỘ MUÔN DÂN
Tin
mừng Marcô hôm nay mở đầu bằng một dòng vắn tắt mô tả bước đi ngoằn
ngoèo của Đức Giêsu tới miền Thập tỉnh. “Hành trình này phần lớn qua
những lãnh thổ dân ngoại. Có lẽ thánh Marcô chủ ý nói thế để tiên báo
trước về sứ mạng Giáo hội giữa chư dân.” (The New Jerome Biblical
Commentary 1990: 613) Ngay trong hành trình đã có chiều hướng mở ra, chứ
không khép kín trong lãnh thổ Do thái. Người muốn cho mọi người thấy
một chiều kích phổ quát và toàn diện của Tin mừng trong cộng đồng nhân
loại. Tin mừng không thể đóng khung trong một cái nhìn phiến diện nào.
Nhưng càng thấm sâu tinh thần Tin mừng, càng thấy nhiều chiều cạnh mở
tung ra thế giới.
Chính
vì thế, khi bắt tay vào việc mở mắt cho người mù hôm nay, Đức Giêsu
cũng muốn giải thoát mọi người khỏi cảnh tăm tối với những giới hạn vô
nghĩa. Quả thực, sau khi chữa cho “một người vừa điếc vừa ngọng,” (Mc
7:32) “Đức Giêsu cấm họ không được kể chuyện đó với ai cả.” (Mc 7:36)
Vừa giải thoát anh, Người lại muốn ngăn chặn đám đông muốn tôn vinh
mình. Lệnh cấm đó chỉ muốn giúp mọi người vượt quá tầm nhìn bình thường.
Hochết dí vào sự kiện trước mắt, không thể đi xa hơn được. Quả thế, khi
chứng kiến phép lạ đó, họ tấm tắc: “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả:
ông làm cho kẻ điếc nghe được, và kẻ câm nói được.” (Mc 7:37) Dưới cái
nhìn của họ, Đức giêsu chỉ là một ông lang tài gioi. Thế thôi! Một cái
nhìn như thế cứ phóng tới chắc chắn sẽ kẹt kinh khủng cho sứ vụ của
Chúa. “Có lẽ thánh Marcô muốn nhấn mạnh: Đức Giêsu còn hơn một thầy
thuốc chữa bệnh. Căn tính của Người chỉ hoàn toàn được mạc khải trên
thập giá và trong ngày phục sinh.” (The New Jerome Biblical Commentary
1990: 613)
Quả
thực, trên thập giá, Người mới có thể mạc khải hoàn toàn bản chất đầy
lòng thương xót của mình. Nhưng ngay hôm nay mọi người đã chứng kiến một
phần lòng thương xót đó. Khi nhìn thấy anh chàng điếc và ngọng đó, Đức
Giêsu đã động lòng trắc ẩn b iết chừng nào. Đây là một dấu chỉ về tình
cảm đặc biệt Chúa dành cho anh: “Người kéo riêng anh ta ra khỏi đám
đông, đặt ngón tay vào lỗ tai anh, và nhổ nước mếng mà bôi vào lưỡi
anh.” (Mc 7:33) Đó cũng là một cử chỉ đầy ý nghĩa biểu tượng. Chúa muốn
tách anh khỏi đám đông tăm tối.
Ngón
tay quyền năng trực tiếp giải thoát các chi thể anh khỏi những giới hạn
lầm than và đưa anh vào cuộc sống. Tai và lưỡi là những phương tiện cần
thiết để trao đổi với mọi người và nhận những nguồn thông tin cần thiết
cho cuộc sống. Trước mặt người đời, anh chỉ là con số không, vì thiếu
cả những phương tiện căn bản nhất để sống một cuộc sống bình thường. Bởi
thế, khi trả lại cho anh khả năng nghe và nói, Đức Giêsu đã dành lại
cho anh tất cả quyền làm người. Anh có cả một cơ hội lớn để tiếp tục hòa
nhập và lớn lên như mọi người trần thế. Chỉ cần một lời “hãy mở ra!”
(Mc 7:34) Đức Giêsu đã khai thông tất cả. Từ đám đông, anh chẳng có gì.
Nhưng nhờ quyền năng Thiên Chúa, anh có tất cả khi trở lại đám đông. Anh
có tất cả vì anh đã tin vào quyền năng Thiên Chúa. Quả thế, “Thiên Chúa
đã chẳng chọn những kẻ nghèo khó trước mặt người đời, để họ trở nên
người giàu có đức tin và thừa hưởng vương quốc Người hứa cho những ai
yêu mến Người hay sao?” (Gc 2:5)
HẠNH PHÚC ĐÍCH THỰC
Anh
thực sự hạnh phúc. Nhưng tại sao anh hạnh phúc như thế? Anh hạnh phúc
vì đã cảm nghiệm sâu xa lòng Chúa xót thương. Chúa biến đổi đời anh. Có
lẽ không ai hiểu thấu lòng Chúa thương xót bằng anh. Lòng Chúa xót
thương là chỗ dựa duy nhất cho người tín hữu. Có kinh nghiệmvề lòng
thương xót đó, mới có thể sống hạnh phúc và bình an.
Khi
suy gẫm về lòng Chúa thương xót trong thánh vịnh 50, ĐGH Gioan Phaolô
II đã coi Thánh vịnh là “một ốc đảo dành cho việc suy gẫm, nơi đó con
người có thể khám phá sự dữ đang ẩn núp trong lương tâm và cầu xin Chúa
thanh tẩy và tha thứ. con người thì giới hạn và mỏng dòn, nhưng lại có
khả năng xấu xa khi gieo rắc sự dữ và bạo lực, ô uế và sai lầm.” (Zenit
30/07/03) Nhân loại thật đáng thương! Họ rơi vào tăm tối. Vì thế không
còn nhận ra ánh sáng chiếu tỏa từ lòng Chúa xót thương.
Giữa
một thế gian đầy tăm tối như thế, người tín hữu hãy lắng nghe một “sứ
điệp hi vọng”: “Thiên chúa có thế ‘hủy bỏ, thanh tẩy’ lỗi lầm của một
tâm hồn biết thống hối. Bởi đấy, người tín hữu ý thức mình được Thiên
chúa tha thứ. Chính nhờ trung gian là Đức Giêsu, Đấng đã hiến dâng của
lễ toàn hảo lên Thiên Chúa.” (ĐGH Gioan Phaolô II: Zenit 30/07/03) Chỉ
trên thập giá Đức Giêsu mới có thể mạc khải tất cả sự thật về lòng Chúa
xót thương, nguồn hi vọng duy nhất cho toàn thể vũ trụ. Lời ngôn sứ đã
loan báo từ xưa về niềm hi vọng này: “Chính Người sẽ đến cứu anh em.”
(Is 35:4) Bởi thế, dù bị bao vây tứ bề và đe dọa muôn mặt, người tín hữu
vẫn được Chúa khích lệ: “Can đảm lên, đừng sợ!” (Is 35:4) vì “Chúa là
thành lũy bảo vệ đời tôi.” (Tv 27:1). [Mục Lục]
54. Người đạo đức – Lm Gioan Trần Khả.
Thế
nào là một người đạo đức? Phần Lời Chúa hôm nay cho chúng ta hình ảnh
của người đạo đức thật và người không đạo đức thật. Người đạo đức thật
phản chiếu tâm tình và thái độ giống Chúa Kitô. Người không đạo đức thật
là những người không phản ảnh trung thực tâm tình và thái độ của Chúa
kitô, trái lại họ có những tâm tình sai lầm thiên vị, ganh ghét như
những người được thánh Giacôbê tông đồ khuyến cáo trong bài đọc thứ hai.
Họ đã chú trọng đón tiếp người giàu có sang trọng, “Mời ngài lên hàng
ghế nhất.” và coi thường khinh rẻ người nghèo: “Chú đứng ở đàng kia”,
“hoặc chú ngồi tạm dưới sàn nhà.” Đây là thái độ “trọng phú khinh bần”
không được chấp nhận trong tinh thần Kitô Giáo. Chính chúng ta nhiều lần
cũng mắc phải trong cách cư xử và lời ăn tiếng nói: “Ông tổng thống,
ông kỷ sư, ông bác sỹ, bà thị trưởng… Nhưng cái thằng mỹ trắng, cái
thằng mỹ đen, cái con mễ… Lời ăn tiếng nói và cung cách xử thế của chúng
ta sẽ cho ta thấy mình là người như thế nào.
Một Bài Học
Người
Thổ nhĩ Kỳ có câu truyện kể rằng, có một nhà giáo nổi tiếng cả về tài
trí và lòng đạo đức. Một hôm ông ra ruộng làm tiếp với vợ và đã quên giờ
phải về đi dự bữa tiệc của một người giầu có quý phái mời. Người nhà và
các bạn hối thúc ông phải mau chân kẻo trễ. Ông biết rằng mình không
còn đủ giờ để về nhà tắm rửa thay quần áo, nên đã quyết định mặc yên bộ
đồ đi làm đó và đi thẳng tới nhà của người quý phái kẻo trễ giờ.
Khi
tới nơi, các người đầy tớ và người giữ cổng nhất định không cho ông
vào, lý do vì quần áo của ông mặc là quần áo quá bình thường của một
nông dân, lại thêm lấm bùn. Ông cố gắng phân giải vì vội vã kẻo trễ, và
ông nói cho họ biết ông là thày giáo dạy con của ông chủ nhà. Tuy thế họ
vẫn không chịu để ông vào, lý do vì chủ nhà ra lệnh không tiếp người ăn
vận bê bối. Sau cùng ông đành chịu chạy qua một nhà người quen gần bên
để muợn đỡ một bộ đồ lịch sự, áo khoác và ca vát, cùng giày bóng đi vào.
Ông trở lại. Và lần này người ta niềm nở tiếp đón ông và mời ông ngồi
vào bàn tiệc. Khi thức ăn được đưa lên, ông liền lấy các thức ăn bỏ vào
túi áo khoác. Ông bôi các món ăn vào quần áo; đổ rượu vô giầy… Và miệng
ông luôn nói lớn: “Ăn đi, áo khoác, quần tây và giầy bóng các ngươi hãy
ăn và uống cho no thỏa đi.” Tất cả mọi người đều hướng mắt nhìn đổ xô về
ông thày giáo có thái độ khùng điên kỳ cục này. Sau cùng cha con của
ông chủ nhà đến hỏi: “Thưa thày tại sao thầy lại làm kỳ cục như vậy? Tại
sao thày không ăn uống mà lại bảo áo quần ăn uống cho thỏa thích đi?”
Ông
trả lời: “Khi tôi đến vì vội vã từ ngoài ruộng về không kịp thay quần
áo, các người giữ cổng và con ăn đầy tớ nhà ông đã từ chối không tiếp
đón tôi. Họ nói rằng gia đình ông ra lệnh cho họ chỉ đón tiếp người ăn
bận lịch sự, và không tiếp người hành khất. Và họ đã nhất định từ chối
không cho tôi vào cửa. Tôi chỉ được tiếp đón sau khi chạy đi mượn bộ đồ
này mặc vào. Như thế tôi trộm nghĩ, bộ quần áo, chứ không phải tôi được
đón tiếp vào bàn tiệc.”
Đạo Đức Là Trở Nên Giống Chúa
Người
đạo đức thật sẽ có tâm tình và cách cư xử giống Chúa Kitô. Lời Kinh
nguyện phải có sức biến đổi tâm tình và tấm lòng làm cho chúng ta có tâm
tình giốùng như tâm tình của thiên Chúa; và như thế mới là đạo đức
thật. Tiên tri Isaiah loan báo rằng: “Thiên Chúa sẽ đến và cứu thoát con
người. Khi Ngài đến thì mắt người mù sẽ sáng lên, và tai người điếc sẽ
mở ra. Người què sẽ nhẩy nhót như nai, và người câm sẽ nói được. Đồng
khô, hoang địa sẽ có suối nưóc chảy và có ao hồ tươi mát. Lần rở các
trang phúc âm chúng ta thấy Chúa Kitô dạy chúng ta sống đạo cách rất cụ
thể, chứ không chỉ có lý thuyết kinh kệ, hoặc thiêng liêng trừu tượng.
Bài phúc âm hôm nay là một điển hình cụ thể. Chúa Giêsu đã không khuyên
người câm và điếc đó là hãy nhẫn nại chịu khó chấp nhận Thánh Ý Chúa vì
sự tàng tật của anh, và phần thưởng của anh sẽ lớn lao trên Thiên Đàng!
Ngài cũng chẳng khuyên người câm và điếc đó hãy dâng cái thân phận hẩm
hiu đau khổ và xấu số của anh lên Thiên Chúa. Chúng ta thường nghe những
lời khuyên này trên môi miệng nhiều người khi đi thăm viếng bệnh nhân
hoặc khi chứng kiến những người tật nguyền, nhưng chúng ta không nghe
Chúa Giêâsu nói như thế. Chúa cũng chẳng khuyên anh đi đến đền thờ để
đọc kinh xin khấn.Trái lại Ngài đã nhìn lên trời và thở dài một tiếng.
Ngài đã cảm thông được sự đau khổ của con người. Và ngài đã cố gắng chữa
lành và phục hồi lại vẻ đẹp của tạo vật mà Thiên Chúa đã tạo dựng.
Thực Hành Việc Chữa Lành
Chúa
Giêsu đã truyền cho tai và miệng người câm điếc đó được mở ra. Tình
trạng câm và điếc đó đã ngăn cách anh với những người chung quanh. Chúa
Kitô đã muốn giải phóng cho anh ra khỏi tình trạng cô lập đó. Có lẽ
chúng ta tự bào chữa vì mình không là bác sỹ, không có quyền năng chữa
lành như Chúa Giêsu. Tuy vậy ta vẫn có thể làm, và thực hiện được nhiều
cái cho anh chị em mình. Nhất là khi họ gặp sự khốn khó. Chúng ta có thể
giải thoát anh chị em chúng ta bằng nhiều cách. Chúa Kitô muốn mỗi
người chúng ta biết cảm thông với những người tàn tật, yếu đau, nghèo
khổ. Ngài không chỉ muốn chúng ta cầu nguyện cho họ, nhưng Ngài còn muốn
chúng ta đưa bàn tay lên để xoa dịu nỗi đau thương của họ. Mở miệng ra
nói những lời an ủi dịu ngọt. Móc túi mình ra hoặc trích qũy gia đình để
thực sự chia sẻ cho người nghèo khó những khi cần thiết. Có được như
thế chúng ta mới thực sự là những con người đạo đức. [Mục Lục]
55. Quyền năng Thiên Chúa
(Suy niệm của Tu sĩ Đa minh Đỗ Công Tâm)
Kính
thưa cộng đoàn. “Không ai là một hòn đảo”. Đây là lời của một bài hát
và có rất nhiều người tâm đắc, như vậy ý muốn nói đến tình liên đớigiữa
con người với con người: liên đới bằng những việc làm giúp ích cho nhau,
bằng những nâng đỡ, khích lệ, bằng việc chân thành lắng nghe nhau, bằng
việc trao cho nhau ánh mắt ,nụ cười… tất cả những điều này đều diễn tả
cùng một ý nghĩa: thể hiện tình thương, cho nên khi một người không còn
thể hiện được những việc làm hay không biểu lộ được những tâm tình đó,
thì họ cảm thấy như bị loại trừ và mặc cảm không còn được yêu thương
nữa.
Các
bài đọc hôm nay đã mặc khải cho chúng ta Đức Giêsu chính là Đấng Mêsia
của Israel đã mong đợi từ lâu, Đức Giêsu đã thực hiện điều mà tiên tri
Isaia tiên báo Đấng Mesia sẽ làm, tức là cho người điếc nghe được và
người câm nói được, và qua đó cũng mặc khải cho chúng ta về lòng thương
xót của Đức Giêsu.
Kính
thưa cộng đoàn.Tình cảnh thật bi đát của người câm điếc trong bài Phúc
Âm hôm nay chính là ở điểm đó. Anh ta đau khổ biết bao vì không nói được
với ai, cũng chẳng nghe được ai nói với mình. Mối quan hệ với tha nhân
và vũ trụ như bị cắt đứt có thể nhìn ở một khía cạnh nào đó anh ta bị
loại trừ khỏi kiếp sống làm người, bị loại vào hàng những kẻ tội lỗi.
Đức Giêsu xuất hiện, Ngài hiểu được tâm trạng, ước vọng và thông cảm với
anh.Vì chính Ngài là Người đem đến cho nhân loại một Tin Mừng Tình
Thương. Vì thế, Ngài đã chữa cho anh khỏi câm điếc. Qủa là vui mừng biết
bao cho anh, vì từ nay anh lại có thể sống trên đời với cái nhìn đầy
bình đẳng không còn tự ty mặc cảm nữa, bây giờ anh có thể nghe được
những lời dậy dỗ ngọt ngào của Đức Giêsu và anh có thể nói được những
lời yêu thương trừu mến cho những người khác.
Bị
câm điếc thể lý quả là một nỗi đau và mất mát, phải nói rằng , đau hơn
và mất mát hơn rất nhiều khi bị câm và điếc về phần hồn. Thế mà nhiều
khi chúng ta lại tự biến mình thành kẻ câm điếc mà chẳng hề quan tâm lo
lắng.
Câm
điếc khi ta ngụp lặn trong tội lỗi,không còn chịu lắng nghe tiếng Chúa
đang nói với ta qua các biến cố trong cuộc sống, qua lương tâm, qua các
giáo huấn, qua tha nhân…
Câm điếc khi ta không còn sống đời cảm tạ chúc tụng ngợi khen Thiên Chúa.
Câm điếc khi con tim đã trở nên chai đá không còn biết rung động trước những đau khổ của tha nhân.
Câm
điếc khi mỗi người là một ốc đảo, chỉ biết sống cho mình, hoặc tệ hơn
nữa khi coi tha nhân là hoả ngục như cái nhìn của J.P.Sartre. Coi tha
nhân là hoả ngục chính là cái nhìn đầy bi quan yếm thế, tự cô lập mình
để rồi chẳng còn thể nào nhận ra và thể hiện được tình thương. Hãy biết
sống quên mình, vị tha như vậy sẽ tạo được sự bình an và hạnh phúc cho
nhau, nhưng trước là chính mình được sự bình an và hạnh phúc đó, như lời
của Thánh Phanxicô đã nói: vì chính lúc cho đi là khi được lãnh nhận.
Chỉ
lắng nghe bằng tai thôi thì chưa đủ mà phải lắng nghe với cả trái tim.
Chỉ có trái tim yêu thương, chân thành và quảng đại mới có thể hiểu đầy
đủ, hiểu chính xác những thông điệp mà người nói muốn truyền đạt. Hơn
nữa, không phải những thông tin nào cũng nên nghe, cần phải chọn lựa
những thông tin bổ ích hữu dụng, không gây phương hại làm vẩn đục cho
tâm hồn. Cha Mark Link có nói: ” Chúng ta không thể luôn tin vào những
gì nghe bằng đôi tai mà còn tin vào những gì nghe bằng con tim của
mình”. Vì khi biết lắng nghe là phá đổ được bức tường thành kiến trong
tâm trí và tháo cởi được sợi dây trói buộc trong con tim cứng cỏi.Như
thế mới nghe được tiếng gọi thổn thức của anh em và tiếng mời gọi của
Lời Chúa.
Chuyện kể rằng : Có một vị ẩn sĩ sống trong rừng luôn bị một cô gái lố lăng đến cám dỗ. Có lần người con gái nói với vị ẩn sĩ:
–
Thầy không biết yêu ư ? (ý của cô gái này là vừa ngạc nhiên trước sự
thanh thản của ẩn sĩ và đồng thời nghi ngờ chế nhạo sự bất bình thường
của một người đàn ông !)
– Giờ chưa đến ! vị ẩn sĩ trả lời.
Lần
nọ, trong lúc đi khất thực, vị ẩn sĩ phát hiện người con gái hay đến
quấy nhiễu mình đã bị cướp và bị đánh đập nằm dở sống dở chết bên dọc
đường. Ông bèn dừng chân lại săn sóc cho cô ta, cuối cùng vị ẩn sĩ bế cô
ta về thành phố điều trị. Lúc đó vị ẩn sĩ mới nói với cô gái:
– Bây giờ đã đến giờ, giờ của lòng thương xót !
Vâng, vị ẩn sĩ này đã lắng nghe bằng cả con tim và nói với cả tấm lòng cao thượng qua việc làm đầy yêu thương và bác ái.
Qua
bài Tin Mừng, Chúa muốn gởi đến chúng ta sứ điệp: Hãy luôn sống đời
sống hiệp thông, vì tất cả là hồng ân, hiệp thông với Chúa,hiệp thông
với tha nhân …. Tôi đã nhận lãnh bằng tình thương thì tôi cũng phải cho
đi bằng tình thương. Mỗi người Kitô hữu chúng ta phải là chứng tá của
Tin Mừng Tình Thương theo gương mẫu của Đức Kitô. Tin Mừng Tình Thương
ấy phải được thể hiện bằng những việc làm cụ thể đượm tình bác ái yêu
thương.
Chúng
ta cũng cầu xin Chúa chữa lành bệnh câm điếc nơi tâm hồn chúng ta, và
nhất là biết lắng nghe bằng cả con tim, để rồi biết nói lên bằng những
việc làm hữu ích. Lạy Chúa, xin cho tim chúng con cũng được hoà nhịp
cùng trái tim Chúa và cả cuộc đời chúng con trong tay Chúa, để chúng ta
trở thành những khí cụ và được sống trong tình hiệp nhất của tình thương
Chúa. [Mục Lục]
56. Hãy mở ra! – Lm. Giuse Nguyễn Hữu An.
Trang nhất tờ Tuổi Trẻ số ra ngày thứ hai, 13 tháng 8 năm 2012 có bài: “Cởi trói cho dân”.
Tác
giả dùng chữ “Cởi trói” để nói về quyết định trả lại hàng ngàn hecta
đất cho nông dân. Đã có một vài tỉnh thi hành quyết định này. Hàng ngàn
hộ dân vui mừng và biết chắc mình sẽ thoát nghèo, thoát đói, vì từ nay
có ruộng đất để cày cấy. Chuyện chỉ đơn giản như vậy nhưng người dân đã
phải chịu bị “trói” hàng mấy chục năm qua.
Ông
Lê Minh Hiệp (ấp Nhơn Trị, xã Nhơn Thạnh Trung, TP Tân An, Long An) là
một trong hàng ngàn hộ vừa được tỉnh trả đất trồng lúa. Ông nói 10 năm
bị “treo” đất, cuộc sống gia đình ông như bị trói chân trói tay. Sáng
12.8, gặp vợ chồng ông Hiệp đang tất bật làm đất chuẩn bị gieo sạ vụ ba,
ông bảo đến bây giờ mới an tâm đầu tư sản xuất lúa để năng suất cao
hơn, tích lũy mua thêm ruộng. (x. “Tôi như người được cởi trói, thoải
mái lắm”, tuoitre.vn, ngày 13.8.2012). Hy vọng người dân Việt Nam còn
được “cởi trói” nhiều thứ khác nữa.
Trang Tin mừng hôm nay kể câu chuyện, Chúa Giêsu chữa lành một người câm điếc.
Chúa
phán: “Epphata” nghĩa là “Hãy mở ra”. Lập tức lỗ tai điếc anh mở ra
nghe được rõ ràng, lưỡi như bị một sợi dây trói buộc nay được tháo cỡi
nên anh nói rành mạch. Chúa “cởi trói” cho tai và lưỡi của bệnh nhân nên
anh ta nghe và nói được. Dân chúng ca tụng: “Ngài làm được mọi sự tốt
đẹp. Ngài làm cho người điếc được nghe, người câm được nói”.
Lời
thán phục đó vang vọng lại lời Ngôn sứ Isaia: “Đấng Thiên Sai sắp đến
cứu thoát anh em. Lúc đó mắt người mù sẽ mở ra, tai người điếc sẽ nghe
được. Lúc đó, chân người què sẽ nhảy như nai và lưỡi người câm sẽ nói
sõi sàng” (Is 35,3-7). Dân chúng nhận ra Đấng Thiên Sai đã đến và Ngài
đang thực hiện lời tiên tri Isaia trước mắt họ. Giữa đám đông chứng kiến
phép lạ lại có những người giả điếc, giả câm trước Lời Chúa. Họ cố chấp
không đón nhận sự thật. Đó là những người Pharisiêu: “Họ có mắt mà
không thấy, có tai mà không nghe!”. Họ đang điếc trước công lý, câm
trước sự thật, mù trước phép lạ đang diễn ra. Họ cần được mở tai, mở
mắt, mở miệng lưỡi để đón nhận Lời Chúa, để tin vào Ngài.
Phép
lạ chú trọng đến sự kiện mở tai để anh ta có thể nghe Lời Chúa, cởi
trói cái lưỡi để anh có thể tuyên xưng đức tin vào Chúa Giêsu. Như vậy,
theo Máccô, phép lạ Chúa chữa người câm điếc mang ý nghĩa sâu xa, đó là
chữa lành bệnh câm điếc thiêng liêng.
Lưỡi
và tai là hai cơ quan truyền thông của con người. Nghe và nói là hai
cánh cửa. Nói là cánh cửa mở tâm hồn mình ra thông giao với mọi người.
Nghe là cánh cửa mở ra đón nhận thông tin từ thế giới bên ngoài. Không
nghe không nói cũng giống như đóng kín cánh cửa cảm thông. Mình không
hiểu người mà người cũng không hiểu mình.
Con
người sống với nhau trong tương quan hiệp thông. Hàng ngày dùng ngôn
ngữ để chia sẻ với nhau. Nhờ lời nói chúng ta có thể diễn tả được suy
tư, cảm xúc tâm tư trong lòng. Nhờ lắng nghe chúng ta cảm thông tâm sự
của người khác. Từ đó hình thành một cuộc đối thoại, kiến tạo một sự
hiệp thông với nhau, cuộc sống sẽ phong phú hơn.
Có
dịp đến thăm các trường khuyết tật, cảm thông với những người câm điếc,
chúng ta mới thấy quý cái tai và cái miệng của mình. Lúc ấy chúng ta sẽ
nhận được đó chính là ân huệ và là một quà tặng lớn lao Thiên Chúa ban.
Nhiều người không câm điếc về thể lý nhưng lại câm điếc tinh thần, câm điếc tâm linh.
Thế
giới hôm nay thiếu cảm thông và đối thoại vì có nhiều người bị câm điếc
về mặt tinh thần. Bệnh này làm người ta thành những ốc đảo, chẳng có gì
để cho, chẳng có gì để nhận.
Người
ta bị câm điếc tinh thần khi tự đánh mất khả năng lắng nghe những người
xung quanh mình, không còn lắng nghe tiếng nói của lương tâm để làm
lành lánh dữ.
Người ta bị câm điếc tinh thần khi đóng lòng mình lại, không còn nghe nỗi đau của những người khốn khổ.
Người
ta bị câm điếc tâm linh khi không nghe tiếng Chúa để nói những lời sự
thật, lời yêu thương lời hòa giải. Nhiều lúc người ta chỉ nói những lời
độc hại, gây chia rẽ và đau khổ cho nhau.
Hãy mở tai ra để lắng nghe Lời Chúa, lời anh em. Đừng “Nghe tai này lọt qua tai khác”, đừng nghe “như nước đổ lá khoai”.
Hãy mở miệng lưỡi ra để nói Lời Chúa,lời yêu thương đem lại niềm vui hạnh phúc.
Hãy mở trái tim để lắng nghe những nỗi niềm và đau khổ của những người xung quanh.
Mỗi
khi tham dự thánh lễ chúng ta đều thực hiện một cử chỉ rất quen thuộc.
Sau khi nghe bài Phúc Âm, chúng ta đọc: “Lạy Chúa vinh danh Chúa”, và
làm Dấu Thánh Giá trên trán, trên môi, trên ngực. Đó như là lời cầu
nguyện: Lạy Chúa, xin hãy mở trí khôn con, xin mở miệng lưỡi con, xin mở
trái tim con, để con được hiểu, để con cảm nhận, để con có thể nói lời
của Chúa.
Mỗi
lần làm Dấu Thánh Giá nhân Danh Ba Ngôi Thiên Chúa, xin Chúa cho chúng
con biết mở trí, mở lòng, mở trái tim với niềm tin yêu.
Xin Chúa biến đổi tâm hồn chúng con, xin cho chúng con giống Chúa trong lời nói và việc làm.
Xin cho cuộc sống chúng con nên dấu chỉ yêu thương của Chúa giữa lòng đời hôm nay. Amen. [Mục Lục]
57. Hãy để Chúa chạm đến ta – Lm. Vũ Xuân Hạnh
Mới
ngày nào người bạn trẻ ấy đã từng là một cậu giúp lễ, đến chào tôi và
báo tin, em đã đậu đại học mỹ thuật… Thấm thoát em đã ra trường. Lần này
đến thăm tôi, cùng với việc báo tin mình đã tốt nghiệp, em còn tặng tôi
một bức tranh. “Thưa cha, con đã vẽ nhiều tranh. Nhưng đây là bức tranh
con ưng ý nhất từ trước tới nay, con tặng cha”, em nói như thế trong
khi chìa bức tranh cho tôi. Nhìn bức tranh của em, tôi chẳng hiểu gì
hết. Thú thật, đối với em, bức tranh là kiệt tác của chính mình, là vẻ
đẹp, là ngôn ngữ nội tâm của chính em, nhưng tôi chẳng thấy gì cả, chẳng
mường tượng được chút nào. Tôi chỉ hiểu phần nào khi được em giải thích
mà thôi. Dù cám ơn em vì em yêu quý tôi, vì tấm lòng em dành cho tôi,
nhưng tôi thấy trước thế giới nghệ thuật mà em đang theo đuổi, tôi là
một kẻ vừa câm, vừa điếc.
Nói
đến câm và điếc, thói thường, người ta vẫn hiểu đó là tình trạng tật
nguyền của lưỡi và tai: lưỡi không thể nói và tai không thể nghe. Tình
trạng bất hạnh ấy dễ làm người ta mặc cảm. Không nói được và cũng chẳng
nghe được, tự thân đã khiến người bị tật khó hiểu thế giới bên ngoài, và
thế giới bên ngoài cũng khó hiểu anh chị em bị tật ấy. Bởi thế, điều mà
anh chị em cần nơi những người lành mạnh là thái độ thông cảm, tôn
trọng và yêu thương. Hôm nay, Tin Mừng thánh Marcô cho biết, Chúa Giêsu
chữa lành một người câm và điếc. Dù hành động chữa lành này mang nhiều ý
nghĩa, thì bên cạnh những ý nghĩa đó, người ta không thể không nói tới
lòng thương yêu mà Chúa dành cho người bị tật.
Dù
vậy, bạn có bao giờ nghĩ rằng, sự điếc câm thể lý của một ai đó chưa
phải là vấn đề cần nhất để ta phải ưu tiên đề cập đến? Đúng là bất hạnh
nào cũng đáng thương, nhưng nếu chỉ dừng lại để nói đến sự điếc câm thể
lý thì thật là thiếu sót. Chúa Giêsu, một khi chữa lành người bị tật,
Người đâu chỉ nhắm đến sự chữa lành để bày tỏ lòng yêu thương mà thôi.
Điều quan trọng ẩn trong những phép lạ, đó là Chúa Giêsu chứng tỏ mình
là Đấng thiên sai, quyền năng và tình yêu của Thiên Chúa được biểu lộ,
hay trong chính bài tường thuật hôm nay, từ ngữ mà thánh Marcô sử dụng:
“mở ra”, “hết buộc lại”, cho thấy Chúa Giêsu không chỉ chữa lành những
gì thuộc thể lý, nhưng còn có quyền cầm buộc và tháo cởi vận mạng đời
đời của nhân loại….
Nhìn
bức tranh tôi không hiểu gì hết trong câu chuyện bên trên, làm cho tôi
chợt nhận ra, dù mắt tôi vẫn xem thấy, tai tôi vẫn nghe, lưỡi tôi rất
bình thường, thì câm điếc không dừng lại ở thể lý, mà còn là nỗi câm và
điếc thuộc thế giới tinh thần. Chắc bạn đồng ý với tôi, sống giữa cuộc
đời này, không chỉ là nghệ thuật hay mỹ thuật, bạn và tôi còn bị câm, bị
điếc trước rất nhiều vấn đề, rất nhiều lãnh vực: là một linh mục, chưa
bao giờ tham dự một lớp y khoa nào, làm sao tôi có thể chẩn đoán bệnh.
Cũng thế, một bác sĩ dù giỏi đến đâu, vẫn không bao giờ làm được những
việc hay sống những điều thuộc về thế giới của linh mục… Mỗi người có
những chọn lựa cho riêng mình. Chọn lựa để phục vụ con người trong lãnh
vực nào, người ta chỉ có thể từng trải trong lãnh vực của mình mà thôi.
Chuyện câm và điếc ấy cũng bình thường đấy thôi.
Nhưng
không phải mọi nỗi câm điếc thuộc thế giới tinh thần đều trở nên bình
thường. Có những nỗi câm và điếc đáng tội. Càng tệ hại hơn khi chính ta
bịt tai, ngậm miệng để tự mình trở nên kẻ câm và điếc. Đó là nỗi câm
điếc của một người không bao giờ biết yêu mến, học hỏi và cố gắng sống
Lời Chúa. Đối với họ, giáo lý là chuyện xa vời, thực hành nhân đức là
điều vô ích, đời sống đạo đức là không cần thiết, Thiên Chúa là viễn
vong, chỉ có những gì cảm nhận bằng giác quan, những gì thuộc thế giới
thực nghiệm mới xác thực. Đó là nỗi câm điếc của một người không bao giờ
biết đến anh em đồng loại, ngược lại chỉ sống ích kỷ cho riêng bản
thân. Đó là nỗi câm điếc của một người làm mọi cách để tiến thân trong
cuộc đời, miên mang trong sự ham hố tiền của, và danh vọng. Đó là những
lời cay nghiệt phun ra để chửi bới, nguyền rủa anh chị em mình. Đó cũng
là tình trạng của ai ham hố dục vọng thấp hèn và để mình chìm trong sự
khát khao bất chính, nếu không muốn nói là tội lỗi. Vì thế, nỗi câm điếc
chính là thái độ cố tâm ở lỳ trong tội, cố tâm ở lỳ trong nỗi chết của
linh hồn. Do đó dù điếc câm thể xác, hay tinh thần đều có thể coi là bất
hạnh. Nhưng nỗi câm điếc của linh hồn không chỉ bất hạnh, mà còn gây
nguy hiểm. Cái câm, cái điếc ấy nguy hiểm vì nó cản lối ta hướng về linh
thánh, hướng về Thiên Chúa, Đấng là cội là nguồn của ta, cản lối hướng
về ơn cứu độ mà Người rộng ban cho ta. Nguy hiểm vì lòng ta thiếu ơn
thánh, Thiên Chúa trở thành xa lạ, linh hồn ta nên chốn hoang tàn và là
môi trường xấu làm phát sinh nhiều dịch bệnh: cứng cỏi, kiêu căng, gian
tham, ganh tị, ngông cuồng…
Quả
là nguy hiểm không cùng, nhưng sự điếc câm của linh hồn không phải là
vô phương chữa trị. Chỉ cần bạn và tôi mềm lòng chứ đừng cứng cỏi, ta sẽ
dễ nhận ra con người thật của mình: biết bao nhiêu gai gốc cần gọt
giũa; biết bao nhiêu thói xấu cần chữa trị; biết bao nhiêu đam mê hạ
cấp, tư tưởng không lành mạnh, hành động sai quấy cần loại bỏ. Biết
khiêm nhu để nhận ra như thế là bước đầu tiên để từ đó, ta có thể phá bỏ
dần tình trạng điếc câm của linh hồn mình. Và chính khi biết mình như
thế, ta sẽ đến với Chúa để Chúa chạm đến bản thân ta, chạm đến cuộc đời
ta. Người bị câm điếc trong bài Tin Mừng đã không làm gì khác hơn là để
Chúa chạm đến mình, nhờ đó anh được thoát khỏi tình trạng câm điếc. Cũng
vậy, ta hãy đến với Chúa, hãy thực tâm tôn thờ Chúa, hãy chăm lo cho
đời sống cầu nguyện của mình, hãy vâng nghe Lời Chúa dạy và mau mau thực
hành Lời của Người trong suốt cuộc đời mình… Chắc chắn khi ta đến với
Chúa bằng một tấm lòng thành của người con yêu mến Cha như thế, Chúa sẽ
chạm đến linh hồn ta, Người sẽ biến đổi ta, và ta sẽ sớm lành mạnh. Lịch
sử Giáo Hội đã chẳng để lại biết bao nhiêu tấm gương của nhiều vị thánh
thoát khỏi tình trạng câm điếc, đui mù và trở thành thánh nhân nhờ để
Chúa chạm vào cuộc đời, chạm vào linh hồn mình đó sao. Đó là tấm gương
cao đẹp của thánh Augustinô; của thánh Phanxicô Asisi; của cha Charles
de Foucauld…
Bạn và tôi hãy nhớ một điều rất chắn chắn: Chỉ sợ mình bất trung với Chúa, chứ không bao giờ sợ Chúa bỏ ta. [Mục Lục]
58. Suy niệm của Lm Trần Bình Trọng.
DÙNG MIỆNG LƯỠI ĐỂ CA TỤNG
VÀ LÀM VINH DANH CHÚA
Thường
người ta không đánh giá được sự vật mà họ có cho tới khi người ta mất
đi sự vật đó. Nếu ta đặt mình vào địa vị người câm và điếc trong phúc âm
hôm nay, ta mới đánh giá được cơ quan tai và lưỡi. Mục đích của việc
Thiên Chúa tạo dựng nên cái lưỡi và tai, là để ta có thể thông đạt cho
người khác, nghĩa là nói cho người khác nghe, và nghe người khác nói.
Người điếc trong Phúc âm hôm nay phải cảm thấy ước muốn được chữa lành
nên người ta mới xin Chúa chữa anh ta. Phúc âm ghi lại ‘Chúa đặt ngón
tay vào lỗ tai anh ta và bôi nước miếng vào lưỡi anh ta. Đoạn ngước mắt
lên trời, Người rên một tiếng và bảo: Ephrata, nghĩa là “hãy mở ra”. Lập
tức tai anh ta mở ra, lưỡi như hết bị buộc lại. Anh ta nói được dễ dàng
(Mc 7: 33-34).
Có
bao giờ ta cảm đội Thiên Chúa đã ban cho ta cái lưỡi để nói và tai để
nghe không? Một cách tốt nhất để cảm đội ơn Chúa về hai cơ quan nói và
nghe là biết dùng cho đúng mục đích của Đấng Tạo dựng. Miệng lưỡi ta
được dựng nên để thông đạt in tức, thông đạt sự thật và sự thiện hảo.
Tai ta phải được dùng một cách khôn ngoan chứ không phải để khuyến khích
người khác nói hành, nói xấu, bỏ vạ, cáo gian. Nghe người khác nói
hành, nói xấu, xuyên tạc, bịa đặt, vu khống là lạm dụng mục đích của
Đấng tạo dựng đôi tai. Có bao giờ khi xưng tội, ta xưng tội đã nghe
người khác nói hành nói xấu, xuyên tạc, bịa đặt không?
Hơn
nữa miệng lưỡi và lỗ tai còn được tạo dựng với mục đích cao hơn nữa là
để thông đạt lời Chúa. Khi lãnh phép rửa tội, linh mục chạm vào tai ta,
và đọc chính lời Chúa nói trong Phúc âm hôm nay:Hãy mở ra. Đây có nghĩa
là tai ta phải được mở ra đón nhận lời Chúa, và lắng nghe lời Chúa bằng
đức tin. Đức tin mở tai ta cách thiêng liêng. Ta có thể nghe lời Chúa
trong Phúc âm. Tuy nhiên nếu không có đức tin, ta chỉ nghe như đọc
chuyện thường, chứ không phải nghe lời Chúa. Lời Chúa phải có sức tác
động tâm hồn và thay đổi đời sống con người. Lời Chúa mạc khải trong
Thánh kinh là kho tàng chung của nhân loại, nhưng chỉ có những người mở
rộng tâm hồn, những người khiêm tốn, mới lãnh hội được lời Chúa. Ta biết
lắng nghe là một yếu tố quan trọng trong việc thông đạt hàng ngày.
Người biết lắng nghe là người không những chỉ nghe bằng tai, mà còn lắng
nghe với cả tâm hồn. Tai ta có thể nghe câu chuyện Thánh kinh, nhưng
chỉ có tâm hồn mới có thể lắng nghe tiếng Chúa.
Tóm
lại mục đích của việc tạo dựng giác quan là để dùng vào việc ca tụng và
làm vinh danh Chúa. Chúa cho ta cái tai nghe để nghe những lời ca tụng
Người. Chúa cho ta miệng lưỡi để tung hô ngợi khen Chúa. Đó chính là
việc người câm điếc đã làm sau khi được Chúa chữa khỏi: Ông làm cho kẻ
điếc nghe được, và kẻ câm nói được (Mc 7: 37).
Hôm
nay ta hãy cầu xin Chúa cho ta biết sống trong tâm tình biết ơn: biết
ơn Chúa cho ta có thể nói được với nhau và nói được với Chúa trong lời
cầu nguyện và thờ phượng, biết ơn Chúa vì ta có thể nghe được người
khác, cũng như nghe được lời Chúa khi có người tuyên xưng. Trong thánh
lễ ta lắng nghe lời Chúa trong Thánh kinh, trong bài giảng. Nghe lời
Chúa rồi ta cần đáp trả bằng cách tuyên xưng lời Chúa, bằng việc thờ
phượng và cầu nguyện, bằng đời sống đạo hạnh. Lời Chúa không phải là
tiếng nói một chiều, nhưng bao hàm việc đáp trả. Trong một buổi học hỏi
Thánh kinh, ông cha hỏi:
* Sao Chúa nhật rồi bài Phúc âm nói về gì vậy?
Mọi người thinh lặng: người thì bóp trán, người thì gãi tai, người khác gãi đầu. Cuối cùng có một ông giơ tay phát biểu.
– Dạ thưa cha con nhớ rồi.
– Ông nhớ sao?
– Dạ thưa cha, con nhớ cha đọc: Đó là lời Chúa. [Mục Lục]
59. Đức Giêsu chữa người vừa điếc vừa ngọng
(Giải thích và suy niệm của Lm. FX. Vũ Phan Long)
1.- Ngữ cảnh
Sau
khi Đức Giêsu bị dân Nadarét loại trừ (6,1-6a), các môn đệ được sai đi
rao giảng sự sám hối và trừ quỷ (6,7-13). Nhưng khi Người đề nghị cho
đám đông ăn (6,37), thì các môn đệ sửng sốt, cũng ý như khi họ thấy
Người đi trên mặt biển (6,51). Những người nghe đọc Tin Mừng có nắm được
tương quan giữa khả năng đi trên mặt nước và khả năng nuôi sống đám
đông chăng? Việc Đức Giêsu đi vào vùng Dân ngoại (địa hạt Tia và Xiđôn),
tại đó Người đã chữa con gái một bà gốc Phênixi xứ Xyri (7,24-30) và
chữa người vừa điếc vừa ngọng (7,31-37) cũng như hóa bánh nhiều lần thứ
hai (8,1-10) hẳn là khích lệ các độc giả gốc Dân ngoại nhiều.
2.- Bố cục
Bản văn có thể chia thành ba phần:
1) Hoàn cảnh (7,31);
2) Đức Giêsu chữa người tàn tật (7,32-35);
3) Lệnh Đức Giêsu cấm phổ biến và phản ứng của dân chúng (7,36-37).
Tuy
nhiên, bản văn có gây ra những thắc mắc: nơi chốn không thể xác định;
người tàn tật có vẻ thụ động (không có đối thoại, có vẻ các cử chỉ của
Đức Giêsu và công thức A-ram quan trọng hơn); vai trò của nước miếng;
một lệnh yêu cầu thinh lặng, nhưng không giữ được…
3.- Vài điểm chú giải
– bỏ vùng Tia, đi qua … đến…
(31): Lộ trình của Đức Giêsu hơi lạ (đi vòng lên phía bắc, rồi quặt
xuống phía đông nam, tiếp tục đi xuống phía nam băng qua Xêdarê
Philipphê, đi đến phía đông của sông Giođan, và như thế đến gần hồ
Galilê về phía nam, trong phần lãnh thổ Thập Tỉnh). Có lẽ tác giả Mc
muốn mô tả cuộc hành trình xuyên qua một vùng đất phần lớn thuộc Dân
ngoại để báo trước sứ mạng của Giáo Hội là phải đến với muôn dân.
– vừa điếc vừa ngọng
(32): Từ ngữ Hy Lạp kôphos (x. 7,37; 9,25) có nghĩa là “điếc”. Còn
mogilalos (không phải là alalous, “câm”, c. 37) không có nghĩa là mất
tiếng hoàn toàn, chỉ có nghĩa là nói khó khăn (vì thế, đến c. 35: “anh
ta nói được rõ ràng”).
– Người kéo riêng …
(33): Tác giả Mc mô tả phép lạ này theo tập tục thời đó trong thế giới
Hy-La: tránh những cặp mắt hiếu kỳ, sự đụng chạm bằng tay, dùng nước
miếng, nhìn lên trời, thở dài, những lời nói bằng tiếng ngoại quốc.
Những chi tiết này phản ánh lối chữa bệnh thời đó, nhưng cũng rất có thể
là những quy ước của một thể văn (x. K. Kertelge; K. Tagawa; A.
Duprez).
– đặt ngón tay vào lỗ tai:
Những hành vi biểu tượng của Đức Giêsu, mà những người chữa bệnh Hy-La
và Do Thái thường làm, gợi ý cho người tàn tật biết rằng anh rất có thể
được chữa lành.
– nhổ nước miếng mà bôi vào lưỡi:
Sử gia Pliniô kể rằng hoàng đế Vespasianô đã chữa một người mù bằng
nước miếng (Hist. nat. 28, 4,7; Tacite, Hist. 6,18). Bài tường thuật
này, cũng như những bài Mc 8,23 và Ga 9,6, là những dịp trong đó kể rằng
Đức Giêsu đã dùng nước miếng. Chúng ta không được biết chắc chắn nước
miếng được sử dụng như thế nào. Có những thủ bản cho rằng nước miếng
được bôi trên môi, hoặc đặt vào miệng như một cử chỉ tượng trưng; trong
khi có những dị bản nói là cả ở trên tai nữa. Bản văn là “nhổ và chạm
lưỡi anh”, và Zerwich & Grosvenor giải thích: “bằng nước miếng”.
Mann cho rằng các hành vi này chỉ có tính cách tượng trưng mà thôi.
– Rồi Người ngước mắt lên trời, rên một tiếng
(34): Những cử chỉ này diễn tả Đức Giêsu cầu nguyện với Thiên Chúa và
động lòng thương người tàn tật. Không nên coi các cử chỉ này như là yếu
tố của nghi thức ma thuật.
– Ép-pha-tha: Câu “Hãy mở ra” là lời dịch nghĩa từ Hy Lạp ephphtha phiên âm từ A-ram ippơtah (hoặc itpơtah), do động từ phatah là “mở ra”.
– tai mở ra, lưỡi hết bị buộc
(35): Đây là chi tiết văn chương nhằm nói rằng Đức Giêsu không phải chỉ
là một người chữa bệnh; chân tính Người là khác, và người ta chỉ biết
được rõ ràng chân tính của Người khi theo Người đến chân thập giá và đến
cuộc Phục Sinh.
– ông làm cho kẻ điếc nghe được, kẻ câm nói được
(37): Nhận định này của đám đông nhắc tới Isaia 35,5-6, mà đoạn văn
Isaia này là một phần thuộc về cái nhìn tương lai vinh quang của Israel
(Is 34–35). Bản văn Cựu Ước này được sử dụng ở đây, điều này chứng tỏ
rằng tương lai vinh quang của Israel đã hiện diện trong sứ vụ của Đức
Giêsu.
4.- Ý nghĩa của bản văn
* Hoàn cảnh (31)
Có
lẽ câu truyện bắt đầu từ c. 32, còn tác giả Mc đã tạo ra c. 31 để cung
cấp một cái khung địa lý cho bản văn, vì chúng ta biết rằng Xiđôn đã
được nói đến ở 3,8, còn Thập Tỉnh đã được nhắc đến ở 5,20. Vậy c. 31 là
câu nối bản văn với phần đi trước. Các chi tiết gom lại ở đây muốn nói
đến các miền đất ngoại giáo chung quanh Galilê và nêu bật chủ trương phổ
biến Tin Mừng sang đất Dân ngoại.
* Đức Giêsu chữa người tàn tật (32-35)
Cuộc
chữa bệnh có những cách thực hành quen thuộc trong các truyện phép lạ
thời đó. Đức Giêsu đưa anh bệnh ra riêng. Tất cả chuyện này có ý là giữ
bí mật cách trị liệu của vị thầy. Các cơ quan có bệnh được chạm đến. Vị
thầy ấn ngón tay trên hai tai điếc, rồi bôi nước miếng lên cái lưỡi
ngọng. Ngước mắt lên trời là để xin sức mạnh siêu phàm; thở dài hay rên
cũng nhắm như vậy. Tiếng epphatha trong bối cảnh phép lạ Hy Lạp là lời
phù chú không ai hiểu được; nhưng trong Mc, từ này đã được dịch ra rõ
ràng (tương tự 5,41). Đức Giêsu cho người ta biết rõ ràng quyền lực của
Người. Đây là lời Người nói với anh bệnh cho đến lúc này vẫn chưa có khả
năng nghe được, chứ không phải là nói với các cơ quan bị bệnh. Tức
khắc, anh này được lành; sự kiện anh được lành được nêu ra như một điệp
khúc đáp lại lời vừa được truyền ra. Rất có thể chi tiết “lưỡi bị buộc”
có ý nói đến tên quỷ của bệnh, mà nay anh này đã được giải thoát khỏi.
* Lệnh Đức Giêsu cấm phổ biến và phản ứng của dân chúng (36-37)
Đức
Giêsu truyền cả anh bệnh đã lành cũng như những người có mặt phải giữ
im lăng. Nhưng những người đã đón nhận được mạc khải trong phép lạ này
không thể giữ kín được. Tác giả Mc muốn nhắc độc giả vừa phải giữ làm
sao để người ta khỏi hiểu sai thân thế và sứ mạng của Đức Giêsu, vừa
phải nhận ra và giới thiệu Người là Đấng Cứu Thế. Phản ứng hứng khởi của
dân cho ta lời giải nghĩa thần học của phép lạ. Nhờ hoạt động của Đức
Giêsu, cuộc tạo thành đã hư hỏng nay được tái thiết (x. St 1,31).
+ Kết luận
Đọc
lướt qua, chúng ta thấy đây là một bài tường thuật về một phép lạ chữa
bệnh về thể lý. Thật ra, bài này, cùng với các bài tường thuật về việc
chữa người mù (8,22tt; 10,46tt) là một lời cam kết rằng Đức Giêsu có thể
mở tai, tháo lưỡi, mở mắt cho các môn đệ, và là một lời mời gọi các ông
tin tưởng vào Người, và để Người giúp các ông. Hãy nhìn nhận sự giải
thoát mà Người đã mang lại cho chúng ta. Cũng hãy cố gắng đón nhận sự
giải phóng mà Người đang muốn ban cho chúng ta, trên nẻo đường Người
đang mở ra trước mắt chúng ta, xuyên qua những ngờ vực và những nỗi sợ
hãi, mà tiến về vinh quang của Người.
5.- Gợi ý suy niệm
- Các môn đệ của Đức Giêsu cũng phải có tâm tình tha thiết của Người là đưa Tin Mừng đến cho các Dân ngoại. Nếu ngại ngùng vì đường dài, e dè vì những khó khăn có thể gặp về mọi phương diện, các ông sẽ không đi xa được, và sẽ phản bội bản chất của Tin Mừng vì Tin Mừng là ánh sáng cứu độ được Thiên Chúa ban cho mọi người qua trung gian của các ông.
- Các môn đệ đã không hiểu bản thân và sứ mạng của Đức Giêsu nên đã bị Người trách (7,18; 8,17-21). Sự kiện Đức Giêsu đã mở tai của người điếc cho hiểu rằng Người có thể ban sự hiểu biết cần thiết để người ta sống đức tin. Và chính các môn đệ cũng cần được Người mở tai cho, hầu nghe được và hiểu được những giáo huấn của Đức Giêsu, và nghe ra tiếng kêu la của những con người khốn khổ hôm nay.
- Theo thánh Bêđa (PL 92,203t), người Kitô hữu nào không lắng nghe Lời Chúa là người điếc và kẻ nào không truyền đạt lời tuyên xưng đức tin cho kẻ khác là người câm. Nước miếng mà Đức Giêsu bôi vào lưỡi anh câm có nghĩa là sapor Domini sapientiae (hương vị của sự khôn ngoan của Chúa); còn ngón tay mà Đức Giêsu ấn trên tai anh điếc, tượng trưng ân huệ Thánh Thần (x. Lc 11,20).
- Giai thoại Đức Giêsu chữa người vừa điếc vừa ngọng này có thể được coi như một dụ ngôn nói về biết bao hoàn cảnh khó khăn và bệnh tật của chúng ta hôm nay. Đây là những hoàn cảnh ngặt nghèo khiến chúng ta ở xa rất nhiều “điều”, nhưng đồng thời lại cho chúng ta gặp được Chúa tể sự sống. Khi đó, đã được tháo cởi tai và miệng, chúng ta có thể nói: “Ngài làm điều gì cũng tốt cả”, với sự kinh ngạc thấm đẫm tâm tình biết ơn.
- Khi Đức Giêsu nói “hãy mở ra”, tai anh ta mở ra lập tức và “anh ta nói được rõ ràng”. Đức Giêsu nói ra và điều ấy xảy ra. Hôm nay Đức Giêsu cũng nói Lời Người trên chúng ta, “Hãy mở ra!”. Với đôi tai đã được mở ra, chúng ta không những lãnh nhận lời Người, mà lòng chúng ta cũng được mở ra để đón lấy nữa. Nghe Lời Chúa sẽ biến đổi chúng ta.
“Hãy
mở ra!”. Những lời này mở chúng ta ra với lòng nhân từ của Thiên Chúa.
Những lời đó cũng mở ra cho chúng ta thấy Thiên Chúa đang ở trong chúng
ta, từng ngày, trong các liên hệ giữa chúng ta và các loài thọ tạo. Đó
chẳng phải là một bí nhiệm sao: một người trông thấy và nghe được Thiên
Chúa trong những biến cố nhỏ bé, thậm chí không đáng kể thuộc đời sống
hằng ngày? (Siciliano) [Mục Lục]
60. Chú giải của Noel Quesson.
Đức Giêsu lại bỏ vùng Tia, đi qua ngả Xi-đôn, đến biển hồ Ga-li-lê vào miền Thập Tỉnh.
Việc
mô tả những cuộc hành trình (hơn 100 cây số) không phải là ngây ngô
đâu? Chúng ta thử đặt mình vào địa vị Đức Giêsu một chút. Sau khi biến
bánh ra nhiều (Mc 6,31-44). Sau bài giảng thất bại về “Bánh hằng sống”
(Ga 6,66), Đức Giêsu bị đám dân chúng bỏ rơi hoàn toàn. Người rời xứ
Galilê và đi ra “nước ngoài” nơi người ngoại đạo ở xứ Phênixi (Mc
7,24-26) bên kia biên giới phía Bắc xứ Palettin. Tia và Xi-đon ngày nay
vẫn là hai thành phố lớn của xứ Libăng. Rời xứ này, Đức Giêsu không trở
về Galilê, Người đi rẽ về phía Đông Biển Hồ, vượt qua các đồi cao Gôlăng
xứ Xyria và đi về phía miền “Thập Tỉnh”, bên kia sông Giođan, trong
phần đầu của sa mạc từ I-rắc tới I-ran, mà ngày nay có những ống dẫn dầu
từ vịnh Ba Tư chạy ngang qua. Đức Giêsu, con người thông minh, đã thích
nghi với hoàn cảnh. Người biết rằng, với những đám đông chỉ có mất thời
giờ? Vậy từ bây giờ trở đi, Người sẽ lo đào tạo một nhóm môn đệ nhỏ. Và
để thực hiện công cuộc đó, cần phải vượt qua ranh giới Do Thái, mới dễ
cảm thấy thoải mái hơn.
Chúng
ta cố hình dung ra Đức Giêsu, dừng lại ở mỗi đoạn đường, ở ngoài trời,
luôn có khoảng hai mười người vây quanh mười hai người nam và vài người
nữ để nấu ăn quanh bếp lửa, họ kể lại những biến cố trong ngày.
Ngày
nay, những khối Người, trong mọi biên giới, đã trở nên ngoại đạo. Thái
độ của Đức Giêsu thật có ý nghĩa. Người làm gì khi Người sống giữa dân
ngoại?
Người ta đem một người vừa điếc vừa ngọng đến với Đức Giêsu, và xin Người đặt tay trên anh.
Danh
tiếng Đức Giêsu, con người hay làm phép lạ, đã lan rộng ra ngoài biên
giới nước Palettin. Có một người đàn bà gốc Phêmxi, xứ Xirya đã đến mấy
ngày trước, để xin Chúa chữa lành cho con gái của bà. Bây giờ lại một
người câm điếc. Người ta có thể nói rằng, người ngoại đạo có lòng mở
rộng đối với Chúa hơn là người Do Thái. Vậy họ đã có tai để nghe, trong
khi những đám đông ở Galilê lại “điếc đối với lời của Người? Người ngoại
đạo sẽ được ngồi vào bàn tiệc của Thiên Chúa, để đón nhận Bánh Hằng
Sống, trong khi đại đa số dân Israel đã từ chối?
Chúng
ta chớ quên rằng, Maccô viết Tin Mừng cho những cộng đoàn Kitô hữu từ’
dân ngoại quốc thuộc HyLạp – La Mã trở lại. Ong là thư ký của Phêrô.
Chúng ta hiểu tại sao ông lại muốn làm cho nổi bật sự kiện Chúa đã mở
rộng sứ vụ của Người cho dân ngoại. Như trong Tin Mừng Chúa nhật trước
về vấn đề “Sạch và Nhơ”, chúng ta gặp lại ý hướng phổ quát của Đức
Giêsu: Người không tự đóng khung trong nền văn hóa riêng biệt của
Israel. Người mở rộng cửa: Giáo Hội của Người phải là Công giáo nghĩa là
“đa dạng” “mở rộng” “phổ quát”. Chúng ta có thực sống như vậy không?
Chúng ta không thường giữ những đặc thù thích đề cao chủng tộc của mình
sao? Chúng ta không xét đoán quá cứng rắn những người có sở thích văn
hóa, những cách cầu nguyện khác chúng ta sao? Trong bàn tiệc chúng ta có
những một ít chỗ cho người ngoại quốc không?
Người kéo riêng anh ta ra khỏi đám đông, đặt ngón tay vào lỗ tai anh, và nhổ nước miếng mà bôi vào lưỡi anh.
Đức
Giêsu làm những cử chỉ trên là có ý nghĩa, chứ không phải tình cờ.
Thiên Chúa nói với chúng ta những cử chỉ đó. Chúng ta cũng điếc chăng?
Những chi tiết này nói lên không gì?
Đức
Giêsu dẫn người khuyết tật xa khỏi đám đông. Khi làm như vậy, Chúa đã
tỏ ra khác hẳn những người làm phép lạ khác, những nhà ảo thuật Hy Lạp,
luôn tìm sự phi thường. Còn Đức Giêsu, một “Thiên Chúa ẩn kín” lại trốn
tránh những cái nhìn soi mói, bắt đầu sợ những đám đông ham muốn phép
lạ. Người lánh ẩn như để nói với chúng ta rằng, Người sắp làm một biến
cố siêu việt. Sự tránh hoạt động của Thiên Chúa là mầu nhiệm cuối cùng.
Người sẽ cố gắng vô ích để xin “người ta giữ bí mật”.
Đức
Giêsu làm những cử chỉ trên thân xác, hầu như gây khó chịu đối với
những tâm trí chúng ta, được coi là duy linh. Ngày nay người ta có
khuynh hướng xóa bỏ hình ảnh này của Đức Giêsu. Chúng ta sẽ nghĩ gì nếu
có một phim ghi lại cách tự nhiên và chiếu cho chúng ta xem lại cảnh này
một cách thực tế? Người dịch một lần nữa đã nghĩ nên kể lại nhẹ nhàng
hơn bản văn Hy Lạp của Maccô, mà nếu dịch từng chữ, sẽ kể như sau: “Đức
Giêsu thọc ngón tay mình vào tai người điếc, và sau khi đã nhổ nước
miếng, Người sờ vào lưỡi người câm, và sau khi nhìn lên trời, Người thở
dài”.
Vâng,
những bí tích, những dấu chỉ của Đức Giêsu đều là những cử chỉ “thuộc
thân xác”. Thiên Chúa đã có thể ban hồng ân của Người cho chúng ta “từ
xa” một cách thiêng liêng, nhưng thực sự Người đã quyết định “tiếp xúc”
với chúng ta nhờ nhân tính Con của Người đã nhập thể. Nếu chúng ta cho
là điều xỉ nhục để đưa tay ra “đụng chạm” đến Mình Thánh Đức Giêsu, thì
chính là vì chúng ta đã mất ý thức về phẩm giá của “Thân xác”, là dụng
cụ tuyệt vời để liên lạc và yêu thương. Trong Nhiệm Cục Nhập Thể
(Economie de l’incarnation) ân sủng thiêng thánh nhất, vô hình nhất phải
qua những cử chỉ tầm thường “cụ thể” là những bí tích của Đức Giêsu.
Người câm điếc lúc bấy giờ chắc không bị phân tâm trước những thuyết coi
thường thể xác của chúng ta, và anh ta cảm thấy những cử chỉ tiếp xúc
đơn giản và tự nhiên của Đức Giêsu như mạc khải sự trìu mến của Người:
Ngón tay của Chúa trong lỗ tai bị bịt kín của anh, nước miếng của Người
trên lưỡi bị thắt buộc của anh.
Lạy
Chúa Giêsu, nhờ Thánh Thể của Chúa, xin chữa lành tâm hồn con người
ngày nay. Các giáo phụ đầu tiên của Giáo Hội, đối với giáo dân gần thiên
nhiên hơn chúng ta, đã khuyên các Kitô hữu lúc bấy giờ rước lễ dưới hai
hình thức, lấy rượu đã truyền phép mà môi miệng họ vừa hiệp thông nơi
Chén Thánh, để bôi lên mắt và tai của mình, nhằm thánh hóa những cơ quan
này? Bây giờ không cần phải trở lại những tục lệ của các thế kỷ đầu
tiên, nhưng ít nhất chúng ta chớ làm nhẹ đi cử chỉ rước Mình Thánh Chúa.
Chúng ta hãy nhận “lấy” và “ăn” theo như Chúa đã nói. Điều đó rất thích
hợp với bản chất con người của chúng ta, cả về thể xác lẫn linh hồn.
Rồi Người ngước mắt lên trời, rên một tiếng và nói.
Cử
chỉ này cho ta thấy rằng, quyền năng của Thiên Chúa sẽ thực hiện không
phải là một sự can thiệp y khoa bình thường. Còn về lời than thở của Đức
Giêsu không những chỉ hiểu rang đó là xách biểu lộ lòng trắc ẩn đối với
người bệnh, mà còn là một chuyển động nơi toàn thân Đức Giêsu đang xúc
động mãnh liệt để kêu cầu Thiên Chúa, khi nhận thấy một “nỗ lực”, một
“nhiệm vụ khó khăn”, một đối kháng rất ghê gớm cần phải vượt thắng. Đức
Giêsu thực sự đang “làm lại” công cuộc sáng tạo của Thiên Chúa. Con nói
bị hư hỏng sắp tìm lại được vẻ huy hoàng nguyên thủy của mình.
Ép-pha-tha, nghĩa là: hãy mở ra!
Lời
nói của Đức Giêsu được Maccô ghi lại bằng tiếng Hy Lạp, nhưng đúng ra
được phát biểu bằng tiếng Aramên, là tiếng nói của Đức Giêsu. Chúng hãy
nghĩ rằng, đối với những độc giả của mình không hiểu tiếng mẹ đẻ của Đức
Giêsu, Máccô phải dịch nghĩa chữ “Effata”!
Chúng
ta cũng lưu ý thêm, Đức Giêsu không nói với những cơ quan bị tật nguyền
mà nói với chính người bệnh: “Hãy mở ra” hay đúng hơn “hãy mở trở lại”.
Nghi
thức Effata này, xưa kia được thực hiện trong khi rửa tội. Vị linh mục
sờ vào tai và xức nước miếng mình lên một đứa bé hay người lớn.
Lập tức tai anh ta mở ra, lưỡi như hết bị buộc lại. Anh ta nói được rõ ràng.
Khi
dùng nghi thức này để rửa tội, Giáo Hội đã sớm hiểu phép lạ này trên
bình diện tượng trưng? “Con người có mắt mà không thấy, có tai mà không
nghe”. Đui, điếc và câm: Đó là thân phận con người trước mặt Thiên Chúa,
Thánh Maccô sẽ lặp lại nhiều lần trong cùng một bối cảnh rằng, chính
những môn đệ của Đức Giêsu cũng là những người điếc và câm, những người
không hiểu gì (Mc 8,18; 8,52; 7,18).
Qua
phép Rửa, chính Đức Giêsu đích thân hành động. Người gặp một người tự
nhốt kín mình, không thể thiên lạc được và chữa trị toàn diện: Chúa đã
làm cho người này có thể nghe và hiểu Lời Chúa. Chúa cũng ban cho họ
quyền thông truyền lời đó cho kẻ khác. Đó là vấn đề Đức tin. Tình trạng
tự nhiên lúc vừa sinh ra của chúng ta, đó là sự tự nhốt kín mình, một
tình trạng cô đơn cách biệt: Con người bị “bít kín” trước những sự việc
của Thiên Chúa. Con người phải được Đức Giêsu “mở ra” để đón nhận mầu
nhiệm Nước Trời.
Biết
bao Kitô hữu hiện nay vẫn còn “đóng kín”, mắc kẹt trong thế giới tập
quán, trong sự hiểu biết hạn hẹp những truyền thống nhỏ nhoi của họ.
Chúng ta có thuộc vào số những người đi nhà thờ mà không hề biết mở
miệng để đáp lại chủ tế hay để hát xướng không? Chúng ta có phải là
những người mà trong cuộc sống hàng ngày, không bao giờ dám nói về Thiên
Chúa, về Đức Giêsu, về Tin Mừng không?
Đức
Giêsu truyền bảo họ không được kể chuyện đó với ai cả. Nhưng Người càng
truyền bảo họ, họ lại càng đồn ra. Họ hết sức kinh ngạc, và nói: “Ông
ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả: ông làm cho kẻ điếc nghe được, và kẻ câm
nói được”
Những
lời ca tụng trên nhắc lại trình thuật đầu tiên về cuộc sáng tạo: “Thiên
Chúa thấy tất cả những gì Người đã làm đều tốt đẹp” (St 1,30). Nhờ Đức
Giêsu, một sáng tạo mới đang xuất hiện, một con người mới được tái tạo…
một con người hiệp thông, một người biết lắng nghe và đáp lại. Lắng nghe
Thiên Chúa. Nói với Thiên Chúa. Lắng nghe anh em. Nói với anh em.
Lạy Chúa, Chúa là Chủ sự sống, và mọi công trình của Chúa, thật đáng ca ngợi biết bao! [Mục Lục]
61. Xin cho được nghe và nói
(Suy niệm của Lm. Trần Bình Trọng)
Thường
người ta coi sự vật mà họ có là ngẫu nhiên và không đánh giá được sự
vật họ có cho tới khi người ta mất đi sự vật đó. Chẳng thế mà cổ nhân
mới nói: Có hay đau mắt mới thương người mù. Về khả năng nói và nghe,
người ta cũng coi là ngẫu nhiên. Tuy nhiên nếu đặt mình vào địa vị người
điếc và ngọng trong Phúc âm hôm nay, người ta mới đánh giá được cơ quan
nói và nghe. Người ngọng và điếc phải cảm thấy ước muốn được chữa lành
nên người ta mới xin Đức Giêsu đặt tay chữa anh ta. Phúc âm ghi lại Chúa
đặt ngón tay vào lỗ tai anh ta và bôi nước miếng vào lưỡi anh ta. Đoạn
ngước mắt lên trời, Người thở hơi và bảo: “Ephata”, nghĩa là hãy mở ra.
Lập tức tai anh ta mở ra, lưỡi như hết bị buộc lại. Anh ta nói được dễ
dàng (Mc 7: 34-35).
Việc
Chúa Giêsu làm trong Phúc âm hôm nay là việc hoàn thành lời ngôn sứ
Isaia tiên báo là Đấng Thiên sai sẽ đến làm cho người điếc được nghe (Is
35:5) và người câm được nói (Is 35:6). Hai việc này cũng được dân chúng
trong Phúc âm hôm nay chứng kiến khi họ nói: Ông làm cho kẻ điếc nghe
được và kẻ câm nói được (Mc 7:37).
Mục
đích của việc Thiên Chúa tạo dựng nên lưỡi và tai, là để ta có thể
thông đạt cho người khác, nghĩa là nói cho người khác nghe và nghe người
khác nói. Có bao giờ ta cảm đội Thiên Chúa đã ban cho ta cái lưỡi để
nói và tai để nghe không? Một cách tốt nhất để cảm đội ơn Chúa về hai cơ
quan nói và nghe là biết dùng cho đúng mục đích của Đấng Tạo dựng.
Miệng lưỡi ta được dựng nên để thông đạt tin tức, nói sự thật và sự
thiện hảo, chứ không phải nói lừa dối và nói lời ghen ghét. Tai ta phải
được dùng một cách khôn ngoan chứ không phải để nghe và khuyến khích
người khác nghe nói hành, nói xấu, bỏ vạ, cáo gian. Nghe người khác nói
hành, nói xấu, xuyên tạc, bịa đặt, vu khống là lạm dụng mục đích của
Đấng tạo dựng đôi tai. Khi vào toà cáo giải, ta có thể xưng tội nói hành
nói xấu người khác, nhưng có bao giờ ta xưng tội đã nghe người khác nói
hành nói xấu không?
Việc
người ta xin Đức Giêsu chữa người điếc và ngọng bao hàm lòng tin tưởng
cậy trông vào quyền năng Chúa. Và việc Chúa chữa người ngọng và điếc xẩy
ra trong lãnh thổ dân ngoại của miền Thập tỉnh. Điều đó chỉ cho thấy
Chúa Giêsu cũng để ý đến dân ngoại và thương xót họ. Việc Chúa chữa
người điếc và ngọng còn ám chỉ mục đích gì khác nữa chứ không phải chỉ
để người đó có thể nghe và nói chuyện giữa loài người với nhau thôi.
Miệng lưỡi và lỗ tai còn được tạo dựng với mục đích cao hơn nữa là để
nghe và loan truyền lời Chúa nữa. Đó là việc mà người điếc và ngọng được
chữa khỏi và bạn hữu anh ta đã làm. Họ loan truyền với nhau: Ông ấy làm
việc gì cũng tốt cả (Mc 7:37).
Khi
lãnh nhận phép rửa tội, linh mục chạm vào tai ta, và đọc chính lời Chúa
nói trong Phúc âm hôm nay: Hãy mở ra. Đây có nghĩa là tai ta phải được
mở ra đón nhận lời Chúa và lắng nghe lời Chúa bằng đức tin. Đức tin mở
tai ta cách thiêng liêng. Ta có thể nghe lời Chúa trong Thánh kinh. Tuy
nhiên nếu không có đức tin, ta chỉ nghe như đọc chuyện thường, chứ không
phải nghe lời Chúa. Lời Chúa phải có sức tác động tâm hồn và thay đổi
đời sống con người. Lời Chúa mạc khải trong Thánh kinh là kho tàng chung
của nhân loại. Tuy nhiên chỉ có những người mở rộng tâm hồn, những
người khiêm tốn, mới lãnh hội được lời Chúa. Biết lắng nghe là một yếu
tố quan trọng trong việc thông đạt hàng ngày. Người biết lắng nghe là
người không những chỉ nghe bằng tai, mà còn nghe với cả tâm hồn. Tai ta
có thể nghe câu chuyện Thánh kinh, nhưng chỉ có tâm hồn mới có thể lắng
nghe tiếng Chúa.
Tóm
lại mục đích của việc tạo dựng miệng lưỡi và lỗ tai là để dùng vào việc
ca tụng và làm vinh danh Thiên Chúa. Chúa cho ta lỗ tai nghe để nghe
những lời ca tụng Người. Chúa cho ta miệng lưỡi để tung hô ngượi khen
Chúa.
Hôm
nay ta cầu xin Chúa cho ta biết sống trong tâm tình biết ơn: biết ơn
Chúa cho ta có thể nói được với nhau và nói được với Chúa trong lời cầu
nguyện và thờ phượng, biết ơn Chúa vì ta có thể nghe được người khác,
cũng như nghe được lời Chúa khi có người tuyên xưng. Trong thánh lễ ta
lắng nghe lời Chúa trong Thánh kinh và trong bài giảng, và cả trong
thánh ca và thánh nhạc.. Lời Chúa không phải là tiếng nói một chiều,
nhưng bao hàm việc đáp trả. Nghe lời Chúa rồi ta cầu xin cho được biết
đáp trả bằng cách loan truyền lời Chúa, bằng việc thờ phượng và cầu
nguyện, bằng đời sống đức tin.
Trong
bài giảng lễ Chúa nhật, có linh mục kia hỏi cử toạ xem có ai nhớ tuần
trước linh mục giảng về điều gì không? Cử toạ yên lặng một lúc. Cuối
cùng một thanh niên có vẻ bụi đời, giơ tay phát biểu:
– Dạ thưa Cha, con nhớ rồi.
– Sao Anh nhớ thế nào? Linh mục hỏi.
– Thưa Cha, con nhớ Cha giảng thế này: Đó… đó… đó là lời Chúa.
Lời cầu nguyện xin cho được biết nghe và loan truyền lời Chúa:
Lạy Thiên Chúa toàn năng!
Con xin tạ ơn Chúa đã ban cho con
miệng lưỡi và lỗi tai để thông đạt với loài người
và thông đạt với Chúa.
Xin Chúa soi sáng cho giới bác sĩ và khoa học gia,
biết tìm phương tiện và cách thế,
giúp người điếc và ngọng được thông đạt
với nhau và với Chúa theo cách thế của họ. Amen. [Mục Lục]
62. Suy niệm của Giuse Đinh Văn Hán, OP
NGƯỜI LÀM CHO KẺ ĐIẾC ĐƯỢC NGHE VÀ KẺ CÂM NÓI ĐƯỢC
Kính thưa cộng đoàn !
Người
câm điếc trong đoạn Tin Mừng chúng ta vừa nghe, đã lâm vào một tình
cảnh bi đát: anh ta đau khổ biết bao vì không nói được với ai, cũng như
không thể nghe được ai nói với mình, anh ta không thể hiểu người khác,
và người khác cũng khó mà hiểu được anh ta. Cảm thông tình cảnh của anh,
Chúa Giêsu đã chữa anh khỏi câm và điếc, để anh được trở lại với cuộc
sống bình thường.
Theo
quan niệm của người Do Thái lúc bấy giờ: người mắc các chứng bệnh như
què quặt, đui mù, câm, điếc… là do chính họ hay cha mẹ của họ gây nên,
hậu quả tật nguyền, bệnh hoạn của những người này là do tội gây ra. Vì
vậy, một cách nào đó, người câm điếc trong Tin Mừng bị coi là những kẻ
tội lỗi, mọi người đều coi thường và không muốn tiếp xúc với anh. Anh
quả thật là người bất hạnh! Cuộc đời của anh tưởng chừng như đi vào con
đường cùng. Anh sinh ra trong câm lặng, và có thể sẽ chết trong âm
thầm!. Như thế, chúng ta mới có thể phần nào nhận ra lòng khao khát được
“nói”, được “nghe”, tức là được hội nhập vào cộng đồng của anh.
Trong
mối tương quan với Chúa và với anh chị em, mặc dù chúng ta không câm
điếc về thể lý nhưng biết đâu chúng ta lại câm điếc về phần hồn – một sự
câm điếc về nội tâm. Đó là khi chúng ta không biết dùng miệng lưỡi để
ca tụng Chúa, không dám nói sự thật. Hay khi chúng ta không muốn nghe
lời Chúa, không muốn nghe tiếng Chúa nhắc nhở qua lương tâm hay những
người đại diện Chúa, không thích nghe những chuyện đạo đức, trong khi đó
lại thích nghe những chuyện không đâu, những chuyện gây thương tổn cho
tâm hồn mình… Đàng khác, câm điếc tâm hồn còn là khép kín chính mình,
không chịu đối thoại, trao đổi… như thế dễ rơi vào tình trạng tự tôn, tự
cao hoặc cố chấp, bi quan, chán nản.
Lạy
Chúa Giêsu, Chúa đã đến trần gian để cứu và chữa lành mọi vết thương
trong tâm hồn và nơi thân xác của con người, Chúa đã dạy chúng con bài
học yêu thương trọn vẹn, đó là yêu thương nỗi khổ đau nơi thân xác và
trong tâm hồn của những người anh em bất hạnh. Xin ban cho chúng con một
tình yêu thương vô vị lợi, để khi chúng con an ủi, giúp đỡ tha nhân,
thì đồng thời cũng biết chia sẻ với họ những gì mà khả năng chúng con có
được.
Lạy
Chúa Giêsu Thánh Thể, xin chữa lành căn bệnh câm điếc của chúng con, để
chúng con biết nói những điều tốt lành với tha nhân và nhất là biết
dâng lên Chúa lời chúc tụng và cảm tạ. Xin cho chúng con biết lắng nghe
nỗi khổ đau của mỗi người và mỗi tâm hồn, không chỉ bằng đôi tai mà còn
biết lắng nghe với cả trái tim yêu thương, chân thành và quảng đại. [Mục Lục]
63. Đức Giêsu chữa người vừa điếc vừa ngọng
(Giải thích và suy niệm của Nguyễn Ngọc Thế SJ)
Vài hàng sơ lược
–
Với câu mở đầu (31), Máccô nối kết câu chuyện này với câu chuyện trước,
nghĩa là với chuyến đi rao giảng ở ngoài Israel của Giêsu. Sau khi rời
Tia, giờ đây Giêsu lại đến một miền đất khác. Đó là miền đất Thập Tỉnh,
một miền đất của dân ngoại. Với Mác-cô quan trọng là Giêsu đi khắp miền
dân ngoại để rao giảng Tin Mừng. Miền thập tỉnh – Deka,polij
(dekapolis), là một liên hiệp của các thành phố trong miền đông Gio-đan.
Trong miền thập tỉnh này, chiếm phần lớn là dân Hy-lạp và Sy-ri. Miền
này không thuộc về sự cai quản của Hê-rô-đê. Tổng trấn La-mã là người có
quyền ở đây và miền này có những ưu tiên riêng biệt. Dân Do-thái là
thiểu số trong miền này, và thuộc về tầng lớp thấp hèn. (ss. G. Schille –
Horst Balz / Gerhard Schneider (Hrsg.), Band I, s.681-682)
–
Câu chuyện chữa bệnh này thuộc về những câu chuyện Giêsu làm phép lạ.
Và nó chỉ ra nhiều điểm liên quan đến y học dân gian và cách thức làm
phép lạ thời đó: Đụng vào chỗ đau, sử dụng nước miếng, hướng nhìn lên
trời để ‘kéo’ sức mạnh có sức chữa lành xuống, rên lên là công thức bí
mật trong khi chữa bệnh. Trong thực tế, Giêsu đã hòa nhập và thích ứng
với xã hội thời đó.
–
Theo Helmut Meklein, so với Mác-cô, Mát-thêu 15, 29-31 kể lại rằng, sau
khi rời Tia, Giêsu đi đến ven Biển Hồ Ga-li-lê ngay. Ở đó Ngài chữa kẻ
què quặt, đui mù, tàn tật, câm điếc và nhiều bệnh nhân khác nữa. Sau sự
kiện chữa lành này, Mát-thêu đã kể lại phép lạ hoá bánh ra nhiều lần thứ
hai cho bốn ngàn người ăn. (Mt 15, 32-39).
Suy niệm
– Đức Giêsu lại bỏ vùng Tia, đi qua ngả Xi-đôn, đến biển hồ Ga-li-lê vào miền Thập Tỉnh.
Trong
mỗi phép lạ, Mác-cô đều nêu bật rõ hai phần, phần người làm phép lạ
xuất hiện, và phần người cần được giúp đỡ đến. Thêm vào đó, Mác-cô nêu
rõ bối cảnh của phép lạ. Như phép lạ Ngài chữa người bị quỷ ám trong Mc
1, 21: “Đức Giêsu và các môn đệ đi vào thành Ca-phác-na-um.” Hay phép lạ
khác cũng liên quan đến người bị quỷ ám trong vùng của người Ghê-sa-ra:
“Đức Giêsu và các môn đệ sang tới bờ bên kia Biển Hồ, vùng đất của dân
Ghê-ra-sa” (Mc 5, 1). Ngoài ra, có thể coi thêm ở Mc 1, 29; 2, 1-3;
7,24tt và 8,22.
Còn
ở đoạn phúc âm này, khung cảnh của phép lạ Giêsu sắp làm cũng được nhắc
đến: “Đức Giêsu lại bỏ vùng Tia, đi qua ngả Xi-đôn, đến biển hồ
Ga-li-lê vào miền Thập Tỉnh”. Tuy nhiên, theo R.Pesch thì khi diễn đạt
bối cảnh như vậy, Mác-cô không có ý nhấn mạnh đến tính cách lịch sử của
nơi phép lạ xảy ra, mà Mác-cô muốn diễn đạt một chương trình truyền
giáo. Vâng, Đấng làm mọi sự tốt đẹp cần được loan báo không chỉ nơi miền
đất đầy ánh sáng, mà còn cần phải được loan truyền tại miền đất của dân
ngoại, trong miền Thập Tỉnh.
Theo
Meinrad Limbeck, thì đối với Giêsu miền đất dân ngoại không phải là
miền đất ô uế. Và ngoài những người ở mảnh đất Israel còn có nhiều người
cần đến sự giúp đỡ và cứu thoát của Giêsu.
– Người ta đem một người vừa điếc vừa ngọng đến với Đức Giêsu, và xin Người đặt tay trên anh.
Một
người vừa điếc vừa ngọng – một người bị giới hại rất nhiều trong tương
quan với người khác. Thật là khó khăn anh ta mới có thể hiểu được người
khác, và ngược lại cũng thế. Chẳng dễ dàng gì để người vừa điếc vừa
ngọng có thể hiểu điều mình muốn diễn đạt. Vì vậy, mà cánh cửa mở ra với
thể giới bên ngoài, đến với người khác, rất hẹp hay đôi khi bị đóng lại
đối với những người điếc và và ngọng. Có thể nói rằng, một bức tường
ngăn cách đang đứng trơ trơ ở đó. Cái thê thảm nằm ở chỗ là, bây giờ
không chỉ người điếc không nghe được những âm thanh ở bên ngoài, mà anh
ta chỉ có thể nghe chính mình mà thôi. Một thế giới như bị đóng kín. Một
cuộc đời như bị khóa kỹ vào trong căn phòng đóng chặt tất cả cửa sổ, và
bị cách âm hoàn toàn. Chúng ta thử mường tượng, trong hoàn cảnh như
vậy, chúng ta chỉ còn nói chuyện với chính mình, chúng ta chẳng còn nghe
thấy gì cả và cũng chẳng được người khác lắng nghe. Thật thê thảm. Nếu
cứ như vậy thì một lúc nào đó tất cả sẽ bị “xé rách” ra hết. Cả tâm hồn,
cả cuộc sống, cả những gì thật là cao quý có thể đều bị “xé nát”. Một
cuộc sống thật buồn, vì cuộc sống đó bị cô lập, bị tách ra khỏi lòng xã
hội.
Hình ảnh này cũng có thể liên hệ đến chính chúng ta. Vâng, chúng ta hãy để Đức Thánh Cha Biển Đức chia sẻ về điều này:
“Các
giáo phụ nói về đề tài con người và nói cho con người của thời đại các
ngài. Nhưng điều mà các ngài nói, cũng có liên hệ một cách mới mẻ cả với
chúng ta, những con người thời hiện đại. Không những có sự điếc tai của
thân thể làm cho con người gần như hoàn toàn bị tách ra khỏi sinh họat
xã hội. Còn có một sự giảm yếu trong sự lắng nghe đối với Thiên Chúa, mà
chúng ta đang gặp phải, nhất là trong thời đại chúng ta. Chúng ta không
thể cảm thấy Thiên Chúa được nữa; có quá nhiều làn sóng khác nhau chiếm
cứ đôi tai chúng ta. Điều được nói về Thiên Chúa, xem ra như là điều
“tiền khoa học” đối với chúng ta, xem ra như không còn thích hợp với
thời đại chúng ta nữa. Với sự giảm yếu sự lắng nghe, hoặc nói cách khác,
với sự điếc tai tinh thần đối với Thiên Chúa, thì cũng bị mất đi khả
năng chúng ta nói cùng với Ngài hoặc nói với Ngài. Như thế, chúng ta bị
thiếu đi một nhận thức quyết định. Những giác quan nội tâm chúng ta gặp
nguy hiểm bị mai một đi. Với sự thiếu mất sự nhận thức này, thì tầm mức
của tương quan chúng ta với thực tại cũng bị bao vây một cách mãnh liệt
và đầy nguy hiểm. Chân trời của đời sống chúng ta bị thu hẹp một cách
đáng ngại.” (Bài giảng của ĐTC Beneđitô XVI trong thánh lễ Chúa Nhật
mùng 10 tháng 9 năm 2006 tại thành phố Munich, thủ phủ của Bang Baviera)
Vâng,
thật đáng ngại biết bao, khi cuộc sống của chúng ta bị giới hạn trong
thế giới nhỏ bé của chính mình, trong thế giới bao la nhưng thiếu vắng
Thiên Chúa, thiếu vắng đi khả năng lắng nghe Lời Ngài, và vì thế mà tình
yêu của Chúa cũng bị để ngoài tai. Vì vậy, lúc này những đôi tai như bị
điếc hay bị điếc thật và những đôi môi như bị ngọng hay bị ngọng thật,
cần được dẫn tới với Giêsu. Chính Ngài sẽ ra tay chữa lành, chính Ngài
sẽ đến để cứu chữa. Ở đây, chúng ta nghe tiên tri I-sa-ia đã loan
truyền:
“Thiên
Chúa của anh em đây rồi; sắp tới ngày báo phục, ngày Thiên Chúa thưởng
công, phạt tội. Chính Người sẽ đến cứu anh em.” (Is 35, 4)
Như vậy, người ta đưa anh điếc và ngọng đến với Giêsu, và xin Người đặt tay trên anh.
Thái
độ đặt tay là thái độ mà Giêsu đôi khi làm để chữa bệnh, như trường hợp
chữa cho con gái ông Gia-ia: “Con bé nhà tôi gần chết rồi. Xin Ngài đến
đặt tay lên cháu, để nó được cứu thoát và được sống.” (Mc 5, 23) Ngoài
ra, cũng có nhiều đoạn khác nhắc đến việc chữa bệnh của Giêsu qua việc
đặt tay, hay dùng tay để đụng tới người bệnh: Có người bị phong hủi đến
gặp Người, anh ta quỳ xuống van xin rằng: “Nếu Ngài muốn, Ngài có thể
làm cho tôi được sạch.” Người chạnh lòng thương giơ tay đụng vào anh và
bảo: “Tôi muốn, anh sạch đi!” (Mc 1, 40-41) Hay trong trường hợp của
người mẹ vợ ông Phêrô: “Người lại gần, cầm lấy tay bà mà đỡ dậy; cơn sốt
dứt ngay và bà phục vụ các ngài.” (Mc 1,31) Vâng, đôi bàn tay nhân từ
yêu thương, bàn tay của Giêsu là đôi bàn tay chữa bệnh, nâng dậy, và dẫn
về với con đường của sự sống. Về đôi bàn tay nhân ái này, Đức Thánh Cha
Biển Đức đã nói như sau: “Người giơ tay nắm chúng ta trong các bí tích,
Người chữa lành chúng ta khỏi bịnh hoạn của những đam mê và tội lỗi nhờ
sự xá giải trong bí tích hoà giải. Người ban cho chúng ta khả năng trỗi
dậy để đứng trước Thiên Chúa và trước những người nam và nữ.” (Bài
giảng Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI giảng ngày 5/2/06 khi ngài viếng thăm
Giáo xứ Thánh Anna tại Vatican)
–
Người kéo riêng anh ta ra khỏi đám đông, đặt ngón tay vào lỗ tai anh,
và nhổ nước miếng mà bôi vào lưỡi anh. Rồi Người ngước mắt lên trời, rên
một tiếng và nói: “Ép-pha-tha”, nghĩa là: hãy mở ra!
Không
như những thầy thuốc bình thường, sẽ đưa người bệnh đến trước đám đông
để chữa, vì qua đó họ muốn được người ta nhìn thấy, trầm trồ thán phúc
khen ngợi và công nhận. Giêsu chẳng cần lời khen, và cũng không muốn ai
thán phục, nên Ngài đã kéo riêng người bệnh tách khỏi đám đông, tách
khỏi đám người tò mò, đám người hay dòm ngó, phê bình. Một cách nào đó,
đôi khi Giêsu cũng không muốn đám đông quấy rầy, khi Ngài làm phép lạ,
như trường hợp chữa cho con gái ông Gia-ia: “Nhưng Người bắt họ ra ngoài
hết, rồi dẫn cha mẹ đứa trẻ và những kẻ cùng đi với Người, vào nơi nó
đang nằm.Người cầm lấy tay nó và nói: “Ta-li-tha kum”, nghĩa là: “Này
bé, Thầy truyền cho con: trỗi dậy đi! “ (Mc 5, 40-41)
Sau khi tách người bệnh ra, và một mình với anh ta Giêsu đặt ngón tay vào lỗ tai anh, và nhổ nước miếng mà bôi vào lưỡi anh.
Hành
động đầu tiên là đặt ngón tay vào lỗ tai. Theo R. Pesch thì sức mạnh có
sức chữa lành không chỉ toát ra từ đôi tay, mà còn từ ngón tay nữa.
Chính ngón tay của Thiên Chúa đã giải thoát dân Ngài khỏi quyền lực của
Pha-ra-ô. Vâng, qua cây gậy của A-a-ron, các phù thủy đã nhận ra ngón
tay của Thiên Chúa: “Hãy nói với A-ha-ron: Anh hãy giơ gậy lên, rồi đập
xuống bụi dưới đất cho nó biến thành muỗi trong khắp đất Ai-cập…. Các
phù thủy thưa với Pha-ra-ô: “Đó là ngón tay của Thiên Chúa! “ Nhưng lòng
Pha-ra-ô vẫn chai đá và vua không nghe hai ông, như ĐỨC CHÚA đã nói
trước.” (Xh 8, 12 và 15) Và cũng với chính ngón tay của Thiên Chúa,
Giêsu đã trừ quỷ, đã đuổi thần dữ ra khỏi cuộc đời: “Còn nếu tôi dùng
ngón tay Thiên Chúa mà trừ quỷ, thì quả là Triều Đại Thiên Chúa đã đến
giữa các ông” (Lc 11, 20)
Hành
động thứ hai Giêsu làm cũng liên quan đến ngón tay. Vâng, Ngài đã dùng
tay bôi nước miếng vào lưỡi anh ngọng. Theo R. Pesch , người ta có thể
mường tượng rằng, Giêsu nhổ nước miếng trên tay của mình và sau đó mới
bôi cho người bệnh.
Nước
miếng là một chất để chữa bệnh. Vâng, tôi vẫn còn nhớ hồi nhỏ Mẹ tôi
cũng đã từng dùng nước miếng mình để bôi lên vết xước da chảy máu sau
những lần nghịch ngợm. Theo R. Pesch, thì kế bên Nước, Máu, Rượu và Dầu
thì nước Miếng cũng thuộc về những chất lỏng có thể dùng để chữa bệnh.
Nước miếng cũng có chất nhờn như dầu, và từ cơ thể con người nên cũng có
“họ hàng” với máu. Như thời cổ đại Hy-lạp và La-mã, Do-thái giáo cũng
coi nước miếng như là chất dùng đặc biệt để chữa bệnh đau mắt. Về điểm
này, chúng ta có thể đọc được ở Mc 8,23: “Người cầm lấy tay anh mù, đưa
ra khỏi làng, rồi nhổ nước miếng vào mắt anh, đặt tay trên anh và hỏi:
“Anh có thấy gì không? “
Sau hai hành động trên, Giêsu ngước mắt lên trời, rên một tiếng và nói: “Ép-pha-tha”, nghĩa là: hãy mở ra!
Ngước
mắt lên trời là hướng về cha mình. Theo Hans Urs von Balthasar, thì mỗi
phép lạ mà Giêsu làm là một hành động của Cha được làm qua Giêsu. Chúng
ta có thể đọc được thái độ hướng lên trời của Giêsu ở một vài phép lạ
khác: “Người cầm lấy năm chiếc bánh và hai con cá, ngước mắt lên trời,
dâng lời chúc tụng, rồi bẻ bánh ra, trao cho môn đệ để các ông dọn ra
cho dân chúng. Người cũng chia hai con cá cho mọi người.” (Mc 6, 41) Hay
như trong phép lạ kêu ông La-gia-rô ra khỏi mồ ở Gioan 11, 41-43: “Rồi
người ta đem phiến đá đi. Đức Giêsu ngước mắt lên và nói: “Lạy Cha, con
cảm tạ Cha, vì Cha đã nhậm lời con. Phần con, con biết Cha hằng nhậm lời
con, nhưng vì dân chúng đứng quanh đây, nên con đã nói để họ tin là Cha
đã sai con.” Nói xong, Người kêu lớn tiếng: “Anh La-da-rô, hãy ra khỏi
mồ! “
Sau
khi hướng mắt nhìn lên trời, Mác-cô thuật lại là Giêsu rên lên một
tiếng. “stena,zw stenazo – rên “ Theo R. Pesch là cách diễn tả về thái
độ Giêsu được Chúa Thánh Thần thúc đẩy. Nghĩa là dấu chỉ Giêsu nhận được
sức mạnh để chuẩn bị cho phép lạ Ngài làm.
Sau khi đã chuẩn bị như vậy, Giêsu lên tiếng nói: “Ép-pha-tha”, nghĩa là: hãy mở ra!
Mác-cô
giữ lại từ ngữ này trong tiếng aramaica với ý nghĩa được dịch ra sau
đó. Theo R. Pesch thì từ ngữ để chữa bệnh này, trong tai của người
Hy-lạp là một lời lạ lẫm có sức chữa bệnh như một câu thần chú. Bình
thường, thì lời chữa bệnh là lời đầy quyền năng có thể truyền tải sức
mạnh. Vâng, một lời có sức giải thoát đời người khỏi bóng đêm, một lời
có thể kéo đời người ra khỏi cái điếc và cái ngọng, một lời của tình yêu
thương, một lời của ân sủng tràn đầy trên một đời người, trên cả dân
Israel và hôm nay cho toàn thể nhân loại. Lời “Ép-pha-tha”, này Giáo Hội
cũng dùng trong bí tích rửa tội. Vị linh mục hay thầy phó tế sẽ rờ tới
tai và miệng của con trẻ và nói: ““Ép-pha-tha – hãy mở ra”. Mở tai ra để
lắng nghe Lời của Chúa, và mở miệng ra để loan báo Tin Vui của Chúa.
Tin vui về ơn cứu thoát về tình yêu thương vô bờ bến của Thiên Chúa từ
nhân. Theo Adolf Pohl, qua lời chữa lành của Giêsu, người đọc ở đây sẽ
được nhắc nhớ đến sức mạnh của Thiên Chúa. Ngài đã mở miệng cho con
người, mở mắt, mở tai, mở lòng, mở niềm tin, mở cuốn sách cuộc đời, mở
cánh cửa cuộc đời, và mở cả cửa lao tù nhốt con người vào trong đêm đen.
Và Thiên Chúa mở cả cánh cửa của mồ mả và mở cả cánh cửa của trời cao
để đón nhận con người.
Tóm lại, về những hành động của Giêsu trong phép lạ này, Đức Thánh Cha diễn tả rất hay và liên quan trực tiếp đến chúng ta: “
“Phúc
âm kể lại rằng Chúa Giêsu đưa ngón tay chạm đến lỗ tai của người câm
điếc, và thấm một chút nước miếng của Ngài trên lưỡi của người bệnh và
nói: Effata – Hãy mở ra! Tác giả phúc âm đã giữ lại cho chúng nguyên ngữ
tiếng aramaica mà Chúa Giêsu đã nói, và như thế đưa chúng ta trực tiếp
vào trong giây phút đó. Điều mà được kể lại trong phúc âm, là điều duy
nhất, tuy nhiên không thuộc về quá khứ xa xôi: Chúa Giêsu thực hiện cũng
một điều như vậy một cách mới mẻ và làm lại điều đó nhiều lần cả trong
thời đại hôm nay. Trong bí tích Rửa Tội, Chúa Giêsu đã hoàn tất trên
chúng ta cử chỉ chạm đến này, và đã nói với chúng ta: Effata, hãy mở ra!
Để làm cho chúng ta có khả năng cảm nghiệm được Thiên Chúa và như thế
để cho chúng ta có lại khả thể nói chuyện với Thiên Chúa. Nhưng biến cố
này, — biến cố Bí Tích Rửa Tội — không có gì là ảo thuật. Bí tích Rửa
tội mở ra một con đường. Bí Tích đưa chúng ta vào trong cộng đoàn của
những kẻ có khả năng lắng nghe và nói, đưa chúng ta vào trong sự hiệp
thông với chính Chúa Giêsu, Đấng duy nhất đã nhìn thấy Thiên Chúa Cha và
sau đó đã có thể nói về Ngài (x. Gn 1,18): qua đức tin, Chúa Giêsu muốn
chia sẻ với chúng ta việc Người nhìn thấy Thiên Chúa, việc Người lắng
nghe Thiên Chúa và nói chuyện với Thiên Chúa. Con đường của kẻ lãnh nhận
bí tích rửa tội, phải là một diễn tiến của sự phát triển từ từ, trong
đó chúng ta lớn lên trong cuộc sống hiệp thông với Thiên Chúa, và như
thế đạt được một cái nhìn mới khác về con người và về tạo vật….. và Phúc
âm mời gọi chúng ta hãy ý thức rằng trong chúng ta có bị thiếu hụt về
khả năng nhận thấy — một sự thiếu mà lúc đầu chúng ta không lưu ý được
như vậy —, bởi vì phần còn lại được xử dụng bởi sự khẩn thiết và hợp lý
của nó; bởi vì từ bên ngoài xem ra như tất cả đều tiến hành một cách
bình thường, cả khi chúng ta không còn đôi tai lắng nghe và đôi mắt nhìn
thấy Thiên Chúa nữa và chúng ta sống không có Ngài. Nhưng thử hỏi có
phải tất cả đều diễn ra cách đơn thuần, khi Thiên Chúa bị thiếu đi trong
đời sống chúng ta và trong thế giới chúng ta hay không? (Bài giảng của
ĐTC Beneđitô XVI trong thánh lễ Chúa Nhật mùng 10 tháng 9 năm 2006 tại
thành phố Munich, thủ phủ của Bang Baviera)
– Lập tức tai anh ta mở ra, lưỡi như hết bị buộc lại. Anh ta nói được rõ ràng.
Kết
quả của phép lạ được Mác-cô diễn tả tương hợp với hành động Giêsu đã
làm trước đây. Đó là “đặt ngón tay vào lỗ tai anh, và nhổ nước miếng mà
bôi vào lưỡi anh.”
Như
vậy, Giêsu đã đặt ngón tay vào lỗ tai và đã “mở tai” của người điếc, để
anh ta có thể nghe lại được, và với nước miếng Ngài đã bôi vào lưỡi, để
nhờ đó lưỡi anh hết bị buộc lại, nghĩa là được cởi ra khỏi “một sức
mạnh đang trói buộc anh.”
Động
từ “trói buộc” chỉ về một căn bệnh bị thần dữ trói buộc. Ở Luca 13,16
cũng nhắc đến người phụ nữ còng lưng được Giêsu tháo cởi khỏi xiềng xích
trói buộc bà: “Còn bà này, là con cháu ông Áp-ra-ham, bị Xa-tan trói
buộc đã mười tám năm nay, thì chẳng lẽ lại không được cởi xiềng xích đó
trong ngày sa-bát sao? “
Vâng,
giờ đây anh bạn điếc và ngọng của chúng ta đã có lại được khả năng nghe
và nói. Và anh ta còn nói được rõ ràng nữa, chứ không phải bặp bẹ một
vài câu. Mác-cô diễn tả rất rõ ràng. Anh ta đã trở lại con người bình
thường như mọi người. Thật là một tin vui lớn lao. Tin vui này ứng
nghiệm với lời của tiên tri Isaia 35, 5-6:
“Bấy giờ mắt người mù mở ra, tai người điếc nghe được.
Bấy giờ kẻ què sẽ nhảy nhót như nai,
miệng lưỡi người câm sẽ reo hò.
Vì có nước vọt lên trong sa mạc,
khe suối tuôn ra giữa vùng đất hoang vu.”
– Đức Giêsu truyền bảo họ không được kể chuyện đó với ai cả. Nhưng Người càng truyền bảo họ, họ lại càng đồn ra.
Lời
truyền bảo phải giữ kín của Giêsu ở đây hướng về ngôi thứ hai số nhiều
“họ”. Như vậy, nhóm người có mặt dù đã bị tách biệt, nhưng có thể vẫn
chứng kiến được phép lạ Giêsu làm. Tuy nhiên, điều mà tác giả muốn diễn
tả ở đây là việc lời truyền bảo giữ kín của Giêsu đã bị “phá tan”. Ngoài
ra, Mác-cô cũng hướng về tinh thần truyền giáo của Giêsu và về Giêsu
tại miền Thập Tỉnh, miền đất của dân ngoại, như chính một anh bị quỷ ám
được Giêsu chữa bệnh, và sau đó được sai đi vào miền Thập Tỉnh để làm
chứng: “Người bảo: “Anh cứ về nhà với thân nhân, và thuật lại cho họ
biết mọi điều Chúa đã làm cho anh, và Người đã thương anh như thế nào.”
(Mc 5, 19)
Vâng, hành động tốt lành của Giêsu không thể giữ kín được. Điều tốt lành cần được lan rộng, lan rộng như vết dầu loang.
Còn
về nguyên nhân Giêsu truyền phải giữ kín, thì chúng ta cũng có thể nhận
ra. Đó là Giêsu muốn thi hành sứ mạng của mình. Nếu không, thì người
Do-thái có thể bắt Ngài và tôn Ngài lên làm vị thủ lãnh, là Vua theo ý
riêng và chương trình của họ. Mà sứ mạng của Giêsu thì đâu có tương hợp
với một kế hoạch chính trị nào.
– Họ hết sức kinh ngạc, và nói: “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả: ông làm cho kẻ điếc nghe được, và kẻ câm nói được.”
Một lời chứng và ngợi ca giữa mảnh đất dân ngoại, trong miền Thập Tỉnh.
Thật là tuyệt vời!
Vinh
danh Thiên Chúa không chỉ tỏ rạng trong vùng trời của niềm tin, mà còn
tỏ rạng trong bầu trời của nhiều tâm hồn chưa biết Chúa. Có lẽ vì thế,
mà cần phải mở miệng tung hô to hơn và rõ ràng hơn.
Máccô
diễn tả thật là hay: “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả.” Lời ngợi
khen này giành cho Giêsu. Và Giêsu được ăn mừng như Đấng được nhắc trong
Sáng thế ký 1, 31: “Thiên Chúa thấy mọi sự Người đã làm ra quả là rất
tốt đẹp.” (ss. thêm ở Hc 39,16)
Vâng,
trong Giêsu Gia-vê Thiên Chúa đang đến, như I-sa-i-a đã nói: “Chính
Người sẽ đến cứu anh em.” (35,4), và khi Người đến thì người điếc sẽ
nghe được, người câm sẽ nói được, và què sẽ đi lại đàng hoàng, người
còng lưng sẽ đứng thẳng dậy và không chỉ thế, mà còn:
“có nước vọt lên trong sa mạc,
khe suối tuôn ra giữa vùng đất hoang vu.
Miền nóng bỏng biến thành ao hồ,
đất khô cằn có mạch nước trào ra.
Trong hang chó rừng ở sậy, cói sẽ mọc lên.” (Is 35, 6b-7)
Vâng, Đấng Cứu Độ đã đến và khi Ngài đến thì Ngài sẽ giải thoát những người con yêu dấu của Ngài và:
“Những người được ĐỨC CHÚA giải thoát sẽ trở về,
tiến đến Xi-on giữa tiếng hò reo,
mặt rạng rỡ niềm vui vĩnh cửu.
Họ sẽ được hớn hở tươi cười,
đau khổ và khóc than sẽ biến mất.” (Is 35, 10)
—————————
Tham khảo
– Rudolf Pesch, Das Markusevangelium, Herder Verlarg, Freiburg 2000. Sonderausgabe, Band II/1, s. 391-400
– Adolf Pohl, Das Evangelium des Markus, R. Brockhaus Verlag Wuppertal 2005, Wuppertaler Studienbibel NT 1, s.296-301
– Meinrad Limbeck, Markus-Evangelium, Stuttgarter kleiner Kommentar, kbw-Verlag, Stuttgart 1984, s. 97-98
–
Gottfried Schille – Horst Balz & Gerhard Schneider (Hrg),
Exegetisches Woerterbuch zum Neuen Testament Band I, 2.Aufl., Kohlhammer
Verlag, Stuttgart-Berlin-K#ln 1992I, từ ngữ Deka,polij (dekapolis)
–
Helmut Merklein, Die Jesusgeschichte-synoptisch gelesen, Stuttgarter
Bibelstudien 156, kbw-Verlag, Stuttgart 1994, , trang 135-136
– Bài giảng của ĐTC Beneđitô XVI, giảng ngày 5/2/06 khi ngài viếng thăm Giáo xứ Thánh Anna tại Vatican. www-vietcatholic.net
–
Bài giảng của ĐTC Beneđitô XVI trong thánh lễ Chúa Nhật mùng 10 tháng 9
năm 2006 tại thành phố Munich, thủ phủ của Bang Baviera. www.vietcatholic.net [Mục Lục]
Post A Comment:
0 comments: